Verslaggeefster Arno Heesakkers wil de verhalen achter de kille cijfers vertellen

‘Het loopt spaak in de jeugdzorg’, ‘In de jeugdzorg knelt het, dus wat nu?’ of ‘Nadiya heeft hulp nodig, ze is bang voor zichzelf’. Deze krantenkoppen domineren de laatste tijd het nieuws. Er is veel mis in de jeugdzorg en verslaggeefster Arno Heesakkers volgt de ontwikkelingen op de voet. Voor het Brabants Dagblad schrijft zij regelmatig over de zorg en maatschappelijke ontwikkelingen. Complexe onderwerpen waar veel instanties mee gemoeid zijn. ,,Maar ook veel mensen, het raakt uiteindelijk iedereen. En juist de verhalen die achter feiten en kille cijfers schuilen, wil ik vertellen.”

Arno is verslaggeefster op de algemene nieuwsdienst. Op deze redactie schrijven verslaggevers artikelen over onderwerpen die in heel Brabant spelen. Zoals de zorg, misdaad, provinciale politiek, de Brabantse economie en kunst. Een aantal verslaggevers heeft een eigen aandachtsgebied. Zij houden het nieuws over dat onderwerp nauwlettend in de gaten. Arno heeft inmiddels een persoonlijk zorgdossier opgebouwd met veel informatie over verschillende onderwerpen. ,,Die informatie komt tot me via nieuwsbrieven over de gezondheidszorg die ik volg, socialmediakanalen of mijn netwerk. Ik verzamel ook veel feiten en cijfers. Soms is er niet direct een nieuwsaanleiding, maar komt deze informatie op enig moment wel van pas.”

De gezondheidszorg, er valt dagelijks wel over te schrijven. Als het niet de problemen in de jeugdzorg zijn, dan gaat het wel over de Wmo, toegenomen zelfdodingen onder jongeren of steeds meer mensen met dementie. ,,Vaak zie je cijfers voorbij komen. Maar alleen cijfers zeggen mij niet zoveel. Ik probeer juist die droge cijfers te vertalen naar menselijke verhalen. Toen ik een bericht voorbij zag komen dat het aantal zelfdodingen onder jongeren snel stijgt, wilde ik meer weten. Zijn er verbanden te ontdekken met de problemen in de jeugdzorg? En wat voor jongeren zijn dit? Ik kwam via Facebook in contact met een moeder die haar dochter moet missen na zelfdoding. Madelon, pas 22 jaar oud, studeerde in Tilburg toen ze einde aan haar leven maakte. Ze liet iedereen achter die haar liefhad, machteloos en verbijsterd. In een interview met haar moeder probeer ik dan een beeld te schetsen van Madelon, haar depressie en het verdriet van de nabestaanden. Maar ik illustreer het verhaal ook met cijfers over het aantal toegenomen zelfdodingen onder jongeren.”

Nog een voorbeeld: toen er op de redactie een mail binnenkwam van vrijwilligersstichting VTPZ met de melding dat ze vrijwilligers zochten om te waken bij een sterfbed, besloot Arno daar niet zomaar een bericht van te maken. Nee, ze koos ervoor om zelf, samen met een vrijwilliger, een nacht te waken aan het sterfbed van een 96-jarige vrouw. Vervolgens schreef ze daar een reportage over. ,,Dan is het niet zomaar een bericht, maar een verhaal dat iedereen raakt. Want vroeg of laat krijgen we allemaal te maken met ziekte en de dood. Ik heb in de reportage laten zien wat het belang is van deze vrijwilligers. Maar ook dat het een zware taak is die niet voor iedereen is weggelegd. Zo probeer ik lezers steeds weer bij het verhaal te betrekken.”

Op dit moment is ze voornamelijk bezig met schrijven over de jeugdzorg. ,,Er lijkt veel mis in de jeugdzorg. Instanties dreigen met acties, gemeenten willen meer geld en ouders leuren met hun kinderen, op zoek naar de juiste hulp. Ik volg het nieuws op de voet, gesteund door verschillende bronnen. Ik probeer ook steeds een andere kant te belichten. Van de instanties, die verzuipen in bureaucratie en daardoor niet kunnen doen wat ze willen doen. Van de gemeenten die meer geld nodig hebben. En van de slachtoffers van het systeem; kinderen die dringend hulp nodig hebben. Maar ik schrijf ook over het probleem dat veel jeugdzorggeld blijft hangen bij de lichtere zorg zodat er voor de zwaardere zorg weinig geld overblijft. René Peters, lid van de Tweede Kamer voor het CDA met een bijzondere belangstelling en expertise voor jeugdzorg, noemt als voorbeeld dat commerciële bureautjes voor kinderen met dyslexie als paddenstoelen uit de grond schieten.”

Soms ziet ze het nieuws zomaar in haar mailbox ploffen. Via persberichten, persbureaus maar ook via Twitter en Facebook. ,,En soms kun je ook zelf nieuws maken. Haagse bronnen meldden dat het Rijk dit jaar 350 miljoen extra aan de gemeente wil geven voor de jeugdzorg. Dat zou in de voorjaarsnota bekend worden gemaakt. Minister Hugo de Jonge wilde niks zeggen. Mijn bronnen wisten te vertellen dat de gemeenten dat te weinig zouden vinden. Ik besloot te bellen naar de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en die bevestigde dat. En dan heb je opeens een scoop. We besloten het nieuws direct op onze site te zetten en de volgende dag was het de opening van onze krant. Ja, ook dat zijn mooie momenten in de journalistiek.”

In de gezondheidszorg kom je zelden luchtige verhalen tegen. Het gaat vaak over ziekte, ellende, dood. Er is te weinig geld, te weinig personeel. Uitzichtloze situaties, onmetelijk verdriet. Als journalist hoor je soms heftige verhalen en daar moet je wel mee om kunnen gaan. ,,Ook al raakt het leed mij niet direct, het raakt me wel. Ik leef mee, maar tot op een bepaalde hoogte. Ik zit daar met een doel, namelijk een interview afnemen om vervolgens een verhaal te vertellen. Ik ben ervan overtuigd dat een verhaal op vele manieren verteld kan worden. Als je het op de juiste manier doet, komt het keihard binnen bij de lezers. Dan bereik je je doel, ook voor de geïnterviewde. Ik heb een keer meegemaakt dat ik echt van slag was. Dat was tijdens een interview met een meisje dat te maken had met een loverboy. Ze vertelde mij de meest gruwelijke dingen, ik werd er letterlijk misselijk van. Maar wat mij nog het meest aangreep was dat ze zelf zo onaangedaan leek. ‘Hoe gaat ze dit ooit verwerken?’, was mijn gedachte. En ik worstelde vervolgens ook met het verhaal. Ik had gruwelijke dingen gehoord, zo onvoorstelbaar en erg dat ik het bijna niet kon bevatten. Ik heb het verhaal bewust een aantal dagen laten rusten voordat ik begon met schrijven.”

Arno maakt altijd aantekeningen tijdens een interview, maar put voornamelijk uit haar geheugen. ,,Soms is een verhaal als een puzzel die in elkaar valt, en soms is het zoeken. Dan is het nog niet helemaal geland, maar dat gebeurt meestal vanzelf wel. Mijn schrijfstijl is direct en toegankelijk te noemen. Ik draai er niet omheen maar schrijf waar het op staat. Ik schrijf eigenlijk net zoals ik praat. Het begin van het verhaal is belangrijk, daarna ontwikkelt het zich vanzelf. Als ik alles op papier heb staan, ga ik finetunen. Alle woorden moeten raken en op de juiste plek staan. Pas dan ben ik tevreden. Als laatste check ik nogmaals de feiten. Kloppen de cijfers, namen en plaatsen?”

Het zijn vaak geen makkelijke onderwerpen waar Arno met de mensen over praat. Het is belangrijk om in korte tijd toch een soort van vertrouwensband met elkaar op te bouwen. ,,Als interviewer probeer ik zelf ook iets te geven. Een blijk van medeleven of ik vertel over een eigen vergelijkbare ervaring of voorval. Zodat ik kan laten zien dat ik begrijp wat ze zeggen. Uiteindelijk krijg je dan meer terug. Ook let ik altijd op details. Daarom spreek ik het liefst bij de mensen thuis af. Soms zie je een spreuk of schilderij of raakt de sfeer mij op een of andere manier. Dat probeer ik dan in woorden te vangen. Ik wil een zo realistisch mogelijk beeld van iemand neerzetten.” Het komt ook voor dat Arno na het gesprek nog contact houdt met de geïnterviewde. ,,Zo volg ik een aantal mensen op Facebook.Ik kijk vanaf de zijlijn mee met hun leven. En soms sturen we elkaar nog een berichtje.”

Zorg is een belangrijk onderwerp voor een regionale krant. ,,Omdat het eigenlijk iedereen aangaat. Gezondheid raakt ons allemaal. En ook is het belangrijk om over maatschappelijke ontwikkelingen te schrijven. Zo komt eenzaamheid onder jongeren steeds vaker voor. Terwijl je zou denken dat dit alleen onder ouderen voorkomt. Ik wil dan weten waardoor zo’n jongere zich zo eenzaam voelt. Een ander belangrijk onderwerp is dementie. Ook deze ziekte komt steeds vaker voor. En ik duik binnenkort ook in de Wmo. Nee, er valt voorlopig nog genoeg te schrijven!”