Bij wie had Jos Brech op de heide post moeten bezorgen?

Hij heeft er een naar gevoel bij. Jeroen Severs houdt in de nacht van 12 augustus 1998 de wacht bij de vindplek van Nicky Verstappen, aan een verlaten weg aan de rand van de Brunsummerheide, een uitgestrekt natuurgebied in Zuid-Limburg. De jonge marechaussee vindt het vreemd dat een fietser meerdere keren over deze verlaten bosweg rijdt. Hij vraagt de man te stoppen en vraagt naar zijn naam.

,,Jos Brech", klinkt het.

De dan 35-jarige Brech beweert folders voor de scouting rond te brengen. Dat doet hij liever 's nachts, om de zomerse hitte te vermijden.

Marechaussee Severs vertrouwt het niet en noteert Brechs naam, die zo belandt in één van de meest geruchtmakende moorddossiers van Nederland. Toch zal het nog twintig jaar duren voordat Brech als hoofdverdachte boven komt. De politie doet bij de scouting wel navraag over de passant op de fiets, maar daar zeggen ze iets als: zo is onze Jos. Een beetje een vreemde vogel. Het verhaal wordt geloofd en zo blijft Brech steken in de categorie passanten, die tot vorig jaar elk dna-onderzoek ontloopt.

Jos Brech (1962, Venlo) is in de jaren 90 een populaire leider van de verkenners, de jongens van 10 tot 14 jaar bij de Heerlense scoutingvereniging Welten, een 'dorpse club' aan de rand van de voormalige mijnwerkersstad.

Brech is geduldig, zeggen jongens uit de groep, nu allemaal achter in de 30. Hij weet werkelijk alles van kampvuren, eetbare planten, pionieren en tenten opzetten. Geen van hen heeft slechte ervaringen. ,,Ik kende geen beter staflid'', zegt Rik. ,,Hij heeft ons echt heel veel geleerd. Hij bleef altijd rustig, legde alles uit, heel prettig.'' Dus is de schok gigantisch als de voormalige scouts op 22 augustus van dit jaar horen dat Brechs dna op Nicky's kleren gevonden is. ,,Godverdomme, dat is Jos!'' roept Nico, een andere verkenner, uit bij het zien van zijn foto's.

In de weken die volgen, vallen bij oud-stafcollega's en -scouts langzaam puzzelstukjes op hun plaats. Nico: ,,Die oude zedenzaak, dat hij nog bij zijn moeder woonde. Dat hij bij een kinderopvang werkte en naar Polen ging. Het is bizar.''

En, zeggen de scouts: de Brunssummerheide en camping De Heikop, waar Nicky Verstappen 's nachts is overrompeld, is bekend gebied voor natuurkenner Brech. Het honderden hectares grote gebied is een favoriete uitvalsbasis voor scoutingclubs uit de regio. ,,Jos z'n dna ligt door het hele bos!'', zegt Marije, die jarenlang samen met Brech de verkenners begeleidde bij Welten. ,,Hij kwam er geregeld voor een spokentocht of een speurtocht.''

Maar wat Brech verder bezighoudt... zelfs na jaren weten ze bij Welten amper iets van diens privéleven. Had hij een relatie? Andere hobby's? Werk?

Als lid van een teruggetrokken gezin in Simpelveld, een kleine gemeente vlakbij Heerlen, vallen de Brechs op omdat ze geen Limburgs spreken. Vader Johan is tuinder, komt uit Eindhoven. Jos zit als kind op de katholieke turnvereniging in het dorp: ,,Een technische turner. Sterk en goed op de toestellen", beschrijft zijn vroegere trainer Hub Hodinius. ,,Hij had alles wat een goed verenigingsmens betaamt: ondersteunend en meewerkend. Wel was hij wat stil."

Ook als volwassene blijft Brech bij zijn moeder wonen. Zijn vader is dan al overleden. Met een meisje zien ze hem in Simpelveld nooit lopen. Volgens Hodinius, tegenwoordig wethouder Jeugdzaken, is het dorp zich rot geschrokken: ,,Niemand heeft ooit maar het kleinste dingetje aan hem gemerkt."

Ruim twee weken na de onthulling over Brechs dna wil iedereen in Simpelveld, Heibloem en de rest van Nederland weten: wat is er gebeurd die zomer? En een andere vraag blijft branden: had de politie Brech eerder in het vizier kunnen hebben?

Terug naar 1998: hoe aannemelijk is het dat hij voor het rondbrengen van scoutingpost bij de Brunsummerheide moet zijn?

In de maanden na de dood van Nicky stapt Brech over van scoutingvereniging Welten in Heerlen naar die van Nuth. Maar als Nicky overlijdt, is Brech nog actief voor Welten, aan de zuidkant van Heerlen. Dat maakt dat geografisch gezien zijn verhaal rammelt.

Scoutingvereniging Welten ligt ten opzichte van de vindplek van Nicky aan de andere kant van Heerlen. In dat gebied had Welten geen scouts, zeggen oud-leden. ,,Dan breng je daar post rond? Dat lijkt me sterk", zegt ook oud-rechercheur Frank Peters. 

Hij was het die Brech in 2002 wegstuurde bij de scouting nadat Brech een ontuchtzaak uit 1985 had opgebiecht bij een politiecollega van Peters. ,,Pak de kaart er maar bij. Er woont daar niemand op die heide, dus naar wie breng je de post? Die lamp had moeten gaan branden. Natuurlijk is het achteraf makkelijk praten, maar confronteer hem: wat doe je op die plek?''

Dat er eerder alarmbellen hadden kunnen rinkelen, blijkt ook uit een persverklaring van de Limburgse rechter-commissaris die Brech afgelopen donderdag in voorarrest heeft genomen. Daarin staat dat Brech niet alleen heeft gezegd dat hij folders rondbracht, maar dat hij toen 'over de reden van zijn aanwezigheid' ook nog eens 'wisselende verklaringen' heeft afgelegd bij de politie.

Oud-verkenners, mede-stafleden en rechercheur Peters blijven met tal van vragen zitten. Eén Welten-verkenner heeft een compleet dossier aangemaakt, inclusief tijdlijn met alle gebeurtenissen. Om de chaos te ordenen na een ooit zo fijne scoutingtijd. Marije: ,,Het is zo onwerkelijk, dat hij in staat is dit te doen. Hoe hebben we zo lang met hem kunnen samenwerken? Laat hem álsjeblieft gaan praten.''

De namen van betrokkenen van de scoutingvereniging zijn op verzoek gefingeerd. Hun namen zijn bekend bij de redactie.

Brech wordt de komende tijd verhoord, en mag daarnaast alleen contact met zijn advocaat hebben: