Financiële meevaller voor kabinet: Europese Commissie neemt vaccindeal met AstraZeneca over

Hoe groot dat financiële voordeel is, kan minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) niet zeggen. ,,Daar doen we geen uitspraken over, want dat is niet goed voor onze onderhandelingspositie. Maar we zijn goedkoper uit, omdat de voorinvestering die we anders zelf hadden moeten doen, nu door de EU-landen samen gedragen zal worden.”

Alles wat te maken heeft met vaccindeals is door het kabinet tot staatsgeheim bestempeld. Wel is bekend dat het kabinet voorlopig 700 miljoen euro heeft uitgetrokken voor vaccins.

Voor het aantal vaccins dat naar Nederland gaat, heeft de overname van de deal volgens De Jonge geen gevolgen. De vaccins zouden, als ze straks tenminste blijken te werken, naar rato van inwonersaantal over de EU-landen worden verdeeld. ,,Dat betekent dat Nederland 3,89 procent van het totale aantal vaccins krijgt", zegt de minister. ,,Dat ik dat percentage zo precies weet, is omdat we er de afgelopen weken eindeloos over aan het onderhandelen zijn geweest.”

Nederland kocht in juni met de ‘vaccinalliantie’ 300 miljoen doses met een optie voor 100 miljoen doses extra van het veelbelovende Oxford-vaccin, dat door AstraZeneca wordt geproduceerd. Dat leidde toen tot onvrede bij andere EU-landen. Nu neemt de Europese Commissie die deal dus over.  Het is de bedoeling dat de vaccins worden verdeeld onder de EU-bevolking, maar ook onder andere Europese landen en armere landen elders in de wereld. 

,,Het akkoord van vandaag is de eerste hoeksteen van de Europese vaccinstrategie”, zegt EC-voorzitter Ursula Von der Leyen. ,,Deze strategie stelt ons in staat om Europeanen van vaccins te voorzien, net als onze partners elders in de wereld.”

Pascal Soriot, de ceo van AstraZeneca, stelt dat de deal ervoor zorgt dat miljoenen Europeanen na toelating door de gezondheidsautoriteiten over een vaccin kunnen beschikken. ,,Doordat onze productie in Europa snel zal starten, hopen we het vaccin snel beschikbaar te krijgen, aan het eind van het jaar al.”

Het coronavaccin dat vanuit Oxford is ontwikkeld, wordt op dit moment onder meer in Brazilië getest op een grote groep mensen, de zogeheten fase 3-studie. Wanneer die klaar is, hangt af van de hevigheid waarin het virus woedt in de regio's waar getest wordt, zegt een woordvoerder van AstraZeneca. ,,We zijn afhankelijk van het aantal mensen dat besmet raakt met het virus. Pas als dat er genoeg zijn, hebben we genoeg data om de volgende stappen te kunnen zetten.” 

AstraZeneca hoopt nog steeds in september of oktober zover te zijn. ,,Maar we kunnen nog niet zeggen of dat haalbaar is. Wat we wel beloven, is dat we voor het einde van het jaar vaccins geproduceerd zullen hebben. Dus als dan alle stappen zijn doorlopen en het vaccin is toegelaten door de autoriteiten, kan het richting de bevolking.”

De EU praat ook met andere vaccinontwikkelaars. Zo zijn er ook deals met Sanofi-GSK en Johnson & Johnson, dat in Leiden door Janssen Vaccines een coronavaccin laat ontwikkelen. Bij de onderhandelingen met Johnson & Johnson, die gisteren resultaat opleverden, is Nederland heel intensief betrokken, zegt De Jonge. ,,Daar hebben we namens het joint negotiation team heel hard aan getrokken. Alles bij elkaar liggen er nu drie afspraken en daarmee hebben echt heel mooie stappen gezet.”

Al onze video's over het coronavirus vind je in deze playlist.