KPMG kraakt harde noten over Nederlands coronabeleid: ‘Vaak te optimistisch scenario’
De Nederlandse aanpak van de coronacrisis is op meerdere terreinen ernstig tekort geschoten. Het kabinetsbeleid stond haaks op (internationale) adviezen, de communicatie was slecht en de samenwerking liet te wensen over. Dat concludeert adviesbureau KPMG in een rapport dat vandaag is verschenen. ‘Vaak is gekozen voor het optimistische scenario’.
In het rapport ‘Dit zijn de lessen van 1,5 jaar coronacrisis’ analyseerde KPMG het Nederlandse coronabeleid tussen maart 2020, bij de start van de pandemie, en juli 2021.
Volgens KPMG ging er veel mis bij het uitvoeren van de vaccinatiestrategie. ‘Het deels afwijken van de opgestelde vaccinatiestrategie door de Gezondheidsraad heeft mogelijk geleid tot gezondheidsschade en onnodig lange extra druk op ziekenhuizen’, schrijven de onderzoekers. Na lobby van de ziekenhuizen week het kabinet iets af door zorgpersoneel voorrang te geven.
De Nederlandse strategie was vooral gebaseerd op het aantal coronapatiënten in ziekenhuizen en niet op het aantal besmettingen, concluderen de onderzoekers. Daardoor werd er vaak te laat ingegrepen en zijn in Nederland relatief meer doden gevallen dan in Scandinavische landen als Noorwegen, Denemarken en Finland, waar sneller werd besloten tot een lockdown, grenscontroles en quarantaineregels. Vergeleken met deze landen ‘blijkt dat Nederland zowel op de economische groei als op oversterfte beduidend minder goed in staat is geweest de pandemie te managen’, stellen de onderzoekers.
Bij kritiek op de corona-aanpak schermen ministers hier nog wel eens met de hoge notering van Nederland in de ‘Bloomberg-index’, waarbij het persbureau beoordeelt welk land momenteel het meest effectief met het virus omgaat zonder dat restricties economie en maatschappij te veel lamleggen. Noorwegen staat op één, Nederland op drie.
Groepsimmuniteit
Maar KPMG kijkt terug. Volgens de onderzoekers nam het kabinet op cruciale momenten maatregelen die haaks stonden op de toen geldende wetenschappelijke inzichten. Zo koos de regering voor ‘groepsimmuniteit/mitigatie’ (indammen) en een beperkt testbeleid terwijl het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) juist luidde: het virus indammen en veel testen.
‘Het meest recente voorbeeld betreft de versoepelingen van 30 juni’, stelt KPMG in het rapport over de dansen met Janssen-versoepelingen, ‘waarbij in plaats van gradueel te versoepelen voor een ‘big bang’ is gekozen met een te snelle stijging van het aantal besmettingen tot gevolg, waardoor een deel van de bevolking besmet raakte voordat het de kans had zich (volledig) te laten vaccineren.’
Ook zijn er veel jongeren die nu kampen met langdurige Covid. Volgens KPMG is de impact van de gevolgen van corona op de lange termijn onderschat. Mogelijk heeft dat te maken met de grote druk vanuit de samenleving en de Tweede Kamer om te versoepelen, stelt het adviesbureau. ‘In die zin heeft het kabinet wellicht geluisterd naar de samenleving, maar met mogelijkerwijs uiteindelijk negatieve langdurige gevolgen voor een groot deel van de bevolking.’
Gemiddelde prestatie
Daar staat tegenover dat het kabinet met het invoeren van een avondklok weer juist op tijd anticipeerde op de opmars van de Britse variant. ‘Nederland lijkt in vergelijking met andere landen een gemiddelde prestatie te hebben geleverd in de bestrijding van de coronacrisis, waarbij de economische prestaties wellicht hoger scoren dan de volksgezondheidskant’, staat in het rapport.
Nederland zou veel meer uit moeten gaan van het slechtste scenario, adviseert KPMG: ‘Plan for the worst, hope for the best’. ‘In een volgende pandemie of soortgelijke crisis zou het goed zijn om deze nieuwe attitude wel structureel te hanteren.’
KPMG merkt op dat de samenwerking tussen het ministerie van Volksgezondheid, het RIVM, GGD GHOR Nederland en GGD’en, moeizaam verliep. ‘Het meest in het oog springende voorbeeld betreft de lange wachttijden voor de teststraten in het najaar van 2020. Volksgezondheid en RIVM stelden het nieuwe testbeleid op, informeerden de GGD’en relatief laat en ook de inkoop van testcapaciteit door Volksgezondheid was te laag.’
Daarnaast is KPMG kritisch over de slechte communicatie van het coronabeleid door het kabinet. Volgens het bureau is het raadzaam om bij de uitgestippelde routekaarten niet te werken met data voor eventuele nieuwe maatregelen of versoepelingen, maar epidemiologische doelen zoals het aantal besmettingen en de reproductiewaarde.
Zorgvuldigheid
Nederlanders kregen meerdere keren te horen kregen dat ‘zorgvuldigheid boven snelheid’ ging. ‘Bijvoorbeeld bij de voorbereiding van de vaccinatiecampagne. Dat snelheid als zodanig in werkelijkheid juist een onderdeel is van zorgvuldigheid werd daarmee genegeerd en daarmee werd een schijntegenstelling gecreëerd’, aldus het bureau.
De coronacrisis maakt daarnaast duidelijk hoe Nederland en andere EU-landen voor sommige producten, zoals mondkapjes en medicijnen, afhankelijk zijn van het buitenland. Ook ontbrak internationale coördinatie bij maatregelen en een goede samenwerking met buurlanden.
‘Nederland zou baat hebben gehad bij het internationaal coördineren van maatregelen. Toen Nederland koos voor een lockdown, konden mensen alsnog naar terrasjes in België en Duitsland. Wanneer Nederland het virus onder controle had, kwamen inwoners van buurlanden juist naar Nederland’, staat in het rapport.
De KPMG-kritiek ligt in lijn met de koers van de kritische adviseurs van het Red Team, dat er steeds op hamerde dat Nederland eerder moet ingrijpen bij oplopende infectieaantallen.
Met het rapport loopt KPMG vooruit op een onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), dat naar verwachting begin volgend jaar verschijnt. Ook komt er mogelijk nog een parlementaire enquête.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMColumn
De karige beloning die Statenleden ontvangen zit me dwars
Joyce Sylvester schrijft wekelijks over onderwerpen die haar raken. -
Veerdienst schrapt weer afvaarten, vaargeul naar Ameland slibt dicht
Veerdienst Wagenborg schrapt de komende maanden weer meer afvaarten van de veerboot tussen Holwerd (Friesland) en Ameland. Baggerschepen slagen er niet in om de vaargeul op de goede diepte te houden. -
Getest: Dit is de beste vrijstaande vaatwasser
Wat is de beste vrijstaande vaatwasser? En welke heeft de beste prijs-kwaliteitverhouding? De Consumentenbond geeft antwoord. -
PREMIUM
Er was geen gevaar, zei de voorman, en toen brak het dak: ‘Hij wordt nooit meer de oude’
De dakplaten bij de manege in Den Ham waren poreus. Ze kraakten. Maar de Poolse medewerkers gingen door. Zonder veiligheidsgordels - die lagen in de bus - zouden ze de zonnepanelen leggen. Dat liep niet goed af. Over een ongeluk, waarvan er afgelopen anderhalf jaar meer dan 40 gebeurden. „‘Ah, het gaat wel’. Daarin schuilt het gevaar.” -
Skivakantie: hier zijn winterbanden en sneeuwkettingen verplicht
Heel wat Nederlanders gaan binnenkort weer met de auto op skivakantie. Maar hoe zit het met de verplichting tot winterbanden? En hoe bevestig je sneeuwkettingen? Dit zijn de belangrijkste regels.
-
PREMIUM
Baasjes moeten steeds vaker afstand doen van huisdieren door ziektekosten: ‘Schrijnend’
Glora heet ze, een stevige jongedame die ooit kwam logeren in het dierenpension, maar nooit meer terugkeerde bij haar baasje. Door gezondheidsproblemen kon de eigenaar niet langer zorgen voor de 13 maanden jonge mastina. ,,Steeds meer baasjes moeten afstand doen van hun kat of hond vanwege geldproblemen.’ -
-
-
PREMIUM
Rick en vriendin durven geen huis te kopen vanwege rechtszaak: ‘Bommetje onder onze toekomst’
De Explosieven Opruimings Dienst (EOD) moest er in mei 2021 aan te pas komen om het zware illegale vuurwerk op te ruimen in de woningen van de toen nog thuiswonende Apeldoorners Ramon D. (23) en Rick P. (26). ,,Het dak had er af kunnen vliegen.” -
Rijstevlaai en soezen: dit kan iedere beginnende thuisbakker maken
Iedereen is gek op zoetigheid. Natuurlijk kan je hiervoor naar de bakker bij jou om de hoek gaan, maar veel bakrecepten kun je heel makkelijk zelf maken. Twee patissiers geven inspiratie voor de makkelijkste bakrecepten waar iedereen mee aan de slag kan.