Overheid moet wachtende tbs'ers tienduizenden euro's betalen

Tbs-klinieken kampen namelijk met capaciteitsgebrek: er zijn simpelweg te weinig bedden beschikbaar. Gevolg is dat het langer duurt voordat zij met hun behandeling kunnen beginnen. Veelal blijven ze dus langer in de reguliere gevangenis. Omdat de wachttijd meerdere maanden bedraagt, moet het kabinet hen schadevergoedingen betalen, zo bevestigt het ministerie van Justitie. 

Na vier maanden hebben wachtende tbs-patiënten recht op ‘smartengeld’. In 2021 is ongeveer 25.000 euro uitgekeerd en in de eerste zes maanden van dit jaar zelfs al voor 32.000 euro, laat het ministerie weten. De problemen houden echter nog aan tot 2026, zo denkt minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming), omdat dan pas voldoende plekken beschikbaar zijn. Op 2 juni wachtten er 97 patiënten op een plek, de gemiddelde wachttijd in het afgelopen jaar bedroeg 130 dagen.

De ‘wachtvergoeding’ bedraagt na een half jaar 350 euro per maand per persoon, daarna loopt dat nog eens op met 125 euro extra per maand.

Het kabinet heeft geprobeerd deze situatie te voorkomen: er is zelfs gekeken naar noodhuisvesting voor tbs-klinieken. De bouw zou echter minstens twee jaar op zich hebben laten wachten, nog los van het feit dat gemeenten er niet om staan te springen een plek te bieden.

De tekorten zijn volgens de minister ontstaan doordat rechters vaker tbs zijn gaan opleggen, ook in zaken waarbij verdachten niet wilden meewerken aan vooronderzoek. Hierdoor ontliepen ze voorheen tbs, maar nu worden ook rapportages uit hun verleden, bijvoorbeeld van hulpverleners, betrokken bij de beoordeling of zij geestelijk iets mankeren.

Luister ook onze podcast Politiek Dichtbij:

Tbs-advocaten en klinieken noemen dat het ‘Michael P.’-effect. P. werd veroordeeld voor de verkrachting en moord op Anne Faber, toen hij in september 2017 in een open kliniek zat. Hij had namelijk na de verkrachting van twee minderjarige meisjes tbs weten te ontlopen door niet mee te werken aan psychologisch onderzoek. Rechters leggen sindsdien vaker toch tbs op in dat soort ernstige zaken. ,,Hierdoor neemt de instroom in de forensische zorg toe”, aldus Weerwind.

SP-Kamerlid Michiel van Nispen wijt de ‘uiterst onwenselijke situatie’ aan slecht beleid. ,,Er is bewust voor gekozen om niet eerder in te grijpen. Er zijn zelfs tbs-klinieken gesloten. Het is zonde van het geld en vooral ook slecht voor de mensen die moeten wachten op behandeling.”

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: