RIVM: ‘Stof’ op huizen en speeltuinen rond Tata Steel zit vol lood en beïnvloedt zelfs IQ kinderen

Het gaat dus om honderden veegmonsters van het spul dat in het IJmondgebied rond dwarrelt en op straten en in speeltuinen en achtertuinen terechtkomt. Dit RIVM-onderzoek is een vervolg op een eerder onderzoek van het RIVM onder huisartsen, waaruit al bleek dat er in de regio rond Tata veel meer gezondheidsklachten en zware ziektes voorkomen dan elders. 

Dit tweede onderzoek maakt duidelijk door welke schadelijke stoffen dat (mede) lijkt te komen. De vraag wáár die schadelijke stoffen vandaan komen, wordt niet héél direct beantwoord maar het RIVM wijst wel duidelijk in de richting van Tata door te concluderen dat de hoeveelheden het hoogst liggen dicht bij de staalfabriek. Bijvoorbeeld bij de plek waar vorig jaar een foto genomen werd van zwarte sneeuw op de duinen. Hoe dichter bij Tata, hoe hoger de hoeveelheid schadelijke stoffen die met name door verschillende fabrieken op het Tata-terrein worden verspreid. 

Het RIVM constateerde bijvoorbeeld dat er gemiddeld veertig tot vijftig keer meer ijzer in de veegmonsters zit in Wijk aan Zee dan elders. Lood kwam in Wijk aan Zee vijf tot tien keer meer voor (tot op sommige plekken wel dertig keer meer) en de kankerverwekkende PAK's (zeg maar datzelfde zwarte spul als op verbrand eten of barbecues zit) twintig tot veertig keer meer, maar op sommige plekken vlak bij Tata zelfs 150 keer zoveel. Binnenshuis zijn de gemeten hoeveelheden PAK's en metalen ook hoger dan in andere gebieden, maar wel veel minder hoog dan buiten. 

_{Tekst gaat verder onder de foto}

Het RIVM heeft in het rapport ook een conclusie getrokken over de nadelige gevolgen voor de volksgezondheid. Een van de opvallendste daarvan is dat ‘langdurige (lage) blootstelling aan lood kan leiden tot negatieve effecten op het IQ van kinderen'. Ook de kans op kanker in de regio is groter. Conclusies die overigens enkele jaren geleden ook al werden getrokken. Nu blijkt echter dat de genomen maatregelen van Tata Steel niet hebben geholpen en dat de hoeveelheden PAK's zelfs zijn toegenomen. Zorgwekkend is volgens omwonenden en het RIVM dat kinderen niet beschermd kunnen worden tegen het stof. Kinderen spelen veel buiten en zitten overal aan.

De resultaten van het rapport worden door ondernemer én actievoerder Jan de Jong uiterst cynisch ontvangen. De steenrijke baas van investeringsmaatschappij Nedamco maakte onlangs bekend dat hij en enkele andere gefortuneerde ondernemers uit de regio één miljoen euro neerleggen om te onderzoeken wáár die schadelijke stoffen vandaan komen. ,,Kijk, ik wil maar één ding weten: komt deze vervuiling van Tata? Ja? Mooi, dan kan de tent dicht en is het probleem opgelost.”

De Jong is daarom teleurgesteld in het rapport. ,,Iedereen wéét dat Tata de oorzaak is, maar wéér houdt het RIVM in dit rapport een slag om de arm, halen ze de scheepvaart erbij, open haardjes van bewoners... Zeventig jaar geleden stond al in de krant dat er hier méér mensen doodgaan aan kanker en nu wordt er nog steeds gezegd dat er ‘meer onderzoek’ moet komen. Het RIVM zegt dat ze dat gaat doen. Maar wanneer is dat eindelijk klaar dan? Wat is de onderzoeksvraag? Ze zullen altijd een slag om de arm houden, want dat doen ze al zeventig jaar. Er is dus gewoon meer aan de hand. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat dat de invloed van Tata Steel is.”

De resultaten van het RIVM-onderzoek komen - opnieuw - hard aan bij de organisaties die zich tegen Tata verzetten.’ De lijst zorgwekkende resultaten wordt steeds langer', schrijft de stichting Frisse Wind.nu (dat ook aangifte tegen Tata heeft gedaan). ‘Mensen in de IJmond lopen 27 procent méér kans op longkanker, de lucht in de IJmond is bij wind vanaf Tata Steel ongezond en er is sprake van veel ultrafijnstof. Omwonenden hebben meer last van gezondheidsklachten en nu staat vast dat ook het stof dat altijd in onze omgeving aanwezig is, potentieel gevaarlijk is.’

Volgens de stichting is het ‘verbijsterend’ dat, ondanks alle door Tata genomen maatregelen en aangekondigde investeringen, de concentraties PAK’s zelfs zijn toegenomen en dat deze in de hele regio en ook binnenshuis gevonden worden. 

Frisse Wind.nu doet daarom een oproep aan de regering: ‘Op 9 september wordt in Den Haag gedebatteerd over de toekomst van Tata Steel en zullen waarschijnlijk miljarden euro’s subsidies worden verstrekt voor het beperken van de uitstoot van CO2. Wij roepen onze volksvertegenwoordigers op om verder te kijken dan CO2 alleen. De impact op de gezondheid van bewoners rondom de industrie zou een absolute voorwaarde moeten zijn bij het toekennen van iedere subsidie.’

Luister voor het laatste nieuws naar de AD Nieuws Update:

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: