‘Tientallen extra doden door verschuiven borstkankeronderzoek naar eens in de drie jaar’

Door personeelstekort en corona heeft Blokhuis onlangs besloten het bevolkingsonderzoek borstkanker met een mammografie tot nader order van eens in de twee jaar naar eens in de drie jaar te vertragen. ,,Wij voelen ons overvallen en hebben Blokhuis in een brief om nadere toelichting en informatie gevraagd’’, aldus Borstkankervereniging Nederland (BVN) en KWF. 

Het bevolkingsonderzoek is bedoeld voor vrouwen tussen de 50 en 75 jaar, met het idee om borstkanker zo vroeg mogelijk op te sporen. Elk jaar worden er 1 miljoen vrouwen gescreend. Daarmee worden volgens het RIVM jaarlijks 1450 sterfgevallen voorkomen. Volgens het RIVM leidt de nieuwe maatregel jaarlijks tot 57 doden aan borstkanker, een toename van circa 4 procent.

Als reden om de screening van borstkanker voortaan om de drie jaar te doen worden door de staatssecretaris en RIVM een tekort aan zorgpersoneel en corona opgevoerd. ,,Krapte op de arbeidsmarkt speelt echter al jaren. Dat betekent dat het RIVM en de screeningsorganisaties ruim de tijd en gelegenheid hebben gehad om aan oplossingen te werken. BVN en KWF hebben uiteraard begrip voor het feit dat Covid-19 en het tijdelijk moeten stoppen met het bevolkingsonderzoek in het voorjaar een extra uitdaging hebben opgeworpen.’’

In juli beloofde de staatssecretaris in een gesprek met BVN de patiëntenvereniging te betrekken bij besluitvorming en voorlichting rond het bevolkingsonderzoek. ,,Dit is niet gebeurd. Zelfs na bestudering van de stukken missen BVN en KWF inzicht in de afwegingen en overwegingen, als ook welke alternatieven als niet haalbaar zijn bestempeld.’’

De mededeling dat het screeningsinterval van twee naar drie jaar gaat, heeft BVN net als KWF Kankerbestrijding volledig verrast. De afgelopen dagen ontving de patiëntenvereniging talloze telefoontjes, mails en reacties via social media van ongeruste vrouwen.

,,Ik zet alles op alles om de capaciteitsproblemen bij het bevolkingsonderzoek borstkanker door personeelstekort en corona zo goed mogelijk aan te pakken”, laat Blokhuis weten. ,,Elk overlijden dat voorkomen had kunnen worden, is er natuurlijk één teveel. Maar nu niets doen is geen optie. Dan komen we te langzaam uit deze problemen met alle risico’s van dien.”

Er zijn nu grote regionale verschillen in capaciteit. Minder vaak screenen is de snelste manier om die weg te werken, zegt Blokhuis. Hij vindt het onwenselijk dat de postcode mede bepaalt hoe vaak iemand gescreend wordt. ,,Dat zou voor elke vrouw natuurlijk ongeveer gelijk moeten zijn.” Bovendien geeft de maatregel meer ruimte om nieuwe medewerkers op te leiden, zodat op de langere termijn de capaciteit kan worden vergroot.

Vorige maand werd bekend dat dit voorjaar door de coronacrisis 3000 minder diagnoses borst- en darmkanker zijn gesteld. Het fors lagere aantal diagnoses komt niet alleen door uitgesteld huisartsenbezoek en late doorverwijzing naar het ziekenhuis, maar ook door het tijdelijk stopzetten van de bevolkingsonderzoeken. Dit blijkt uit onderzoek van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). 

BVN en KWF hopen zo spoedig mogelijk met de staatssecretaris in gesprek te gaan.

Bekijk hieronder onze video's over de coronacrisis: