‘Vergeten’ Bonaire dreigt te overstromen door opwarming, rechtszaak tegen staat in de maak

Eind vorig jaar kondigde Greenpeace al aan een rechtszaak voor te bereiden. Ze baseerden zich daarbij op onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), dat concludeerde dat inwoners van Bonaire grote risico’s lopen door de gevolgen van klimaatverandering. Als er niets wordt gedaan om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen kan een groot deel van het eiland overstromen en zullen hittegolven alleen maar toenemen.

Ook nemen orkanen in deze regio in kracht toe, met gemiddeld meer neerslag, en daalt de hoeveelheid koraal rond het eiland. ,,Toen we de uitkomsten zagen, schrokken we dat er zo weinig beschermingsmiddelen geregeld zijn voor Bonaire”, zegt Oulahsen. Vrijdag en zaterdag brengen koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Amalia samen met staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering) een bezoek aan Bonaire tijdens hun reis langs het Caribische deel van het koninkrijk. Ze hebben het dan onder meer over klimaatverandering.

,,Bonaire en andere eilanden van ons koninkrijk zijn te lang vergeten door de Nederlandse staat", stelt Oulahsen. Veel inwoners voelen dat inderdaad zo. ,,We zijn onderdeel van Nederland en we proberen de schoonheid van het eiland te beschermen, maar daar hebben we wel hulp bij nodig”, zegt Judmar Emerenciana (25), kunstenaar en taxichauffeur. Hij heeft zich aangesloten bij de actie van Greenpeace, net als Helen Angela (50) en Meralney Bomba (31) .

Als taxichauffeur brengt Emerenciana regelmatig toeristen naar de bekende slavenhutjes bij Witte Pan en Oranje Pan, waar ten tijde van de slavernij tot slaaf gemaakte mensen sliepen. Een van de laatste stukjes fysieke herinnering aan het verleden van het eiland staat in het zuiden van Bonaire, dat als eerste zal onderlopen als er geen maatregelen worden genomen. ,,Het is zo belangrijk dat toeristen, maar ook onze kinderen en hun kinderen, dit deel van het eiland blijven zien. Anders hebben we alleen nog een verhaal om te vertellen, maar niet meer om te laten zien. De geschiedenis wordt dan letterlijk weggespoeld.”

Helen Angela, moeder van vier kinderen, maakt zich zorgen over de toekomst van haar kinderen. Die zien zelf - net als vele andere jongeren - de ernst van de situatie nog niet in, maar Angela wel degelijk. ,,Bonaire is een klein eiland, de meeste van onze inwoners werken in de toeristensector. Als de slavenhutjes en het koraal verdwijnen, is er niets meer over op dit eiland om van te leven”, vertelt ze. ,,Waar gaan we dan heen? Je bent hier geboren en wilt hier blijven wonen, maar dat kan niet.”

Emerenciana, Angela en Bomba hopen dat de ogen van de koninklijke familie, maar vooral van staatssecretaris Van Huffelen, geopend worden tijdens het bezoek. ,,Er moeten echt blijvende oplossingen komen voor onze problemen en die komen maar niet”, vindt Emerenciana. ,,Bonaire verdient veel meer aandacht vanuit de Nederlandse politiek.”

Bonaire is samen met St. Eustatius en Saba (de BES-eilanden) als bijzondere gemeente onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden. De rechtszaak van Greenpeace richt zich op Bonaire, omdat het onderzoek hier ook over ging. Het eiland ligt lager dan de andere twee en krijgt daarom mogelijk eerder te maken met de stijgende zeespiegel. ,,Het is opmerkelijk dat dit onderzoek is gedaan in opdracht van Greenpeace”, aldus de advocaat namens de eisers Emiel Jurjens. ,,Dit had eigenlijk door de Nederlandse Staat uitgevoerd moeten worden.” Ook dat is volgens hem een teken dat de overheid niet genoeg op de BES-eilanden let.

,,De Nederlandse Staat heeft historisch gezien weinig gedaan voor Bonaire”, zegt Jurjens. ,,Ik snap dat Greenpeace daarom verwacht dat de overheid nu niet ineens wél haar verantwoordelijkheid pakt.” De uitkomst van de zaak kan mogelijk ook als voorbeeld dienen voor de andere eilanden. De eisen aan de Nederlandse Staat zijn nog niet verstuurd. Daarna duurt het nog een aantal maanden voordat er daadwerkelijk een rechtszaak begint. Greenpeace verwacht de eisen ergens dit jaar te kunnen versturen.

,,Wij hebben al eeuwenlang waterbeleid en hebben ook de Deltawerken om ons te beschermen”, zegt Oulahsen. ,,Natuurlijk is Europees Nederland ook in gevaar door klimaatverandering, maar ons land komt niet zomaar onder water te staan. De inwoners van Bonaire worden echter helemaal niet beschermd tegen het water.”

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: