Vijf procent van tieners slikt al slaapmiddel: 'Pas op voor averechts effect'
Een op de twintig jonge tieners slikt elke week melatonine als slaapmiddel. Dat is niet zonder gevaar. Onderzoekers waarschuwen voor het pilletje dat gewoon bij de drogist in het schap ligt: bij verkeerd gebruik kan het slaapproblemen zelfs verergeren.
Delen per e-mail
Melatonine is een slaaphormoon dat het lichaam zelf aanmaakt. Het wordt geproduceerd in de hersenen en geeft het lichaam ’s avonds een seintje dat we naar bed moeten. In Nederland zijn de pilletjes zonder recept verkrijgbaar en worden ze gebruikt om slaapritmeproblemen te behandelen bij volwassenen.
Uit onderzoek van het Erasmus MC in Rotterdam onder 871 kinderen, met een gemiddelde leeftijd van 11 jaar, blijkt dat de pilletjes ook populair zijn onder jongeren. Ouders denken daarmee de korte of slechte slaap van hun kind te verbeteren. ,,We zijn geschrokken van de cijfers”, zegt slaaponderzoeker en promovendus Elize Koopman-Verhoeff. ,,We weten namelijk niet of melatonine op lange termijn schadelijke effecten kan hebben op kinderen. Daar is eerst meer onderzoek voor nodig.” De pilletjes worden nu vaak ingenomen zonder recept of advies over de dosering en tijdstip van toediening. Daarom moeten ouders met slaapproblemen bij hun kind eerst naar de dokter gaan, vindt Koopman-Verhoeff.
Kinderen met autisme of ADHD kunnen wel baat hebben bij extra melatonine, zegt de Rotterdamse onderzoeker. Zij zijn ’s nachts actiever en worden tussendoor vaker wakker.
Maar voor andere slechte slapers ligt het anders. Ongeveer een kwart van de kinderen kampt met slaapproblemen in de kindertijd, bleek uit eerdere studies. Wie dan melatonine te kort voor het slapen gaan inneemt, of ’s nachts tijdens het woelen, kan daarmee zijn biologische klok juist van slag brengen. De zelfgeproduceerde melatonine is ‘s morgens uit het lichaam, maar als de extra ingenomen melatonine nog niet is afgebroken redeneert deze klok dat het nog nacht is. De klok stelt zichzelf dan bij naar een later tijdstip. ,,Het effect is dan averechts: het kind slaapt juist later in”, legt Van Someren uit.
Klok
Hij raadt aan om eerst naar behandelingen te zoeken waarbij het risico op schadelijke effecten minder groot is. ,,Als de biologische klok van je kind in de war is en hij ’s ochtends zijn bed niet uit wil komen, zou ik eerst een lamp in de slaapkamer zetten die het ochtendgloren simuleert. Ook dat kan het slaap-waakritme weer in balans brengen.”
Echt bewezen nuttig is melatonine volgens hem bij een jetlag. Maar dan alleen wanneer je naar het oosten vliegt, bijvoorbeeld naar Japan en wanneer je een heel zorgvuldig schema aanhoudt. ,,Slik een paar dagen voor je reis een pilletje vijf uur voordat je normaal gesproken in slaap valt. Ga een uur eerder naar bed, sta ook een uurtje eerder op en ga dan direct het heldere licht in. Doe dat elke volgende dag allemaal steeds een uur eerder. Zo kun je je biologische klok een uur per dag vervroegen om alvast te wennen aan de nieuwe tijdzone.”
Slaaponderzoeker Koopman-Verhoeff benadrukt dat een nachtje slecht slapen geen kwaad kan. ,,Zo’n nacht hebben we allemaal wel eens. Grijp niet gelijk naar de melatoninepilletjes.” Zij raadt ouders aan om een vaste bedtijd af te spreken met hun kind. Een 11-jarige heeft 9 à 10 uur slaap nodig. ,,Rust en regelmaat doet hen goed.”
Ook slapen kinderen rustiger wanneer ze in het half uurtje voor bedtijd minder prikkels hoeven te verwerken: ,,In de avond is fel licht van mobieltjes, tv-schermen of de slaapkamerlamp af te raden. Die remmen de aanmaak van natuurlijke melatonine.”
Ook het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen benadrukt dat kinderen voorzichtig moeten zijn met het gebruik van melatonine.
Langlopend bevolkingsonderzoek
De studie onder 871 kinderen maakte onderdeel uit van het langlopende bevolkingsonderzoek Generation R. In deze studie wordt onderzoek gedaan naar de gezondheid van kinderen en hun ouders in Rotterdam. De ouders werden geïnterviewd over het slaapgedrag van hun 11-jarigen. De kinderen hielden zelf negen dagen een slaapdagboek bij en kregen in die week ook een speciaal horloge om dat beweging meet. Daarmee konden de onderzoekers inschatten wanneer de kinderen wakker waren of sliepen.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Wasserij Moderna wordt overspoeld met vragen over vaccin
Volop verwarring in Hardenberg. Wasserij Moderna krijgt voortdurend vragen over het recent goedgekeurde coronavaccin dat is geproduceerd door een ontwikkelaar met dezelfde naam. ,,Als ik vertel dat ik bij Moderna werk, zeggen mensen toch: Oh, van Moderna, van het vaccin? Dan zeg ik: Ja, bijna!’’ -
Actiegroep wil demonstreren in Eindhoven na verbod en geweld in Amsterdam
De actiegroep die aan de wieg stond van de demonstratie die zondag in Amsterdam volledig escaleerde, wil komende zondag demonstreren in Eindhoven. Nederland in Verzet (weg met dit kabinet) heeft een demonstratie aangemeld bij de gemeente, laat een woordvoerder desgevraagd weten. Of er toestemming komt, besluit burgemeester John Jorritsma later deze week. Eerder werd bekend dat ook Pegida zondag in Eindhoven wil demonstreren. -
Fikkie te huur en vuilniszaktruc: zo grapt social media over de avondklok
De mogelijke invoering van een avondklok zorgt, naast serieuze en teleurgestelde opmerkingen, ook voor veel lol op sociale media. Van een ‘Thuisbezorgd-starterpakket’ tot leenhonden en andere creatieve oplossingen: een overzicht. -
Coronavirus LIVE | Kabinet plant ingang avondklok aanstaande zaterdag, GGD start met vaccinaties ouderen
Het kabinet wil de avondklok aanstaande zaterdag laten ingaan, meldt coronaminister Hugo de Jonge in een brief aan de Tweede Kamer. Dat het kabinet een avondklok wil instellen, maakte premier Mark Rutte eerder vandaag al bekend, maar de concrete datum waarop deze moest ingaan nog niet. De Kamer moet nog wel instemmen met de maatregel. Het debat erover is morgen. Ook vandaag volgen we alle ontwikkelingen rond het virus in ons liveblog. Het nieuws van de afgelopen dagen lees je hier terug. -
‘Nog onduidelijk of boa's avondklok mogen handhaven', politie gaat ‘alleen op excessen af’
Het is nog onduidelijk welke rol de ongeveer 24.000 boa's gaan spelen bij de handhaving van de avondklok, als die er inderdaad komt. ,,Er lijkt, maar ik zeg het voorzichtig, voorlopig voor gekozen om het handhaven alleen aan politieagenten over te laten,” zegt Ruud Kuin, voorzitten van de Nederlandse Boa Bond. ,,Dat betekent niet dat boa's geen rol gaan spelen.”
-
PREMIUM
Niemand wil het, toch moet het: avondklok om mutant buiten de deur te houden
De Britse variant dwingt het kabinet tot improvisatie rond de invoering van de avondklok. Genoeg steun in de Kamer is niet gegarandeerd, maar te laat ingrijpen wil ook niemand na de ‘corona-overval’ in maart. -
PREMIUM
Corona-uitbraak op school in Boxmeer: ruim 200 examenleerlingen naar huis, toetsweek later
Alle 213 eindexamenkandidaten van Metameer in Boxmeer zijn naar huis gestuurd. Acht leerlingen blijken na een test besmet te zijn met het coronavirus. Waar ze besmet zijn geraakt, is niet bekend, aldus de middelbare school. De vmbo-eindexamenleerlingen volgen deze week thuis digitaal onderwijs. De toetsweek voor deze scholieren is verplaatst naar volgende week. -
18 januari Vandaag is het Blue Monday: zo overleef je de meest deprimerende dag van het jaar
Met weinig leuks in het vooruitzicht is deze tijd misschien wel de meest deprimerende van het jaar. Maar we zijn zelf in staat onze stemming op te vijzelen, zeggen deskundigen. Leg je telefoon weg, draai uptempo muziek en eet gefermenteerd voedsel.