De nieuwe Tsjechische president is oud-Navo-generaal en dat is goed nieuws voor Oekraïne

Op 9 maart zal Pavel (61) zijn ambtseed afleggen. Hij volgt dan als staatshoofd Miloš Zeman op, die ijverde voor nauwere samenwerking met Rusland maar die na twee ambtstermijnen niet meer verkiesbaar was. Petr Pavel, voormalig hoofd van het militaire comité van de Navo en voorstander van militaire hulp aan Oekraïne, werd zaterdag gekozen tot president van Tsjechië. De gepensioneerde generaal won van de omstreden miljardair en oud-premier Andrej Babis, die slechts enkele dagen eerder was vrijgesproken in een proces over fraude met EU-subsidies.

Petr Pavel geldt als een held van de oorlog in het voormalige Joegoslavië, waarin hij met name heeft bijgedragen aan de bevrijding van Franse soldaten. Met zijn eenheid hielp hij de Fransen ontsnappen toen die waren omsingeld door Kroatische en Servische militairen. Pavel kreeg daarvoor een Franse onderscheiding. Daarna werd hij chef van de Tsjechische generale staf en van 2015 tot 2018 was hij voorzitter van het Militair Comité van de Navo, de hoogste militaire post in het Atlantisch Bondgenootschap. Hij was de eerste generaal uit een voormalig Oostblokland in die functie.

De voormalige parachutist van de commando’s - met een altijd keurig getrimde witte baard - is een fervent verdediger van het lidmaatschap van zijn land van de Europese Unie (hij zou de euro willen invoeren) en de Navo.

Pavels verkiezing leidde prompt tot een stroom van felicitaties van hoge Baltische functionarissen die niet gerust zijn op de ambities van Vladimir Poetin in hun streken. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, noemde Pavels ervaring op het gebied van veiligheid, defensie en buitenlandse betrekkingen ‘van onschatbare waarde bij het handhaven en versterken van Europa’s eenheid ten dienste van Oekraïne’. De Duitse president Frank-Walter Steinmeier benadrukte op zijn beurt dat ‘de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne meer dan ooit het belang aantoont van cohesie binnen de Europese Unie en de Navo'.

De partijloze Pavel beloofde zijn door een heftige verkiezingscampagne en polarisatie verscheurde landgenoten een onafhankelijke president te zijn, niet beïnvloed door partijpolitiek. En ook Oekraïne te blijven helpen. Kiev’s poging om lid te worden van de EU wil hij ondersteunen. ,,Oekraïne moet natuurlijk eerst aan alle voorwaarden voldoen om lid te worden, zoals vooruitgang in de strijd tegen corruptie. Maar ik denk dat het recht heeft op dezelfde kansen die we in het verleden hadden”, zei hij.

In Tsjechië, dat lid is van de EU en de Navo, heeft de president niet alleen representatieve taken. Hij benoemt ook de regering en de constitutionele rechters. Hij vertegenwoordigt het land ook naar buiten en is de opperbevelhebber van de strijdkrachten, waarbij het operationele buitenlandse en defensiebeleid onder de verantwoordelijkheid van de regering valt. Tijdens de verkiezingscampagne probeerde zijn rivaal Babiš Pavel af te schilderen als een oorlogsstoker. Pavel riep in de campagne herhaaldelijk op tot blijvende steun aan Oekraïne in de strijd tegen de agressor Rusland.