Het afscheid heeft demissionair premier Mark Rutte niet koud gelaten. ,,Ik vond het best emotioneel toen ze vandaag voor de laatste keer de zaal verliet” op de EU-top in Brussel, zegt Rutte.

De premier gaat ‘haar zeer missen’. Hij geeft hoog op van de bescheidenheid van de scheidende bondskanselier, die met politiek pensioen gaat en waarschijnlijk over een paar weken plaatsmaakt voor sociaaldemocraat Olaf Scholz. Maar ook van Merkels ,,enorme vermogen om mensen bij elkaar te brengen”. Ze is bovendien wars van poespas en ,,altijd gericht op de inhoud”.

De 67-jarige Merkel was binnenskamers niet zo grijs als ze in het openbaar vaak leek, zegt Rutte. Zo ,,kan ze ontzettend goed collega’s nadoen”, waarmee de leiders zich volgens hem vaak hebben vermaakt.

Merkel en de ook afscheid nemende Zweedse premier Löfven kregen een afscheidsvideo, een getekende groepsfoto van alle leiders en een artistieke uitvoering van het Europagebouw, sinds enkele jaren de vaste vergaderplek van de Europese raad. ‘Namens heel Amerika, Michelle en onze dochters’ dankte ook Barack Obama haar per video ‘voor je vriendschap, leiderschap en trouw’.

Merkel maakt mogelijk al binnen een paar weken plaats voor sociaaldemocraat Olaf Scholz, die voortvarend bezig is een kabinet te vormen. De EU-leiders spreken vandaag onder meer over migratie, een vraagstuk waarmee de unie tijdens Merkels regeerperiode weinig is opgeschoten.