Felle protesten in China na dodelijke flatbrand: deuren waren op slot vanwege strenge lockdown

De brand brak donderdagavond uit in een flatgebouw in Urumqi, een stad in de provincie Xinjiang. De oorzaak was kortsluiting in een stekker op de 15de verdieping, blijkt uit een eerste onderzoek. De brand breidde zich vervolgens uit naar de twee verdiepingen daarboven. Het duurde drie uur voordat het vuur geblust was.

Vanwege de strenge coronamaatregelen mogen de bijna vier miljoen inwoners van Urumqi sinds augustus honderd dagen hun huis niet uit. Daarom zaten meerdere deuren in het gebouw op slot. Andere slachtoffers durfden ondanks de brand hun huis niet te verlaten uit angst voor sancties voor het overtreden van de coronaregels.

Het duurde ook lang voordat reddingswerkers bij het gebouw konden komen, door hekken die waren geplaatst vanwege de lockdown.

Volgens officiële cijfers zijn er tien doden gevallen en raakten negen bewoners gewond. Andere bronnen hebben het over veel meer slachtoffers. De meeste zouden Oeigoeren zijn, onder wie kinderen van 3 tot 14 jaar.

Burgemeester Memtimin Qadir heeft zijn excuses aangeboden en kondigde een onderzoek aan. De autoriteiten in Urumqi zeggen tegelijk dat de coronamaatregelen niemand gehinderd hebben en dat de bewoners te weinig wisten van brandgevaar. De brandtrappen waren open en de bewoners hadden dus zelf het pand hadden kunnen ontvluchten, zeiden de autoriteiten op een persconferentie.

Omdat de stad als een gebied met ‘laag risico’ was bestempeld, mochten de bewoners gewoon naar buiten ‘voor activiteiten’. ,,Het vermogen van sommige bewoners om zichzelf te redden, was te zwak. Ze konden niet op tijd ontsnappen’’, zegt Li Wensheng, hoofd van de brandweer in Urumqi.

Maar beelden op sociale media laten zien dat sommige nooduitgangen waren afgesloten en dat hekken moesten worden verwijderd voordat de brandweer het gebouw kon bereiken.

Een wijkbewoner zegt tegen de BBC dat zelfs in wijken met een laag coronarisico bewoners nog steeds aan de autoriteiten moeten melden als ze kort hun huis uit willen voor wat lichaamsbeweging. ,,Wij durven niet zonder toestemming naar beneden te gaan, omdat we dan de wet overtreden, zelfs als de poort van het gebouw niet op slot is.’’

De fatale brand levert de autoriteiten een storm van kritiek op. China probeert het coronavirus te bestrijden met een beleid waarin een aantal besmettingen al leidt tot een strenge lockdown. Veel inwoners zijn gefrustreerd door de harde coronamaatregelen in China. Op videobeelden is te zien dat veel mensen na de brand schreeuwend door de straten van Urumqi lopen en zich verzamelen voor her stadhuis. Ze eisen dat de maatregelen wordt opgeheven.

In september meldden sommigen dat sprake was van hongersnood omdat er geen voedsel in de regio werd geleverd. ,,Xinjiang is een openluchtgevangenis’’, zei Muhammed Emin, een Oeigoer die in Zwitserland woont. ,,De Chinese regering geeft niets om hun leven.”

In Xinjiang wonen zeker 10 miljoen Oeigoeren. Deze moslim-minderheid in China wordt vervolgd. Velen van hen zitten in zogenaamde heropvoedingskampen, waar ze volgens mensenrechtenorganisaties gedwongen arbeid moeten verrichten en worden mishandeld. China ontkent dat stelselmatig.