Kroaten reizen vanaf januari zonder paspoort in Europa, Roemenen en Bulgaren moeten wachten

Alle EU-landen hebben ingestemd met de toetreding van Kroatië, meldt Tsjechië, dat dit halfjaar de Europese Unie voorzit. Het Balkanland sluit op 1 januari aan bij de 26 Europese landen die al deel uitmaken van het Schengengebied.

Roemenië en Bulgarije hoopten na jaren wachten ook eindelijk te horen dat ze mogen toetreden tot de Schengenzone. Ze hebben de steun van de Europese Commissie, die nagaat of een land aan de eisen voldoet en bijvoorbeeld zijn grensbewaking op orde heeft, en van bijna alle EU-lidstaten. Maar Nederland vindt dat Bulgarije daarvoor toch nog niet klaar is en Oostenrijk blokkeerde zelfs beide landen.

Vanuit de EU klinkt kritiek op de opstelling, maar ‘men heeft zich neer te leggen’ bij het veto van deze twee lidstaten, vindt staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie). Roemenië is voor Nederland wel welkom, maar dat land kan niet aansluiten zonder Bulgarije door de open grens met dat buurland. ,,Sneu voor de Roemenen, want die hebben aan alle voorwaarden voldaan”, zei Van der Burg na afloop van het overleg met de migratieministers van de EU.

Dat overleg over de drie kandidaat-leden duurde vandaag vele uren, veel langer dan gepland. De andere lidstaten wisten Nederland en Oostenrijk echter niet op andere gedachten te brengen. Hun koppige verzet zorgde voor ‘een zekere verbittering in de zaal’, aldus een EU-bron.

De verdeeldheid over de gegadigden voor Schengen ‘maakt ons erg zwak’, zei verantwoordelijk Eurocommissaris Ylva Johansson na afloop. ,,Dat maakt me ook verdrietig.” Ze sprak de Roemenen en Bulgaren rechtstreeks aan en verzekerde hen dat ‘jullie het verdienen om deel uit te maken van Schengen'. Maar hun tijd komt nog, meent ze. Nog voor de volgende Europese verkiezingen over een kleine anderhalf jaar, denkt ze.

‘Vandaag is een dag van teleurstelling voor Roemenië en Bulgarije', twitterde collega-Eurocommissaris Margaritis Schinas. ‘Maar onze inspanningen eindigen hier niet.’ Schinas verwees naar de EU-top van volgende week en suggereerde dat de EU-leiders de kwestie daar aan de orde zouden moeten stellen. ‘Er moet een weg vooruit worden gevonden.’

De Tsjechische minister die het overleg voorzat betuigde zijn spijt over de uitkomst. Hij rekent erop dat Zweden, de opvolger van Tsjechië over ruim drie weken, zich even hard voor Roemenië en Bulgarije zal inzetten. Maar EU-diplomaten zien weinig ruimte voor een snelle doorbraak in de patstelling.

Maar Nederland zwicht niet voor de grote druk, zegt Van der Burg. Ook niet tijdens de top volgende week, als premier Mark Rutte met zijn EU-collega’s vergadert in Brussel. ,,Het staat iedereen vrij om alles te agenderen volgende week, maar wij zijn duidelijk geweest”, zei Van der Burg na afloop. ,,Bulgarije moet voldoen aan de voorwaarden. Dan kunnen ze lid worden en eerder niet.”