Maëlle (17) overlijdt aan zeldzame toxische shock door te lang dragen tampon

Laurence Hennuy, de moeder van Maëlle Nactergal (het slachtoffer) doet op Facebook een dringende oproep aan jonge meiden, verpleegkundigen en artsen zich toch vooral beter te verdiepen in de mogelijk risico's van het te lang dragen van tampons. ‘Want onze dochter is donderdag overleden aan de gevolgen van TSS, oftewel een toxische shock’. TSS komt wereldwijd bij 3,4 op de 100.000 menstruerende vrouwen voor, maar heeft vrijwel nooit een dodelijk afloop. Volgens de Belgische gynaecoloog Hendrik Cammu, verbonden aan het universiteitsziekenhuis in Brussel, is het geval van Nactergal ‘een zeldzaamheid’. 

,,Onze Maëlle was een sportief meisje, dat zin had in het leven en nog zoveel plannen had”, vertelt Laurence aan Franstalige Belgische media. ,,Maar ze heeft ons in minder dan 48 uur tijd verlaten, door een toxische shock die is veroorzaakt door een tampon. Afgelopen dinsdag is ze met de eerste symptomen naar de dokter gegaan. Het is voor ons onaanvaardbaar dat het zo snel is gegaan.”

Afgelopen maandag vertoonde Maëlle voor het eerst ziekteverschijnselen. ,,Ze was net teruggekeerd van het sporten, rond 20.00 uur ’s avonds. Ze zag er perfect gezond uit. Maar later op de avond kreeg ze koorts en begon ze over te geven. We dachten dat het griep was.” De nacht ging voorbij, maar Maëlle bleef een hoge lichaamstemperatuur houden. ,,Vroeg in de ochtend hebben we de dokter gebeld. Hij dacht ook dat het een griepje was en schreef een behandeling voor. Maar niets hielp. Het werd zo erg dat we dezelfde dag nog een ambulance hebben gebeld.” In het ziekenhuis werd de jonge vrouw verder behandeld voor ernstige griep. 

Toen haar toestand niet verbeterde, werd de jonge Waalse overgebracht naar de intensive care van een ander ziekenhuis. Daar werd de diagnose TSS gesteld. Feitelijk te laat, want de artsen konden niets meer voor de 17-jarige betekenen. Als de aandoening in een eerder stadium was getraceerd, had antibiotica wellicht nog kunnen helpen. De moeder van Maëlle Nactergal neemt de medici niets kwalijk. Met name omdat het om een ziekte gaat die zeer zeldzaam is en zich lastig laat diagnosticeren.  

Dat iemand overlijdt aan TSS, komt anno 2020 amper voor. Jaren geleden, met name in de jaren 70, was vaker sprake van de tamponziekte toen er nog superabsorberende tampons op de markt waren. Die zijn tegenwoordig niet meer verkrijgbaar. Desondanks kan, zo stelt gynaecoloog Hendrik Cammu, de heftige aandoening toch nog ontstaan als bacteriën die van nature voorkomen in de vagina bepaalde toxines (gifstoffen) afscheiden. Het gaat dan met name om stafylokokken en streptokokken.

Cammu: ,,Die bacteriën kunnen zich gaan vermenigvuldigen in een situatie waarin bloed begint te ‘broeden’ zoals bij het gebruik van een tampon. Als je die te lang laat zitten, vergroot dat de kans op afscheiding van die toxines. De stofjes besmetten via het bloed het hele lichaam. Dat gaat gepaard met een snel verlagende bloeddruk waardoor de organen te weinig bloed krijgen.” Uiteindelijk gaan organen zoals nieren, lever, hart en longen uitvallen, waardoor je in shock raakt. De eerste symptomen van dat fenomeen lijken inderdaad wat op die van griep. Bij een goede behandeling zullen, zo benadrukt de arts, alle organen zich weer herstellen.

De specialist vindt het lastig om richtlijnen te formuleren voor het gebruik van tampons. En dan vooral hoelang je ze in mag houden. ,,Dat hangt af van hoeveel je menstrueert op een bepaald moment. In het algemeen wordt aangeraden een tampon niet langer dan acht uur te gebruiken.” De moeder van Maëlle Nactergal stelt dat haar dochter zeker op de hoogte was van de mogelijke risico's en het bestaan van TSS. ‘Toch wisten we niet wat ze had, omdat de symptomen op buikgriep lijken’, schrijft ze op Facebook. De scholiere wordt woensdag in haar woonplaats Somzée begraven. 

Lees hier meer over TSS dat ook bij mannen kan voorkomen. In dat geval komen de gifstoffen van de bacteriën via wondjes in de bloedbaan terecht. De ziekte heet tamponziekte omdat de aandoening vooral bij vrouwen voorkomt die tampons gebruiken.