Navo-topman Jens Stoltenberg zei dat vanavond na afloop van een Navo-Defensieraad. Dat was de eerste sinds Amerika en noodgedwongen ook andere bondgenoten Afghanistan deze zomer na 20 jaar militaire presentie verlieten, waarmee ze het land de facto overgaven aan de Taliban.

Terreuraanvallen voorkomen, voorbereid en/of uitgevoerd vanaf Afghaans grondgebied, was kort na de aanslagen van september 2001 in New York de belangrijkste reden voor de Navo om massaal troepen naar het land te sturen. Op het hoogtepunt waren dat er meer dan 100.000. Maar afgezien van eventuele evacuatie-acties - voornamelijk van Afghanen die voor de Navo of Navo-lidstaten hebben gewerkt en hun gezinnen – is de rol van het bondgenootschap er uitgespeeld. Stoltenberg sprak slechts van ‘coördinatie van pogingen van lidstaten’ om langs politieke, diplomatieke en economische weg de verworvenheden van de afgelopen 20 jaar - meer vrijheden, vooral voor vrouwen, en beter onderwijs - zoveel mogelijk veilig te stellen. De lidstaten doen dat ook via humanitaire en hulporganisaties, die beter dan zijzelf de Afghanen nog directe steun kunnen verlenen. De Navo blijft op de achtergrond ‘waakzaam’, aldus Stoltenberg. ,,Wat we nu moeten voorkomen is dat terreurbewegingen zich op Afghaans grondgebied hergroeperen.” Dat moet makkelijker zijn omdat de Navo Al Qaeda er al heeft ‘gedecimeerd’.

Op een persconferentie na afloop van de eerste vergadersessie zei Stoltenberg niet veel over de wrok die bij lidstaten nog leeft tegen het volgens hen door Amerika doorgedrukte en veel te snelle vertrek uit Afghanistan. ,,Het was de eerste gelegenheid voor ministers om zich te engageren in het ‘lessons learned’-proces, en dat leverde een goede discussie op.” Zijn eigen voorlopige conclusie is dat de Navo in haar voornaamste opdracht, terreurbestrijding, is geslaagd, en de latere taak om van Afghanistan een goed functionerend land te maken op een mislukking van de hele internationale gemeenschap is uitgedraaid. 

Stoltenberg onderstreepte ook dat de Navo-landen bij de evacuatie goed hebben samengewerkt. Met honderden vluchten kregen ze op enkele dagen tijd meer dan 120.000 mensen weg. Een andere conclusie van Stoltenberg is dat de ervaringen in Afghanistan toekomstige missies en operaties zeker niet in de weg mogen staan. Hoger op de Navo-agenda staan nu de zeer moeizame relatie met Rusland en China, dat in hoog tempo zijn wapensystemen – lange afstandsraketten en kernwapens – moderniseert.