Nederlanders op La Palma halsoverkop geëvacueerd vanwege vulkaan: ‘Lavastroom bereikt vanavond de kust’

Reizigers die nog van plan waren La Palma te bezoeken, worden door het ministerie van Buitenlandse zaken op het hart gedrukt om niet te gaan. Reizigers die geëvacueerd zijn, wordt gevraagd in een reisadvies om de instructie van de lokale overheid op te volgen.

Een deel van de gasten is ondergebracht in andere hotels op het eiland, en een ander deel is met een ferry naar het naastgelegen eiland Tenerife gebracht. ,,De reizigers in de hotels aan de andere kant van het eiland hebben vooralsnog geen hinder van de vulkaanuitbarsting en maken hun vakantie gewoon af”, laat de woordvoerster weten.

De Nederlanders maken deel uit van honderden toeristen die door de Spaanse overheid zijn weggehaald uit het gebied. Zo’n 360 mensen zijn overgebracht naar Tenerife, laat een woordvoerder van veerdienst Fred Olsen weten. Er volgen later op de dag mogelijk nog 180 andere vakantiegangers. ,,Er zijn Nederlanders naar Tenerife gebracht en er zijn er ook die in een ander hotel op La Palma zijn ondergebracht”, laat Petra Kok van TUI weten.

,,De andere hotels in La Palma ondervinden nog geen hinder van de uitbarsting, maar dit resort, waar tientallen Nederlanders via ons verbleven, wel. De toegangswegen worden geblokkeerd, mogelijk door de lava, waarop de overheid besloot om het hotel direct te ontruimen", zegt Kok. ,,Dat moest met spoed, dus niet iedereen heeft zijn spullen kunnen pakken. Er waren mensen op excursie op een ander deel van het eiland, bijvoorbeeld. Er zijn mensen van wie de paspoorten nog op de kamer liggen. Wij zijn nu aan het kijken hoe zij deze spullen terug kunnen krijgen.”

De reisorganisatie is nu op zoek naar oplossingen om de mensen die naar huis willen zo snel mogelijk te helpen. ,,Wij zoeken en onderhouden nu contact met de gasten die hun hotel moesten verlaten”, aldus de zegsvrouw. Dat geldt ook voor mensen die met TUI een vakantie gepland hebben in het hotel. ,,We bellen hen en vragen of ze willen omboeken naar een ander hotel of een ander eiland, of dat ze niet meer willen gaan.”

De vluchten naar het eiland gaan gewoon door. De reisorganisatie vliegt vooralsnog op woensdag en zondag naar het eiland. Door de uitbarsting van de Cumbre Vieja-vulkaan verspreiden zich rook, as en lava vanuit het zuiden van La Palma over de rest van het eiland, waardoor vliegen geen zekerheid is.

De lava die vrijkomt bij de vulkaanuitbarsting op het Canarische eiland La Palma heeft maandag al honderden woningen verwoest, onder andere in de plaats El Paso. Ook heeft de lavastroom een basisschool opgeslokt. De lava die vanuit twee kraters stroomt, heeft zich in de tussentijd vertakt naar acht zogenoemde ‘rivieren’.  Volgens burgemeester Sergio Rodriguez lopen er honderden woningen gevaar in de plaats Los Llanos de Aridane. Al zo’n vijfduizend mensen zijn op maandagochtend geëvacueerd uit het getroffen gebied. 

Regionaal leider Angel Victor Torres meldt rond half drie maandagmiddag dat de lavastroom in de avond rond 20.00 uur de kust zal bereiken. De stroom snijdt nu al toegangswegen af. Voor die tijd moeten mensen die in het kustgebied wonen of verblijven én hun dierbaarste spullen zijn geëvacueerd. Volgens Victor Torres zal de vulkaan de aankomende paar dagen zeker nog actief blijven. Volgens experts kan het zelfs nog twee weken duren.

De Nederlandse Anja Hensen behoort niet tot de toeristen, maar is ook geëvacueerd. Hensen is drie weken geleden naar La Palma verhuisd en huurt een woning in het nu getroffen gebied. ,,Het huis is nog veilig, maar het is te dichtbij om terug te mogen gaan”, vertelt ze via Facebook Messenger vanuit de opvang bij Los Llanos. Ze heeft haar hoofd vol en wil even niet bellen. ,,Ik weet niet of ons huis geraakt gaat worden en waar we vannacht kunnen slapen. Vooralsnog zijn we veilig, maar als je hier bij de opvang volwassen mensen hartverscheurend hoort huilen omdat ze alles kwijt zijn, dat gaat door merg en been.” Zij zelf heeft wel de tijd gehad om waardevolle spullen mee te nemen. ,,Ik vind het zo erg voor de lokale bevolking. Vaak zijn ze ook niet verzekerd.”

Ook Nederlandse makelaars Rogier van der Hoeven en Roger Ligter, die een kantoor hebben op La Palma, houden hun hart vast. Beiden zitten op een veilige plek en hoeven niet geëvacueerd te worden. Wel meldt Ligter dat hij evacués over de vloer heeft. ,,Ik stel mijn eigen huis, dat in de bergen bij El Paso ligt, open voor mensen die in het stadje verderop niet meer bij hun huis kunnen komen. Ik heb nu vier mensen opgevangen, maar er is plek voor meer.” Ligter heeft ‘goed’ zicht op de vulkaan. Hij woont aan de andere kant van de lavastromen, maar voelt de vulkaan nog steeds rommelen en herrie maken. 's Nachts ziet hij de lava oplichten. Bang is hij echter niet. ,,Het is geen explosieve vulkaan en de regering maakt van uur tot uur een voorspelling van wat er kan gebeuren. Die klopt tot dusver precies. Daarom ook kunnen mensen in die laatste uren een plan maken om hun meest waardevolle bezittingen op andere plekken onder te brengen. Zo hebben mensen uit het stadje beneden hun paarden bij mij neergezet.” 

Van der Hoeven zit helemaal aan de andere kant van het eiland en krijgt er naar eigen zeggen eigenlijk weinig van mee. Wel komen er steeds meer evacués naar de oostkant van het eiland én is er bij hem in de buurt een legerkazerne vrijgemaakt voor mensen die hun huis niet meer in kunnen. Volgens Van der Hoeven kunnen de mensen op La Palma niks anders dan afwachten. ,,Het is wachten tot de vulkaan ophoudt met lava spuwen en hopen dat de lavastromen snel stoppen.” Toch vindt hij het erg wat er allemaal gebeurt. ,,Op het nieuws zie je huizen van familie, vrienden en klanten verdwijnen in de lava. Die kunnen er niks tegen doen. Die mensen zijn alles kwijt.” 

De collega's Van der Hoeven en Ligter geven nu al aan dat ze straks paraat zullen staan om mensen te helpen met de verzekering en andere papieren van hun huizen. Maar hoe dat precies gaat lopen, is ook nog afwachten. ,,De Spaanse regering moet hier nog een plan voor opzetten, daarna weten wij waar we kunnen helpen.”

Zeker honderd huizen zijn verwoest door de dikke lavastromen, die honderden meters lang zijn en tientallen meters breed. Op een livestream van de Spaanse krant El País is te zien dat de vulkaan nog steeds rook, as en vuur uitspuwt.

Autoriteiten zijn er niet zeker van dat de dorpskernen van El Paraíso, Alcalá en omgeving veilig zijn. Mariano Hernández, president van het eiland La Palma zegt dat er nog geen berichten zijn van doden of gewonden, maar hij maakt zich zorgen om de dichtbevolktere gebieden aan de kust, waarvan wordt gezegd dat de lava die om 20.00 uur vanavond bereikt. ,,Maar alle schade zal materieel zijn.” Hij waarschuwt mensen om niet in de buurt te komen van de lava. ,,We hadden serieuze problemen met de evacuatie omdat de wegen zijn volgelopen met mensen die proberen de lava te zien.”

Er zijn inmiddels vier dorpen geëvacueerd, waaronder El Paso en Los Llanos de Aridane. De meeste bewoners hebben onderdak gevonden bij vrienden en familie, de anderen krijgen opvang via de lokale overheid. ,,Het lijkt er niet op dat er nog meer mensen geëvacueerd moeten worden”, zegt de president van de Canarische Eilanden, Angel Victor Torres, die oproept tot voorzichtigheid. ,,De lava beweegt richting kust en zal materiële schade aanrichten”, klinkt het. ,,Volgens experts ter plaatse is er zo’n 17 tot 20 miljoen kubieke meter aan lava.”

,,Toen de vulkaan 's middags uitbarstte, was ik bang. Voor journalisten is het een spectaculair gezicht, maar voor ons een tragedie. Ik geloof dat de lava de huizen van familieleden heeft bereikt", zei bewoner Isabel Fuentes (55) tegen de Spaanse tv-zender TVE. ,,Ik was vijf jaar oud bij de laatste uitbarsting in 1971. Dat weet ik nog als de dag van gisteren.” Fuentes is een van de geëvacueerden.

_{Lees hieronder verder.}

Hoe lang de uitbarstingen nog doorgaan, is volgens Itahiza Dominguez, hoofd van de seismologische afdeling van het Spaanse Nationale Geologische Instituut nog ‘te vroeg om te zeggen’. ,,Eerdere uitbarstingen op de Canarische eilanden duurden weken tot maanden.” 

De uitbarsting heeft ook gevolgen voor het vliegverkeer. De lokale luchtvaartmaatschappij Binter zegt vier vluchten van en naar het eiland La Gomera te annuleren. Het bedrijf had zondag via Twitter al beelden getoond van de enorme rookontwikkeling die volgde op de eruptie. Die was gefilmd vanuit een vliegtuig op de route Gran Canaria - La Gomera.

De Cumbre Vieja-vulkaan, gelegen in een dunbevolkt gebied, barstte zondag omstreeks 15.15 uur plaatselijke tijd (een uur later bij ons) uit. De vulkaan werd al een week nauwlettend in de gaten gehouden vanwege een enorme toename van seismische activiteit. Sinds afgelopen zaterdag werden door het Vulkanologisch Instituut van de Canarische Eilanden enkele duizenden aardbevingen geregistreerd, variërend van een lage kracht tot bijna 4 op de schaal van Richter. De trillingen kwamen steeds dichterbij het aardoppervlakte. De eerste werden waargenomen op een diepte van 20 kilometer, donderdag was dat tussen de 5 en 8 kilometer. Op sommige plekken kwam de grond al zes centimeter omhoog. Er werden ruim 4200 trillingen gemeten. Volgens experts wees dit erop dat de komende dagen of weken een vulkanische uitbarsting mogelijk zou zijn.

_{Tekst gaat verder onder afbeelding}

De laatste uitbarsting op La Palma was in oktober 1971, toen de vulkaan Teneguia meer dan drie weken lang lava spuwde nadat er een scheur in het zuiden van het eiland was verschenen. Destijds kwam een ​​man om het leven toen hij foto’s nam in de buurt van de lavastromen.

La Palma is geen populaire toeristenbestemming, in tegenstelling tot de bekendere eilanden Gran Canaria, Fuerteventura, Lanzarote en Tenerife. La Palma is geliefd bij wandelaars om zijn vulkanen, betoverende watervallen en prachtige stranden. De Spaanse minister van Toerisme Reyes Maroto probeert zelfs nu toeristen naar La Palma te trekken. Uren na de evacuatie van vijfduizend mensen, onder wie toeristen, zegt hij dat de uitbarsting niet gevaarlijk is en een spektakel voor het oog. 

Intussen reisde de Spaanse premier Pedro Sánchez naar het circa 83.000 inwoners tellende eiland en heeft hij hulp toegezegd. Ook komt hulp van de nationale garde, de nationale politie en de brandweer op gang.

In onze Live Nieuws Update spraken we Marcel Jacobs, die op La Palma woont: