Nederlands-Spaans hersenimplantaat laat blinde vrouw weer zien: ‘Binnen 10 jaar op de markt’
DoorbraakWetenschappers van een Spaanse universiteit hebben samen met het Nederlands Herseninstituut een hersenimplantaat ontworpen waarmee blinde mensen opnieuw vormen kunnen waarnemen. Het onderzoek is mogelijk een doorbraak. Zo is het de eerste keer dat de technologie op een blind persoon wordt toegepast.
De 57-jarige Bernardeta Gómez, die zestien jaar geleden blind werd door een zenuwaandoening, kreeg het implantaat als eerste. Het bestaat uit 96 elektroden. Dat zijn stroomgeleiders waarmee een elektrische stimulatie wordt toegediend. Het toestel werd bij Gómez geplaatst in het achterste deel van haar hersenen, dat verantwoordelijk is voor het zicht. Door het implantaat kon ze opnieuw verschillende patronen en letters herkennen. De vrouw was zelfs in staat om een eenvoudige versie van het computerspel Pacman te spelen. Zodra ze van het systeem wordt losgekoppeld, valt haar zicht weer volledig weg.
‘Felle sterretjes’
,,Ik kreeg het implantaat drie jaar geleden. Tijdens de eerste onderzoeksfase boekten we niet veel vooruitgang, daarom wou ik het experiment verlengen. Na een tijd begon ik veranderingen op te merken. Zo kon ik heel felle ‘sterretjes’ zien in verschillende vormen”, aldus de 57-jarige vrouw. Die ‘sterretjes’ zijn fosfenen, een visueel fenomeen in de vorm van flitsen of witgele bolletjes bij externe druk op de oogballen. Mensen die bijvoorbeeld in hun ogen wrijven kunnen fosfenen zien.
Het was een echte ervaring, ik heb er geen woorden voor
De wetenschappers activeerden de elektroden een voor een en brachten op die manier de fosfenen op gang. Zodra het brein van Gómez gewend was geraakt aan het systeem, activeerden de onderzoekers steeds meer elektroden. ,,Toen begon ik rechthoeken en vierkanten te zien en kon ik zelfs patronen van elkaar onderscheiden. Zo zag ik het gezicht van een persoon en een hond”, zegt de vrouw. ,,Het was een echte ervaring, ik heb er geen woorden voor”, klinkt het.
Tekst gaat verder onder afbeelding.
Hollands trots
Pieter Roelfsema, hoofd van het Nederlands Herseninstituut, vertelt trots over de rol van Nederlandse onderzoekers bij het project: ,,We werken al enige tijd met de Spaanse universiteit samen om dit onderzoek op te zetten. Zo hebben wij hier onderzoek gedaan naar de implantaten bij apen, en daarbij waren de resultaten al verbazingwekkend goed.”
Hij ziet zeker mogelijkheden in het implantaat. ,,De resultaten in Spanje zijn nog maar het begin. Iedere elektrode kun je vergelijken met een pixel of een lampje op een matrixbord. Waar het implantaat in Spanje nu met 96 van die pixels ingezet is, zagen we dat het bij apen ook werkte met ongeveer 1000 pixels. Je kunt je voorstellen dat je dan veel scherper beeld krijgt. Door samen dit soort projecten op te zetten, hopen we snel mooie resultaten te bereiken.” Hij verwacht binnen tien jaar een eerste versie van het implantaat op de markt te kunnen brengen. ,,Ik ben veel te ongeduldig om er nog langer op te wachten.”
Ik ben veel te ongeduldig om er nog langer op te wachten
Het Nederlands Herseninstituut is een inzamelingsactie gestart om onderzoek naar het implantaat te ondersteunen. ,,Dit implantaat kan zo veel mensen helpen, maar het moet nog wel goed doorontwikkeld worden”, aldus Roelfsema. Zo zit het implantaat nu nog maar op een klein deel van het wel 25 vierkante centimeter grote oppervlak waar je zicht zit in de hersenen, en stoten de hersenen het implantaat nu na een jaar af. ,,Je wilt mensen natuurlijk niet voor een jaar het plezier doen dat ze weer iets kunnen zien, en daarna weer teleurstellen.”
Met het project Bring INsight, onder andere opgezet door de blinde ondernemer Hein Noortman, hoopt het Herseninstituut in totaal 6 miljoen euro op te halen zodat het implantaat zo snel mogelijk voor zo veel mogelijk mensen beschikbaar komt. Kijk hier voor meer informatie.
Bekijk onze meest bekeken nieuwsvideo’s in onderstaande playlist:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM2
Meer uren per dag werken in minder dagen, kan het?
Meer tijd voor ons sociale leven, minder files en minder drukte bij de kinderopvang. Om de problemen op de arbeidsmarkt aan te pakken, komt internist en hoogleraar Marcel Levi met een opmerkelijk voorstel: ga hetzelfde aantal uren werken in minder dagen. -
Dit zijn de goedkoopste auto's voor private lease
Met private lease kun je voor een vast bedrag in een gloednieuwe auto rijden. Nagenoeg alles is inbegrepen: of het nu wegenbelasting, de verzekering, onderhoud of pechhulp is, je hoeft er niet over na te denken. Dit zijn de goedkoopste modellen. -
Turkije roept Nederlandse ambassadeur op het matje na sluiting consulaat in ‘psychologische oorlog’
Turkije heeft de ambassadeurs van negen westerse landen op het matje geroepen wegens de sluiting van hun consulaten. Onder die landen zijn ook Nederland, de VS, Zweden, Duitsland en Frankrijk. De landen sloten hun consulaten afgelopen dagen uit veiligheidsoverwegingen. In het land heerst woede richting westerse diplomaten na protesten met koranverbrandingen en -verscheuringen in onder meer Stockholm en Den Haag. -
Via deze kunstgrepen blijft technologie uit het Westen naar Rusland stromen ondanks sancties: ‘Russische raketten zitten vol westerse onderdelen’
De Russische wapenindustrie is onderhevig aan zware westerse sancties. Maar toch draaien de fabrieken op volle toeren en slaagt Moskou er nog steeds in om nieuwe tanks en raketten produceren. Het Oekraïense leger blijft bovendien westerse elektronische componenten ontdekken in wapens die door Russische soldaten aan het front zijn achtergelaten. Hoe is dit mogelijk? -
PREMIUM
Student (21) werd langzaam blind, revolutionaire ingreep voorkomt doemscenario
Talha Aydin is 21 jaar, studeert in het Belgische Hasselt en had tot voor kort één zekerheid: op zijn 35e zou hij volledig blind zijn. Of misschien al veel eerder. Tot hij in het Universitair Ziekenhuis in Gent als een van de eerste twee patiënten gentherapie kreeg toegediend. ,,Nu moet ik niet meer met de schrik leven dat ik morgen of volgend jaar helemaal niets meer zal zien”, zegt Talha. ,,En toch heb ik heel hard getwijfeld of ik de operatie wel zou laten uitvoeren.”
-
Zwaar, illegaal vuurwerk ontploft in hand van 16-jarige
Een 16-jarige jongen is zaterdagavond zwaargewond geraakt nadat illegaal vuurwerk in zijn hand was ontploft. Hij werd naar het universitair ziekenhuis in Edegem gebracht. -
-
-
Mijn ziekte
‘Ik werd de operatiekamer uitgezet en dacht: ben ik die overbezorgde vader?’
Zo’n 1 miljoen Nederlanders hebben een zeldzame aandoening. Daardoor is het vaak ingewikkeld om de juiste diagnose te stellen en de goede behandeling te vinden. In deze serie vertellen ervaringsdeskundigen over de impact daarvan. Vandaag Bendert de Graaf (44) over het Bardet-Biedl Syndroom. -
interview
Paniek om een dringend mailtje van de baas: waarom ons brein soms worstelt met werk
Kenniswerk is zwaar voor onze mentale gezondheid, ziet Christianne Vink, psycholoog en auteur van Het grote hoe ik werk boek. Ze ontmoet in haar praktijk werkenden die worstelen met vermoeidheid en stress, en zich tegelijkertijd moeilijk kunnen concentreren. Wat kun je daaraan doen?