Oekraïens vliegtuig met 176 passagiers crasht in Iran, geen Nederlanders aan boord

In het vliegtuig zaten 82 Iraniërs, 63 Canadezen, 11 Oekraïners, 10 Zweden, 4 Afghanen, 3 Duitsers en 3 Britten, meldt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken meldt dat er geen Nederlanders onder de slachtoffers zijn. ,,Op basis van de nu beschikbare informatie hebben we geen aanwijzingen dat er Nederlanders zaten in het neergestorte vliegtuig.”

Het vliegtuig, op weg naar het Oekraïense Kiev, zou technische problemen hebben gehad. Gemeld wordt dat op de plaats waar het vliegtuig is neergestort een hevige brand heeft gewoed. Op foto's is te zien hoe hulpverleners tussen de brokstukken lopen. Iraanse zoekteams hebben inmiddels de zwarte dozen gevonden. Die vondst kan licht werpen op de oorzaak van de crash. Of Iran de zwarte dozen zal overhandigen aan Oekraïne is nog onduidelijk. De de luchtvaartautoriteiten in Teheran zouden nog geen land hebben genoemd dat de vluchtgegevens gaat analyseren. 

De Oekraïense ambassade in Iran meldde aanvankelijk dat sprake zou zijn van motorproblemen, maar kwam daar later op terug. De diplomatieke post beklemtoont in een nieuwe verklaring dat de oorzaak van de crash nog onduidelijk is. De premier van Oekraïne riep op een persconferentie in Kiev op niet te speculeren en de resultaten van het onderzoek af te wachten.

Hulporganisatie Rode Halvemaan zegt dat met hulp van militairen en brandweerlieden wordt gezocht naar lichamen. ,,Iedereen helpt zodat we alle lichamen kunnen bergen. Die zijn in een groot gebied neergekomen”, aldus het hoofd van een reddingseenheid. Staatsmedia berichten dat het toestel is neergekomen bij Parand, vlakbij Teheran. Videobeelden die worden getoond door Iraanse staatsmedia, lijken te tonen dat het toestel in de lucht al in brand staat.

Ukraine International Airlines zegt dat Kiev niet de eindbestemming was voor de meeste passagiers. Die hadden daar moeten overstappen op vluchten naar andere bestemmingen. De luchtvaartmaatschappij heeft ook laten weten alle vluchten naar Teheran voorlopig op te schorten.

De crash met de 737-800 in Iran vond precies in de nacht plaats dat Iran verschillende Amerikaanse doelwitten in Irak met luchtaanvallen bestookte. Autoriteiten in Iran lieten al snel weten dat de crash niks te maken had met de luchtaanvallen. De Oekraïense president heeft inmiddels verklaard dat het waarschijnlijk is dat het vliegtuig door motorproblemen neergestort is, en dat niet wordt uitgegaan van terrorisme. De Oekraïense ambassade in Iran doet onderzoek naar de crash. 

President Volodimir Zelenski van Oekraïne zegt dat de luchtwaardigheid zal worden gecontroleerd van alle toestellen die worden gebruikt in de Oekraïense burgerluchtvaart. Ook gaf hij opdracht een strafrechtelijk onderzoek te openen, zonder daarover in detail te treden.

Het ongeluk lijkt geen verband te houden met de spanning tussen Iran en de Verenigde Staten. Iran vuurde eerder in de nacht van dinsdag op woensdag tussen de tien en vijftien raketten af op Amerikaanse militaire doelen in Irak. Autoriteiten in Teheran melden dat door hen ontkend wordt dat de crash van vannacht iets te maken heeft met de raketaanvallen. 

De Oekraïense president Zelensky heeft inmiddels zijn condoleances overgebracht aan de nabestaanden van de omgekomen slachtoffers. Ook geeft hij aan dat de Oekraïense ambassade in Iran een onderzoek is begonnen. 

Het nog maar drie jaar oude vliegtuig van Ukraine International Airlines was een Boeing 737-800. Dit toestel, dat onderdeel is van de NG-familie van Boeing (Next Generation), is de voorloper van de gewraakte Boeing 737 MAX. Tot de commerciële introductie van de 737 MAX in 2016 gold de 737 NG als een van de belangrijkste toestellen voor de Amerikaanse vliegtuigmaker. Het allerlaatste vliegtuig van dit type werd pas eind vorig jaar geleverd. Volgens website planefinder.net was de vannacht gecrashte 737-800 pas in juli 2016 afgeleverd bij UIA.

De Boeing 737, waarvan de eerste generatie in 1967 in gebruik werd genomen, geldt als het bestverkochte commerciële vliegtuig wereldwijd. De eerste vlucht met de NG werd in 1997 uitgevoerd. Van alle straalvliegtuigen kunnen de 737 NG-toestellen een van de beste veiligheidsrapporten overleggen. Van de ruim 7000 toestellen die in ruim twintig jaar zijn afgeleverd, zijn er zeven betrokken geweest bij dodelijke ongelukken, aldus gegevens van Boeing.

De 737-800 biedt plaats aan 189 personen, terwijl zijn opvolger de 737-MAX goed is voor maximaal 230 stoelen. De MAX is de vierde generatie in de reeks. De eerste vlucht van de 737 MAX werd door het Indonesische Lion Air uitgevoerd. Ook de eerste ramp met de MAX in oktober 2018 was met een toestel van die Indonesische prijsvechter. Vijf maanden later stortte een MAX van Ethiopian Airlines neer, waarna alle toestellen van dit type wereldwijd aan de grond werden gehouden.

De problemen met de 737 MAX, waarvoor nog bijna 4700 bestellingen uitstaan bij meer dan 100 maatschappijen, betekent dat luchtvaartondernemingen oudere toestellen, waaronder Boeing 737 NG’s langer in de lucht houden.

Boeing ontwierp de 737 MAX om te concurreren met het nieuwste model van concurrent Airbus, de A320neo. Bij de bekendmaking van de MAX-plannen in 2011 voorspelde Boeing dat het toestel zou helpen bij het veroveren van de helft van de markt in twintig jaar. De totale markt raamden de Amerikanen destijds op 2 biljoen dollar. De MAX is onder meer uitgerust met grotere motoren en bevat meer automatisering. Verder heeft de MAX een groter bereik en verbruikt hij minder brandstof.