Russische demonstranten doen iets wat ze eerder niet deden: terugslaan

Anna hoef je niks te vertellen. De zeventiger laat met luid kraaiende stem de omstanders op het Poesjkinplein in Moskou weten wat ze van de Russische president Vladimir Poetin en zijn milieu vindt. ,,Deze macht ontneemt ons alle leiders die opkomen voor het volk”, verklaart Anna haar aanwezigheid bij de betoging en ze noemt een paar namen. Uiteraard ook Aleksej Navalny, de oppositieleider die een week geleden werd gearresteerd. ,,Hij is de enige die, ten koste van zijn gezondheid, voor ons wil vechten.’’

Om haar heen is de mobiele eenheid inmiddels begonnen betogers lukraak te arresteren. Volgens bekend recept: met een mannetje of vijf, zes de menigte in en links en rechts mensen eruit trekken. Vaak doen die niets anders dan alleen maar aanwezig zijn.

Bij betogingen in heel Rusland gingen in zeventig verschillende steden tienduizenden de straat op na een oproep van Navalny. Die keerde vorige week zondag naar Moskou terug vanuit Duitsland, waar hij vijf maanden herstelde van een vergiftiging met het zenuwgif novitsjok.

Navalny ontmaskerde de daders van de aanslag op zijn leven en keerde tegen de zin van het Kremlin plotseling terug naar de Russische hoofdstad. Afgelopen week plaatste zijn anticorruptiefonds een ultieme publiciteitsbom. Het zette een film online over het protserige paleis van Poetin aan de Zwarte Zee, dat meer dan een miljard euro aan belastinggeld moet kosten.

De woede daarover komt zaterdag op het Poesjkinplein onverdund naar buiten. Als de manifestatie een uurtje bezig is (volgens persbureau Reuters waren er zo’n veertigduizend mensen op en om het plein) en de politie betogers blijft oppakken, wordt het ronduit grimmig.

Soms pikken de omstanders het niet meer en sluiten ze een clubje agenten in. Die beginnen in paniek met hun gummiknuppels om zich heen te meppen en dan gebeurt er iets wat bij eerdere demonstraties niet werd vertoond: de demonstranten meppen terug.

Aan het eind van de middag slaagt de politie er toch in het Poesjkinplein schoon te vegen. Maar enkele honderden jongeren blijven in het halfdonker op het pleintje voor het gebouw van regeringskrant Izvestia staan. Als de ME’ers opnieuw dreigend op hen afkomen, klinkt bezwerend het mantra dat de hele middag al heeft rondgegalmd: ,,Poetin is een dief!”

Tientallen zetten het op een lopen, anderen proberen hen tegen te houden: ,,Staan blijven, we moeten blijven staan!’’ Een grote kerel wil zelfs in zijn eentje richting het peloton. ,,Klootzakken, fascisten! Ik lust jullie rauw!” schreeuwt hij ziedend van woede tegen de dienders. Zijn vrienden hangen aan zijn schouders om hem te stoppen.

Aleksej Navalny heeft een razernij in gang gezet, die eerder zelden voorkwam bij demonstraties in Rusland. De vraag is hoe lang het duurt. Tot dusverre ebde de woede tegen Poetin en zijn bewind altijd weer weg. Een jonge vader is op alles voorbereid. ,,Ik wil niet dat mijn kinderen op deze manier moeten opgroeien. We kunnen zo niet langer blijven leven.”

Aan het eind van de dag waren er zo'n drieduizend demonstraties.