Na 100 jaar ineens twee boeken over
onbekende Vughtse schilder. Wat maakt
Charles Grips in die schrijvers los?
VUGHT - Twee boeken, een documentaire en een tentoonstelling . De nog onbekende Vughtse kunstschilder Charles Joseph Grips (1825 - 1920) zou schrikken van al die belangstelling. Maar vanwaar al die aandacht ? Hij wist de fantasie te wekken van Jan Hogema, die in het oude huis van de schilder woont, en van Peter van Lent.
Op de kaft van het boek staat een dienstmeisje dat groenten snijdt. ,,Een schilderij uit 1871’’, weet Jan Hogema. Hij wijst op de zwart-witte tegelvloer uit de 19de eeuw en dan naar de vrijwel identieke tegels in zijn keuken. ,,Het patroon uit het kunstwerk van Grips. Ik ben besmet met het ‘Gripsiana-virus’.’’
Hogema woont sinds 2018 in het Gripshuis aan het Marktveld. Het is het pand waar Grips en vele generaties na hem hebben gewoond en gewerkt. Het Gripshuis heeft aan de voorkant een groot raam. ,,Zo konden de vaak grote religieuze schilderijen door het venster naar buiten worden getild om bijvoorbeeld naar de Petruskerk even verderop te worden vervoerd’’, weet Hogema.
Speurtocht
De bewoner van het Gripshuis werd nieuwsgierig naar het leven van de kunstschilder. ,,Ik had nog nooit van hem gehoord, maar mijn fantasie was gewekt.’’ Samen met vriend en onderzoeker Peter van Lent begon hij een speurtocht naar de handel en wandel van de schilder uit de 19de eeuw. ,,Er was niet veel over hem bekend’’, zegt Hogema. ,,Ik vind zijn werk prachtig.’’
Grips staat bij de kunstkenners bekend om zijn ‘interieurtjes’. Zijn schilderijen zijn vooral stillevens. Met voorwerpen zoals porseleinen vazen en kommen, damasten doeken, tapijten en ga zo maar door op de voorgrond. Op de achtergrond is vaak een (werkende) vrouw te zien.
Verfijnd
,,Zijn Brusselse periode spreekt mij het meeste aan’’, zegt Hogema. ,,Vooral de manier waarop hij stoffen, porselein of andere materialen schildert; heel verfijnd.’’
Grips was een veelzijdig kunstenaar. Hij schilderde prachtige portretten en mooie landschappen
,,Die kan is echt van Delfts blauw’’, zegt Van Lent. ,,Grips was een veelzijdig kunstenaar. Hij schilderde prachtige portretten en mooie landschappen. Hij was productief; kopieerde ook schilderijen. Dat was normaal. Er moest brood op de plank voor zijn gezin met zes kinderen.’’ Hogema: ,,De schilder, die dit huis heeft gebouwd, begon voor mij meer te leven. Het werd een verhaal. De hoofdstukken lijken nog niet af. Vandaag kreeg ik nog een mail uit het buitenland over misschien weer nieuw werk van Grips.’’
De speurtocht naar het verleden was moeilijker geweest zonder de hulp van Heimerick Tromp, die in samenwerking met Hogema en Van Lent het boek Charles Joseph Grips - Artiste Peintre 1825-1920 heeft geschreven. Tromp is een ver familielid van Grips. Hij heeft schilderijen, brieven, documenten, schetsboekjes en de originele schildersezel in zijn bezit. Maar bijvoorbeeld ook de vazen, potten en pannen die op de voorgrond staan in een deel van zijn werk.
Onderbelicht
,,Grips is ondergewaardeerd en onderbelicht’’, vindt Van Lent. ,,Het is natuurlijk geen Rembrandt, maar wij vinden een deel van zijn werk van hoog niveau. Zijn kunstwerken gingen de hele wereld over. Naar immigranten in Amerika bijvoorbeeld die wel een Nederlands interieurtje aan de muur wilden hebben. Hij was een echte ondernemer die zijn schilderijen wist te verkopen.’’
,,Grips verdient het om bekender te worden’’, vult Hogema aan. ,,Ook in Vught. Mensen weten niet wat voor een veelzijdige,getalenteerde kunstschilder ze hier ‘in huis’ hebben gehad. Bij mij thuis zelfs letterlijk, ja.’’
Directeur Vughts museum: ‘Boeken vullen elkaar aan’
Op de voorkant van het ene boek staat een ‘interieurtje’ met een dienstmeid. Op de andere kaft een afbeelding van de Kruisweg van Jezus. Een presentatie van twee boeken over een relatief onbekende Brabantse schilder zorgt op z’n minst voor gefronste wenkbrauwen.
,,We kwamen soms wel in elkaars vaarwater terecht’’, aldus Hogema en Van Lent. ,,Maar de boeken zijn uiteindelijk qua stijl aan elkaar aangepast. We maken er een gezamenlijk project van.’’ Het eerste boek, Charles Joseph Grips - Artiste Peintre 1825-1920 gaat over het leven van de schilder en vooral zijn ‘profane’ periode in Grave, Antwerpen en Brussel. Het andere boek Een Nazerener kunstschat in Vught, dat Anita Koolen - Ellis in samenwerking met de Stichting tot Behoud van de Petruskerk heeft geschreven, behelst de religieuze werken van de kunstschilder die hij in de tweede helft van zijn leven in opdracht van onder meer het toenmalige kerkbestuur in Vught maakte.
,,Er zijn door de schrijvers werkafspraken gemaakt’’, aldus directeur Smeets van het Vughts Museum. ,,De boeken vullen elkaar juist aan. De laatste periode van Grips wijkt qua stijl helemaal af van ‘de interieurtjes’ die hij vóór zijn Vughtse periode schilderde.’’ Een deel van de opbrengst van het ‘religieuze’ exemplaar is voor de restauratie van zijn schilderijen in DePetrus. ,,Er was tijdens de opknapbeurt van DePetrus geen geld voor de restauratie van de schilderijen in de voormalige kerk’’, aldus Smeets die een tentoonstelling over Grips heeft samengesteld.
Smeets: ,,Hoeveel schilderijen hij tijdens zijn leven gemaakt heeft? Niet te tellen. Er hangen er waarschijnlijk nog veel in Engelse landhuizen. De tentoonstelling met zo’n vijftig werken is tot en met 8 november in het Vughts Museum in de DePetrus te zien.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMVoor de rechter
Dakloze Bosschenaar steelt sherry, bier en port: ‘Ik heb hulp nodig’
DEN BOSCH - ,,Ik heb slecht geslapen en ik heb net een biertje gedronken’’, zegt de Bossche verdachte (28) bij de ingang van de rechtszaal tegen advocaat Tom Deckwitz. Het is even voor 9.00 uur ’s ochtends. De advocaat staat er niet van te kijken, zijn cliënt is een dakloze alcoholist. -
PREMIUM
Nieuwe ‘Italiaan’ in Hinthamerstraat: kazen, verse pasta’s, belegde broodjes en afhaalmaaltijden
DEN BOSCH - ,,Alleen dat pand rechts naast het stadhuis is smaller dan dit’’, zegt Erika Sterkenburg over het pand aan de Bossche Hinthamerstraat 37 waarvan zij eigenaar is. Na een anderhalf jaar durende verbouwing is daar onlangs een nieuwe zaak geopend: Foresta del Duca (Hertogelijk bos). -
PREMIUM
Plast je kat in huis? Zo los je dat op: ‘Veel mensen vinden het niet mooi, maar het lost veel op’
Kattenpis op je vers gewassen lakens: geen pretje. Het plakt, het stinkt en je krijgt de geur er moeilijk uit. Maar hoe komt het dat katten soms op bed plassen? En hoe los je dat het beste op? Anneleen Bru, die onder meer de boekenreeks I Love Happy Cats schreef, helpt je op weg. -
PREMIUM
Dierentehuis in Den Bosch is in beeld voor zieke zwanen, roofvogels en andere ‘wilde’ dieren
DEN BOSCH/SCHAIJK – Waar moeten al die zieke en gewonde zwanen, reigers, egels en andere dieren uit de regio’s Den Bosch, Oss en Uden-Veghel heen nu dierenopvang De Maashorst hard op zoek is naar een nieuwe plek? Mogelijk ligt de oplossing bij Dierentehuis ’s-Hertogenbosch. -
PREMIUM
Met zware Sherman-tanks over Dungense Brug, mag dat volgend jaar?
SINT-MICHIELSGESTEL - Ze zijn er heel erg op tijd bij. Want pas op 20 oktober 2024 is er een grote optocht van oude oorlogsvoertuigen van Gemonde naar Middelrode, tijdens de herdenking van tachtig jaar bevrijding. Maar nu al wordt Den Bosch om toestemming gevraagd om de Dungense Brug te mogen gebruiken op de route voor het hoogbejaarde oorlogsmaterieel.
-
PREMIUM
Buikvet ontstaat door te veel en te slechte voeding: zo kom je ervanaf
Aan het begin van het jaar gaan we massaal op de gezonde toer. Ook dat buikje moet weg, zodat ons lichaam weer ‘strandklaar’ is. Maar dat blijft een lastige. Wat kun je doen? -
-
-
PREMIUM
Meer uren per dag werken in minder dagen, kan het?
Meer tijd voor ons sociale leven, minder files en minder drukte bij de kinderopvang. Om de problemen op de arbeidsmarkt aan te pakken, komt internist en hoogleraar Marcel Levi met een opmerkelijk voorstel: ga hetzelfde aantal uren werken in minder dagen. -
PREMIUM
Den Bosch en Bommelerwaard groeien in 2022 flink door
DEN BOSCH - Het aantal inwoners in Den Bosch, Vught, Zaltbommel en Maasdriel groeide ook in 2022 lekker door. Dat heeft weinig te maken met een babyboom, maar vooral met de komst van vluchtelingen uit Oekraïne.
In samenwerking met indebuurt Den Bosch