Voor de automobilist in Nederland is tanken niet bepaald een feestje. Alleen al dit jaar is de prijs voor een liter ongelood gemiddeld met 14 cent omhoog gegaan. En aan die stijging lijkt geen eind te komen. Want maandag steeg de prijs tot boven de 70 dollar voor een vat Brent-olie, de internationale maatstaf voor de olieprijs.

De aanleiding was de aanval afgelopen weekend van Houthi-rebellen op een oliehaven in Saoedi-Arabië. De aanval leidde niet tot schade aan mensen of olie-installaties, maar de schrik zat er goed in. Saoedi-Arabië is de grootste olieproducent ter wereld. Als die productie wegvalt, heeft de wereld een serieus olieprobleem.

De aanval is niet de enige reden dat de olieprijs stijgt. Afgelopen week besloten de Opec-leden en Rusland tot ieders verrassing de olieproductie niet te verhogen. Daar was vanwege de oplopende prijs wel op gerekend. ,,De producenten hebben gedacht: meer oppompen voor een lagere prijs levert niet meer op dan minder oppompen voor een hogere prijs’’, vat Hans van Cleef, sectorbankier energie bij ABN Amro, de strategie samen.

De economie begint te groeien nu de wereld langzaam uit de coronapandemie komt. En economische groei betekent een grotere vraag naar olie. Vandaar dat verwacht werd dat Opec de productiebeperkingen, die het invoerde toen de vraag naar olie wegviel vanwege corona, ongedaan zou maken.

Tot voor kort speelden de Amerikaanse producenten van schalieolie een belangrijke rol. Als de prijs van een vat olie hard steeg, gingen de Amerikanen meer olie produceren. Zodoende zat er altijd een plafond aan de prijs. 
Maar de VS laat het nu afweten. Van Cleef denkt dat het een tijdelijke afwezigheid is. Texas, waar veel schalieolie vandaan komt, had de afgelopen weken met extreme kou te maken, waardoor de productie stil lag. ,,Het duurt een tijdje voor de productie in de VS is opgeschaald.’’

_{Tekst gaat verder onder afbeelding.}

De stijgende olieprijs is slecht nieuws voor het economisch herstel. Olie is de basis voor veel producten, dus duurdere olie leidt tot meer inflatie. En die is de afgelopen tijd al flink aan het stijgen. Als de inflatie stijgt, gaat ook de rente omhoog en dat is er nu aan het gebeuren in de VS en Europa. En een hogere rente remt weer de economische groei.

Europa kampt nog met een extra probleem, namelijk de duurder wordende dollar. Olie wordt afgerekend in dollars, dus in euro’s loopt de prijs van olie nog verder op. De vraag is of de hoge olieprijzen blijvend zijn. Van Cleef verwacht van niet. ,,Er zit veel speculatie in de prijs. Maar ja, ik roep al een tijdje dat de prijs te hoog is en ondertussen stijgt die alleen maar verder.’’

In Amerika probeerde iemand haar Tesla vol te gooien met benzine: