Een actie van Greenpeace bij Shell in Londen. Shell maakte vorig jaar 38 miljard euro winst, omgerekend 32 miljard pond. © AFP

Recordwinst voor Shell: consument betaalde de hoofdprijs, winst gaat naar de aandeelhouders

42,3 miljard dollarOlie- en gasconcern Shell heeft in 2022 een recordwinst van 42,3 miljard dollar (38,4 miljard euro) geboekt. Dat is meer dan een verdubbeling in vergelijking met de nettowinst van een jaar eerder. Het Britse bedrijf profiteerde vorig jaar van de hoge prijzen van olie en gas door de oorlog in Oekraïne.

Economieredactie 02-02-23, 08:38 Laatste update: 02-02-23, 16:59

De cijferpublicatie van Shell is de eerste onder leiding van de nieuwe topman Wael Sawan. Hij volgde begin dit jaar de Nederlander Ben van Beurden op als bestuursvoorzitter van het concern. De recordwinst komt niet als een verrassing. Iedere automobilist merkte afgelopen jaar de hoge prijzen aan de pomp. Ook gas, een belangrijk onderdeel voor Shell, was schreeuwend duur.

De consument betaalde de hoofdprijs, de winst is voor de aandeelhouders van Shell. Afgelopen jaar gaf de oliereus 26 miljard dollar terug aan de aandeelhouders. Deels als dividend en deels door de inkoop van eigen aandelen. En er zit nog meer in het vat. Shell maakte bekend het dividend te verhogen en opnieuw voor 4 miljard dollar aandelen in te kopen.

Extra belasting op overwinsten

De hoge winsten zijn de politiek een doorn in het oog. Zeker nu miljoenen mensen worstelen met torenhoge energierekeningen. Daarom is er een Europese belasting op overwinsten van oliemaatschappijen ingesteld. Ook het Verenigd Koninkrijk heft een extra belasting. Die belastingen kostten Shell afgelopen jaar 2,3 miljard dollar - nog geen 10 procent van het bedrag dat de aandeelhouders konden bijschrijven.

De totale omzet van Shell bedroeg over heel 2022 meer dan 386 miljard dollar, tegen 272,6 miljard dollar een jaar eerder. Over het vierde kwartaal kwamen de inkomsten uit op meer dan 101 miljard dollar.

Lees ook: Prijzen stegen vorig jaar hardst sinds 1975

De Amerikaanse branchegenoot ExxonMobil maakte eerder deze week bekend dat over heel 2022 een recordwinst van 56 miljard dollar werd geboekt. Dat leidde tot kritiek van de Amerikaanse regering, die stelt dat oliebedrijven woekerwinsten behalen over de rug van de consument en dat ze te weinig doen om de prijzen aan de pomp te verlagen, terwijl de zakken van topbestuurders en aandeelhouders worden gevuld. Ook in Europa is er kritiek op oliebedrijven omdat ze zouden profiteren van de oorlog in Oekraïne

Duurzame energie

De helft van de winst van Shell, 22 miljard dollar, komt uit de gasdivisie. Door het wegvallen van het Russisch gas voor Europa moest er op grote schaal gas elders vandaan gehaald worden. Dat leidde tot schaarste en dus hoge prijzen voor lng, vloeibaar gemaakt aardgas. En in lng is Shell juist een grote speler.

Ook in de opsporing en winning van olie en gas deed Shell goede zaken. Door de hoge olie- en gasprijzen was het oppompen van de fossiele brandstof erg lucratief. In totaal maakte deze divisie 16 miljard dollar winst. Ook de raffinaderijen en de chemietak draaiden een goed jaar.

Vorig jaar investeerde Shell 3,5 miljard dollar in duurzame energie als wind en groene waterstof

Shell investeert niet alleen in olie en gas, maar ook in duurzame energie als wind en groene waterstof. Vorig jaar investeerde het bedrijf daar 3,5 miljard dollar in. Deels door aankopen van bedrijven die al duurzame energie produceren, deels in nieuwe projecten. Daarmee ging 16 procent van alle investeringen naar duurzame energie.

Dat zorgt voor veel kritiek. Met name uit de milieubeweging klinkt de roep om veel sneller te vergroenen. Daarbij wordt gewezen op het vonnis van de Haagse rechtbank afgelopen jaar. De rechter droeg Shell op om de uitstoot van CO2 sneller terug te dringen. Shell zegt dat het al stappen zet, maar wijst er op dat de wereld nog lang olie en gas nodig zal hebben.

Actie Greenpeace bij hoofdkantoor, Milieudefensie noemt winst ‘onacceptabel’

Klimaatactivisten van Greenpeace voeren actie bij het hoofdkantoor van Shell in Londen over de recordwinst die het olie- en gasbedrijf donderdag bekendmaakte. Volgens de demonstranten profiteert Shell met zijn miljardenwinst van ‘klimaatverwoesting en menselijk lijden’.

De activisten hadden een nagemaakt prijsbord van een benzinestation bij zich, waarop de recordwinst van meer dan 42 miljard dollar over 2022 werd getoond, 32 miljard pond. Daarop stond ook een vraagteken bij het bedrag dat het bedrijf zou moeten betalen voor schade door klimaatverandering. De demonstranten roepen Shell op zijn verantwoordelijkheid te nemen en te betalen voor schade die het bedrijf volgens Greenpeace wereldwijd aanricht.

Ook Milieudefensie hekelt dat Shell vorig jaar een recordwinst heeft geboekt en ook andere olie- en gasconcerns ‘megawinsten’ maken. ,,Het is onacceptabel dat bedrijven hun prioriteiten niet op orde hebben”, zegt Sjoukje van Oosterhout van de milieuorganisatie. Shell steekt volgens Milieudefensie te weinig geld in een duurzamere toekomst. ,,Bedrijven praten niet in de bestuurskamers over verduurzaming maar met marketingsbureaus”, zegt Van Oosterhout.

Van de 23 miljard tot 27 miljard dollar die Shell in 2023 investeert, gaat volgens Van Oosterhout 2 miljard tot 4 miljard dollar naar de zogeheten divisie Renewables & Energy Solutions, met onder meer windmolens en zonneparken. ,,Maar dit gaat ook over gas en biobrandstoffen”, aldus Van Oosterhout.

Van Oosterhout is hoofdonderzoeker in de klimaatzaak van Milieudefensie tegen Shell. Daarin wordt geëist dat Shell zijn uitstoot in uiterlijk 2030 met 45 procent vermindert ten opzichte van 2019. Milieudefensie won de rechtszaak in 2021, maar Shell is in beroep gegaan. Het hoger beroep vindt naar verwachting later dit jaar plaats. Volgens Van Oosterhout heeft Shell ‘geen excuses’ om het vonnis nu niet uit te voeren.

Praat mee.
Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen respectvolle reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een gesprek willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.