Lezen kan je veel plezier geven en zorgen dat er een wereld voor je opengaat. Dat is de belangrijkste boodschap van bijna tweehonderd directeuren, bestuurders en managers van Brabantse bibliotheken, kinderopvang, basisscholen, middelbare scholen, middelbaar en hoger beroepsonderwijs, wethouders en ambtenaren van de provincie Noord-Brabant. Onlangs waren ze aanwezig bij de online start van het Leesoffensief Brabant.

,,Met het technisch en begrijpend lezen gaat het nog redelijk’’, zegt Albert Kivits, directeur van Bibliotheek Eindhoven en aanjager van het offensief. ,,Maar dat is niet voldoende. Leerlingen komen niet toe aan het zich eigen maken van de tekst. Het gevolg is dat een kwart van de mbo-studenten laaggeletterd is.’’ Ze vinden het moeilijk om in eigen woorden een samenvatting te maken. ,,Wij willen geen verwijt maken aan het onderwijs. Dat kan de taalvaardigheid alleen verbeteren als er meer geld beschikbaar komt. Voor opleiding en salaris van leraren. Hun niveau moet omhoog en dat geldt ook voor pedagogisch medewerkers van kinderdagverblijven.’’

Maar daarvoor is Brabant afhankelijk van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Dus richten de deelnemers aan het offensief zich op het uitwisselen van creatieve initiatieven. Kivits vertelt over het Van Maerlantlyceum in Eindhoven dat romanschrijvers uitnodigt om met leerlingen in gesprek te gaan ‘waardoor een boek veel meer gaat leven’. Een andere school liet rapper Fresku optreden omdat zijn taalgebruik aansluit bij de leefwereld van jongeren. 

Kivits benadrukt dat leesvaardigheid onderhouden moet worden. ,,Het is net als sport: zonder training gaan de prestaties achteruit.’’ Kinderopvang Little Jungle gebruikt de Verteltas met een prentenboek en spelmateriaal om het gesprek met een jong kind te stimuleren en zo de woordenschat te vergroten. Ook in Waalwijk wordt de tas ingezet in de bibliotheek. Wethouder Dilek Odabasi tijdens de online start van het offensief: ,,Wat is er mooier dan een kind aandacht geven en het tegelijkertijd iets leren, zonder dat ze het beseffen?’’

De komende maanden zijn er regionale bijeenkomsten om van de ideeën concrete afspraken te maken. In Zuidoost-Brabant staat woensdag 16 juni het vmbo centraal. Corrine Sebregts, rector van Parmant Scholen waaronder Aloysius/De Roosten en het Sint Joriscollege, noemt awareness als belangrijkste agendapunt. ,,Hoe krijgen we iedereen bewust van de noodzaak van meer aandacht voor taalgebruik? Niet alleen de docent Nederlands, want ook bij de wiskundeles en biologie heb je taal nodig. En geef zelf het voorbeeld. Door een boek te lezen in plaats van weer de telefoon te pakken.’’

Net als Kivits waarschuwt ze voor leerachterstanden door onvoldoende taalvaardigheid. ,,Maar ik wil positief blijven, dus leg ik de nadruk op leesplezier.’’ Dat doet Kivits ook. Hij noemt een project van de bibliotheek met de gemeente Eindhoven en de GGD Brabant-Zuidoost om jeugdverpleegkundigen van consultatiebureaus te trainen om door voorbeeldgedrag de ouder en het jonge kind in aanraking te brengen met boeken.