Gevoelige debuutroman ‘alleskunner’ Sarah Neutkens

Sommige mensen lijken álles te kunnen. De in Eindhoven geboren en in Vessem opgegroeide Sarah Neutkens ís zo iemand. Ze is componist, beeldend kunstenaar, maakt muziekprogramma’s, is afgestudeerd kunsthistorica, fotomodel, schrijft kritieken voor deze krant en heeft nu dus haar eerste roman gepubliceerd en is intussen al bezig met de tweede… By the way: ze is 23. ,,O ja, ik ga binnenkort ook acteren in een theatertournee.”

Toegegeven, dat alles heeft niet met talent alleen van doen, Neutkens - dochter van een musicus en een designer - werkt er kneiterhard voor. Óók voor haar debuutroman. Dat ging zover, dat na afronding van het boek, ze letterlijk flauwviel bij de huisarts en er een burnout werd vastgesteld: ,,Tja, ik ga altijd tot het uiterste en ja, ja: ik weet dat dat niet altijd slim is.”

Vrijheid is alles voor haar. Daarom ging ze na de middelbare school heel bewust niet naar het conservatorium en heeft ze ook voor het eerste boek gekozen voor de ‘Sarah-Neutkens-manier’: gewoon beginnen. Zonder vooropgezet plan, zonder regels, zonder restricties. Gewoon: schrijven. Met de door haar zo geliefde Waterman-vulpen (want ooit gekregen van haar beste vriend) op papier. Later uitwerken op de laptop. Ze schrijft vanuit het gevoel, tot het uiterste gebruikmakend van haar intuïtie en ook van de honderden stukjes tekst die ze elke dag optekent in haar notitieboek; die kunnen gaan over films, geuren, andere teksten, bedenksels.

Haar redacteur bij uitgeverij Prometheus kreeg wel een beetje hoofdpijn van het boek: ,,Omdat ie er niet de vinger op kon leggen; is het nou een roman, is het poëzie, een verhaal? We hebben het maar op ‘ervaring’ gehouden”, lacht Neutkens.

Een blote man beminnen - ‘Dit boek is opgedragen aan het onmogelijke, maar onvermijdelijke’- heeft ze in drie maanden geschreven. ,,Non stop doorgewerkt, weinig geslapen, mezelf volkomen verwaarloosd. Allemaal door het boek. Ja, ik ben flink mijn grenzen overgegaan, klopt. Daar probeer ik nu verandering in aan te brengen. Maar het zal nog wel wat tijd nodig hebben voor ik er weer helemaal bovenop ben.”

In het debuut van Neutkens staat een verbroken liefde centraal, waarin de vrouw het belangrijkste personage is. Die persoon is nauw verbonden aan Maria en data die de schrijfster noemt zijn belangrijke feestdagen in de Mariaverering. ,,Maria heb ik gekozen als allegorie op vrouwelijkheid, voor een sterke, individuele vrouw.” Ook psalmen worden aangehaald in de roman, maar ook dat heeft niets met haar opvoeding te maken: ,,Ik ben zo a-religieus opgevoed als maar kan. Die psalmen heb ik gekozen omdat ik die teksten vaak prachtig vind.”

Het verhaal speelt zich af in een tijdloos universum, terwijl het fenomeen tijd toch wel een belangrijke rol speelt. Zo heeft elk hoofdstuk een van de kerkelijke getijden als metten en lauden meegekregen.Neutkens presenteert in het boek nieuwe woorden, als ‘gehebte’, maar aarzelt ook niet om oude uitspraken als ‘Wee mij!’ te gebruiken. Lachend: ,,Ja, ik ben soms wel een beetje archaïsch, maar die uitroep, dat zeg ik ook ook wel gewoon hoor.”

Componeren en schrijven, er zit geen verschil in volgens haar: ,,Nee, dat is het leuke; het is beide heel direct. Ik dacht bij het schrijven op voorhand wel dat ik me teveel zou laten leiden door het verhaal, maar ik heb besloten om - net als wanneer ik componeer - het gewoon te laten lopen, alleen maar schrijven wat goed voelt en elke keer maar kijken waar ik uitkom. Kennelijk lukt het dan.” Dat levert zinnen op als: ‘Het kost me zo veel moed om verloren te zijn en het kost me alle moed om verloren te blijven’. En: ‘Door mijn eenzaamheid op te offeren, zou een wij geboren zijn’. Mooi.

‘Een blote man beminnen’. Sarah Neutkens. Uitgeverij Prometheus. ISBN: 978 90 446 4990.