Met lege handen na een scheiding: ‘Ik had niet eens een eigen bankrekening’

Het overkwam Karien Kruyswijk (52) die op haar 22ste ging trouwen, stopte met werken toen ze 23 was en haar eerste kind kreeg. „Ik wilde dat zelf ook graag, maar het was niet iets dat we besproken hadden, eigenlijk was het min of meer vanzelfsprekend.” Haar toenmalige echtgenoot begon een eigen bedrijf, ze kochten een groot huis en er kwamen meerdere kinderen.

Toen Karien in 2018 wilde scheiden, stond ze met lege handen. Ze had geen baan en kon geen beroep doen op de bijstand omdat ze geen gegevens over de financiële situatie kon verstrekken. „Mijn man wilde nergens over praten, ook niet over de financiële situatie. Hij gaf mij geen inzage in de administratie, ik had niet eens een eigen bankrekening.” Ze waren in gemeenschap van goederen getrouwd. Ze had dus wel recht op de helft van het bezit.

Als een van de partners niet wil meewerken, of als de financiële situatie van de kostwinner verslechtert, kan het toch spaak lopen. „Op dit moment is het zo dat mensen standaard in beperkte gemeenschap van goederen trouwen. Dat betekent dat bestaande schulden en bezittingen die alleen van jou waren voor het huwelijk of geregistreerd partnerschap niet meer automatisch in de gemeenschap terechtkomen, wat vroeger wel het geval was”, legt Maxim van Oostrum van Zorgeloosch Scheiden uit.

Peggy Kruin, mediator en stiefgezincoach, herkent dit. „Mensen vinden het moeilijk om over geld te praten en kersverse stellen helemaal. Prima, als je samen besluit dat een van beiden – meestal de vrouw – drie dagen gaat werken en dus meer voor de kinderen kan doen, maar ga eerst rond de tafel om te bespreken hoe jullie dat gaan regelen. Dat vinden mensen moeilijk. Er wordt nauwelijks over geld gesproken, want hé, dat overkomt ons toch niet.” Bespreek wat er gebeurt als je uit elkaar gaat, als een van beiden arbeidsongeschikt raakt of overlijdt, als hij na een tijdje wil stoppen met werken om iets anders te doen, enzovoort. Allemaal scenario’s waar je niet bij stilstaat of bij stil wilt staan, maar waar je wel een plan voor moet maken.

Karien was financieel afhankelijk van haar man, leefde van de gezamenlijke bankrekening en had geen inzicht in hun financiën, behalve wat er jaarlijks aan inkomen te verwachten was. Haar man werkte niet mee aan de scheiding, waardoor de situatie alleen maar verslechterde. Ze leefde nog een tijdje van de gezamenlijke rekening en toen die leeg was, kon ze gelukkig een lening krijgen van een vriend. „Die vroeg hoeveel ik maandelijks nodig dacht te hebben. Met de wetenschap dat het huis ooit verkocht zou worden, kon ik die lening accepteren. Hierdoor kon ik tijdelijk ergens een tuinhuisje huren, mijn kinderen weer ontvangen en gaan solliciteren.”

De lening kon ze terugbetalen toen in 2019 de woning werd verkocht. Een klein baantje via een uitzendbureau en een opleiding tot professional organizer waren het begin van een financieel onafhankelijk leven met een eigen praktijk. Haar advies aan andere vrouwen: „Leg je lot niet in andermans handen. Je moet zelf verantwoordelijkheid voelen voor je eigen leven. Een groot deel van de ellende en frustratie rond een scheiding kun je vermijden als je onafhankelijk bent.”

Peggy Kruin kan dit alleen maar beamen. „Mensen denken dat ze over geld praten, maar eigenlijk hebben ze het over emoties. Als je het lastig vindt dit met elkaar te bespreken, zoek dan hulp. Ga naar een onafhankelijke deskundige die je helpt jullie wensen op papier te zetten, voordat je bij de notaris huwelijkse voorwaarden op laat stellen. Je hebt dan in een vriendelijke setting een gesprek met elkaar. Wat je eigenlijk doet, is je scheiding regelen, nog voordat je getrouwd bent. Dat is niet raar, maar juist verstandig.”

De Belastingdienst voorspelt meer scheidingen door de coronacrisis, maar weet dat veel echtparen geen idee heeft van de financiële gevolgen:

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: