De Kinderjury heeft besloten: dit zijn de winnende kinderboeken van 2022

Vandaag werden in Bibliotheek Utrecht tijdens Het Grote Kinderjury Feest de winnende boeken bekendgemaakt. De Kinderjury is een publieksprijs, dus welk boek wint bepalen kinderen zelf. Tijdens de stemweken konden zij stemmen op hun favoriete boek, en dat deden 52.448 kinderen. Een recordaantal, laat organisator Stichting CPNB (Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) weten.

Waarom er massaal gestemd werd op het boek van de YouTubers en Hessings avontuurlijke octopussenboek? Kinderboekenrecensent Jaap Friso heeft wel een idee. ,,De magische halsband van de YouTubers sluit goed aan bij wat kinderen leuk vinden, en dat is vaak YouTubefilmpjes kijken. Het succes van deze jongens verklaart natuurlijk ook waarom hun boek zo populair wordt. Dat is niet erg, integendeel: dit soort boeken hebben echt hun waarde. Ze zijn laagdrempelig, vragen literair gezien niet te veel van een kind en hopelijk is het een opstapje naar boeken met wat meer gelaagdheid.” 

Dat móet niet, benadrukt Friso, maar kinderen die van lezen leren houden hebben daar veel plezier van. ,Je prikkelt je eigen fantasie ermee, verbreed je woordenschat, ontwikkelt empathie - je hebt er echt veel aan als je houdt van lezen.” Het winnende boek Mus & kapitein Kwaadbaard en de koers naar de Kraken is al meer een lijvig leesboek, merkt Friso op. ,,Echt een heel leuk, levendig en avontuurlijk kinderboek.”

Andere genomineerden voor de Kinderjuryprijd 2022 waren De Zoete Zusjes gaan op vakantie van Hanneke de Zoete, Dwars & Co van Rico Hop, en Leven van een Loser 15 – Kopje-onder van Jeff Kinney. Daaraan merk je dat deze prijs een populariteitspoll is, zegt de kinderboekenrecensent. Deze boeken zijn lichtvoetig, gemaakt door Youtubehelden van kinderen, want de Zoete Zusjes zijn bekend van hun filmpjes op hun eigen YouTubekanaal, en zorgen er in ieder geval kinderen aan het lezen worden gezet - en dat is winst.

,,Dat boeken worden gelezen door kinderen is goed nieuws. De serie Leven van een Loser is al lang erg populair en dat is ook te verklaren: ze vragen niet te veel van een kind, verlopen volgens een vast patroon en er zit veel humor in. Hopelijk inspireert het kinderen om verder te lezen!” Waar een goed boek aan moet voldoen: daarin verschilt een kinderboek niet van een boek voor volwassenen, zegt Friso. ,,Er moet niks. Wat je leuk vindt om te lezen hangt af van je achtergrond, je hobby’s, wat voor kind je bent. En ook van het leesonderwijs dat je hebt gehad. We hebben in Nederland echt een prachtig kinderboekenlandschap waarin duizend bloemen bloeien - en er komt steeds meer bij.”

Klassiekers zoals Kruistocht in Spijkerbroek, Oorlogswinter en Pluk van de Petteflet ontbreken in de Kinderjurylijst - maar dat betekent niet dat ze langzaam minder populair worden, zegt Friso. Deze klassiekers staan bijvoorbeeld wel in de  De Grote Vriendelijke 100, een lijst met de favoriete kinderboeken aller tijden, gekozen door de luisteraars van De Grote Vriendelijke Podcast en bezoekers van de boekensite hebban.nl.  

,,Vorig jaar laaide de discussie op dat ouders en leerkrachten wel erg in hun eigen nostalgie blijven hangen en steeds maar die klassiekers eruit pakken, terwijl er zoveel nieuws verschijnt. Het mag allebei. Wissel Pluk af met een mooi prentenboek van deze tijd, waarin ook diversiteit aan bod komt zoals verschillende afkomsten of gezinssituaties, over ziekte en beperkingen, kinderen uit de stad of platteland en van verschillende kleuren.”

Welke boeken echt niet mogen ontbreken op de plank in de kinderkamer? Friso heeft twee tips. ,,Het boek Gozert van Pieter Koolwijk is een aanrader. Het gaat over een jongetje met een denkbeeldige vriendje. Zijn ouders willen dat dat stopt, want die vriend bestaat niet en hij wordt zelfs opgenomen in een psychiatrische inrichting. Maar wat is nu eigenlijk het probleem? Dat zijn mooie vragen om met je kind over na te denken.

Ook een aanrader volgens de recensent: Lampje van Annet Schaap. Lampje woont met haar vader die te veel drinkt in een vuurtoren. Haar moeder is gestorven. Elke avond moet Lampje het licht in de vuurtoren aansteken, maar op een nacht vergeet ze het en komt er een vreselijke storm. ,,Echt een prachtig boek dat je gelezen moet hebben.”