Kinderen doen er steeds langer over om te leren schrijven. Coronajaar maakt het erger

Anneloes Overvelde, kinderfysiotherapeut en onderzoeker, ontwikkelde met collega’s een quickscan waarmee leerkrachten het handschrift van kinderen op een snelle manier kunnen toetsen. Uit de eerste resultaten blijkt dat gemiddeld maar de helft van de basisschoolkinderen een goed, leesbaar handschrift heeft. ,,Leerkrachten waren in het coronajaar allang blij als ze rekenen, taal en spelling konden bijsturen en daar feedback op konden geven. Voor schrijven was weinig aandacht, je kunt digitaal ook niet zien hoe kinderen erbij zitten, hoe ze hun potlood vasthouden en hoe ze de letters maken.”

Kinderen leren in groep 3 en 4 lezen en schrijven. Maar het afgelopen jaar hebben veel kinderen een goede uitleg gemist, weet Overvelde. ,,Schrijven is echt iets dat je kinderen moet aanleren. Daar horen instructies en feedback bij. Hoe je je schrift moet neerleggen, hoe je een letter vormt, welke letters er boven en onder de lijn komen. Kinderen zijn samen met ouders hiermee aan de slag gegaan, maar ouders weten ook niet precies hoe je dat moet aanleren”, zegt ze.  

In groep 5 en 6 wordt normaal geoefend met vlot schrijven, maar door het digitale onderwijs, hebben kinderen minder oefening gehad. Als je schrijft, zijn bewegingen gekoppeld aan letters en woorden, dat moet getraind worden. In de laatste twee jaren op de basisschool ontwikkelen kinderen hun eigen handschrift. Maar daar moet je ook feedback op krijgen, aldus Overvelde. ,,Kinderen experimenteren, maar een leerkracht moet daar wel tekst en uitleg bij geven. Dat het er prachtig uitziet, maar dat de snelheid weg is als je aan al je letters mooie lussen geeft, bijvoorbeeld. Als het te langzaam gaat, heb je er niets aan bij de tekstverwerking.”

Maar hoe belangrijk is een vlot en leesbaar handschrift eigenlijk nog nu bijna alles digitaal gaat? ,,We weten uit breinonderzoeken dat schrijven met de hand het leren lezen ondersteunt. Kinderen herkennen sneller letters en woorden. Daarnaast weten we dat aantekeningen en notities maken met de hand, helpt bij het verwerken van de stof, ook al bij leerlingen in groep 7 en 8. Het brein is dan actiever betrokken”, zegt Overvelde. ,,Je kunt niet letterlijk alles opschrijven, dus je moet je beperken tot de kern.” 

Toch is er - ondanks de achterstanden - ook goed nieuws, zegt de onderzoeker. ,,Er is nog veel aan te doen met de juiste instructie en feedback.” Overvelde hoopt dat, naast leerkrachten, ook ouders zich daar bewust van zijn en beseffen wat het belang is van schrijven. Indien nodig kunnen ze het er met de leerkracht over hebben hoe ze thuis kunnen oefenen. Al is schrijven niet het enige dat vandaag de dag belangrijk is, geeft ze toe. ,,Niet álles hoeft geschreven te worden. Je moet tegenwoordig niet alleen vlot en leesbaar schrijven, maar ook goed en snel kunnen typen.”

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: