Plassen op een zwangerschaps- en ovulatietest? 'Het is heel vervelend, maar je moet geduld hebben’

Barbara Havenith is als gynaecoloog werkzaam bij de Hormoonpoli, een praktijk voor integrale geneeskunde in Haarlem en Boxmeer. Dat het mogelijk is om je hormoonwaarden te bepalen rondom ovulatie en zwangerschap door simpelweg te plassen op deze testen, is volgens Havenith een zegen. ,,Weten wanneer je vruchtbaar bent geeft vrouwen een vorm van zelfbeschikking. Het is voor vrouwen met een kinderwens prettig als een test bevestiging geeft.” Ga je aan de slag met testen, dan zijn deze vijf tips goed om te onthouden voor een betrouwbaar resultaat.

Een ovulatietest meet het LH-gehalte (het luteïniserend hormoon) in je urine. Zo’n een à twee dagen voor de eisprong maakt je lichaam grote hoeveelheden van dat luteïniserend hormoon aan. Dat zorgt dat de eicel rijpt, loslaat en springt.

De ovulatietest speurt het hormoon in de urine op, dat zich bindt aan de werkzame stof in de test. Dat zorgt voor het inkleuren van het tweede streepje. Dat tweede streepje zal voor velen niet als complete verrassing komen, zegt Havenith. Vrouwen met een regelmatige cyclus hebben zo rond dag 14 van hun cyclus, dus veertien dagen na de dag van de eerste bloeding, een eisprong.

Havenith: ,,Als je een hele korte cyclus hebt kun je vanaf dag 7 deze LH-testjes uitvoeren. Voor vrouwen met een standaardcyclus van 28 dagen is op dag 10 vroeg genoeg. Je lichaam maakt zelf kenbaar dat die eisprong eraan zit te komen, en het beste is dat te zien aan de vaginale afscheiding. Als die doorzichtig en draderig is als een rauw ei, dan ben je op je vruchtbaarst. Hoe langer de draden die je kunt trekken van het slijm, hoe vruchtbaarder je bent. Dat komt door de enorme productie van het hormoon estradiol.”

,,Daardoor heb je zelf ook meer zin in seks en dat is handig, want zo heb je al voor de eisprong zaadjes in de baarmoeder, die gemakkelijk naar binnen glijden door het vruchtbare slijm. Je kunt ook in de vagina voelen hoe ver je bent in je cyclus; zo’n vijf dagen voor je eisprong komt de baarmoedermond wat naar beneden. Je kunt niet zelf in je baarmoeder komen, maar wel voelen hoe de baarmoedermond lager zit en een beetje openstaat.”

Als je LH-piek op z’n hoogst is, zul je een positieve ovulatietest in handen hebben. Die piek komt die dag aan het einde van de ochtend en in de middag: test dus niet met ochtendurine, zegt Havenith. ,,Als je te laat bent met testen, zul je dat ook weer aan je afscheiding merken. Na twaalf uur kan een eicel niet meer bevrucht worden, en de dag erna heb je in plaats van vruchtbaar slijm andere afscheiding dat lijkt op pannenkoekenbeslag. Vrouwen denken vaak dat ze na een positieve ovulatietest onmiddellijk seks moeten hebben, maar je hebt echt de tijd. Na zo’n positieve test duurt het soms nog 24 tot 36 uur uur voordat het eitje springt, en zaadcellen kunnen wel vier dagen leven in de baarmoeder.”

Als je een zwangerschapstest wil doen, is ochtendurine wel de beste urine om het zwangerschapshormoon HCG mee te meten. ,,Een zwangerschapstest bevestigt wat vrouwen vaak al voelen. Voordat de volgende menstruatie komt voelen ze zich meestal al anders; pijnlijke borsten, misselijk of veel moeten plassen. Zo is het natuurlijk altijd al gegaan. Heel vroeg een zwangerschapstest doen kan voor teleurstelling zorgen. De zwangerschap was bijvoorbeeld maar erg kort en zou je niet hebben opgemerkt zonder test. Of je bent zwanger, maar nog niet ver genoeg zwanger voor een positieve test.”

Als je nog vroeg in je cyclus bent heeft het helemaal geen zin om je LH-piek te meten, zegt de gynaecoloog. Net als het te vroeg uitvoeren van een zwangerschapstest: het hormoon is nog niet voldoende aangemaakt en nog niet meetbaar. ,,Testen uit elkaar schroeven om het streepje beter te zien, onder een felle lamp houden, of neurotisch meerdere keren per dag op een teststaafje plassen heeft dan geen zin. Je moet echt wachten.”

,,Zelf als er heel vroeg een echo wordt gemaakt, nog voor zes weken, dan is niet te zien of het een succesvolle zwangerschap is en of het zich verder ontwikkelt. Vrouwen, mensen in het algemeen, willen zekerheid, ze willen weten waar ze aan toe zijn, dat is nu eenmaal ons tijdsgewricht. Een zwangerschap is niet planbaar, net als je bevalling en de levensloop van je kind al helemaal niet. Het is heel vervelend, maar je moet wachten. Tijd is hier echt je vriend.”

Kruisjes, streepjes, roze of blauwe kleurtjes, smileys: welke test je koopt maakt niet uit. De werking is hetzelfde. Al dat aanbod is een gevolg van onze vrijemarkteconomie, zegt de gynaecoloog; er is vraag naar en dus worden er veel verschillende soorten geproduceerd. ,,Let er alleen wel op dat je test een CE-keurmerk heeft. Die van obscure websites zou ik laten liggen.”