Verloskundige: ‘Wacht even met de navelstreng doorknippen, zo krijgt je baby al zijn bloed terug’

Een ongeboren baby zit met een navelstreng vast aan de placenta en als hij of zij wordt geboren, wordt die navelstreng doorgeknipt. Maar hoe lang wacht je?

,,Dat betekent dat je na de geboorte wacht tot echt al het bloed vanuit de placenta teruggestroomd is naar het lichaam van de baby en dán pas de navelstreng doorknipt. De baby kan al zijn bloed goed gebruiken, en als de navelstreng meteen wordt doorgeknipt blijft meer dan 25 procent van het bloed van de baby achter in de placenta. Dat is zonde.”

,,Om je baby al het bloed terug te geven moet je wachten tot de navelstreng helemaal wit is. Als de baby net geboren is, is die navelstreng nog blauw met dikke vaten die om elkaar heen kronkelen. De hartslag klopt dan nog in de navelstreng, en die helemaal laten uitkloppen kost een paar minuten. Meestal rond de tien, maar 35 minuten kan ook.”

,,Het belang van de navelstreng laten uitkloppen is bekend, maar meestal wordt er 1 tot 3 minuten de tijd genomen door verloskundigen of de gynaecoloog. Dan wordt er gezegd dat ‘de navelstreng is uitgeklopt’, maar er zit na 1 minuut nog 20 procent van de baby’s bloed in de placenta. Die loopt de baby mis als er te vroeg wordt afgenaveld; geklemd en geknipt dus. Dat is toch zo’n 60 tot 80 milliliter.”

,,Je kunt nadrukkelijk vragen aan je zorgverlener om de navelstreng te laten uitkloppen, maar het kan dat er in het ziekenhuis 1 tot 3 minuten voor wordt genomen omdat dat hun definitie van uitkloppen is. Leg dus uit dat je echt wil wachten tot de navelstreng wit is en niet meer klopt, hoe lang dat ook duurt. Wait for white, noemen we dat. Er wordt vaak routinematig geknipt, maar even wachten kan meestal makkelijk. Door de hoge werkdruk moeten zorgverleners vaak snel weer door, en de placenta moet ook nog geboren worden. Dat is praktischer als de navelstreng al is doorgeknipt.”

,,Nee, niet direct slechter. Ze hebben een lagere ijzervoorraad, en een grotere kans op ijzergebrek tot zes maanden na de geboorte. Juist als baby’s een slechte start hebben, en hulp of beademing nodig hebben is het zo belangrijk om al dat bloed terug te krijgen: ze knappen er sneller van op, ontwikkelen minder vaak infecties, hebben een hogere ijzerwaarde, en beschikken over meer stamcellen, al weten we nog niet wat daar precies de waarde van is. Baby’s die beademd moeten worden hebben ook betere bloeddruk als de navelstreng is uitgeklopt.”

,,Alleen: een baby met een intacte navelstreng naar de beademingstafel brengen kan op heel weinig plekken in Nederland. Jammer, maar zo ver zijn we nog niet, al wordt er wel aan gewerkt. Ook bij een keizersnede is het moeilijker; je wil dan graag snel afnavelen en de baby warm bij zijn moeder leggen. Maar het kan wel: soms wordt de placenta er dan zo snel mogelijk uitgepeuterd en ook bij de moeder gelegd.

,,De navelstreng ‘melken’ wordt soms gedaan: dan knip je de navelstreng af met een flink stuk nog aan de baby, en duw je als het ware het bloed met je vingers door de navelstreng naar de baby. Zo red je nog wat beschikbaar bloed. Dit melken wordt afgeraden bij te vroeg geboren baby’s.”

,,Dat is een lotusgeboorte. Die wens hebben sommige moeders; ze verpakken dan de placenta in een zak en leggen die naast hun baby in het bedje totdat-ie er na een paar dagen vanzelf afvalt. De reden is meestal spiritueel, en niet omdat het medische voordelen heeft. Als de navelstreng wit is en niet meer klopt, heeft de placenta geen nut meer. Een halve lotusgeboorte kan ook: dan knip je pas door als de placenta ook is geboren. Dat is een mooi plaatje: je baby die geboren is en al ademt, en helemaal intact te zien zoals hij in de buik zat naast zijn placenta. Vooral doen en een foto maken als je dat leuk vindt!”