Corona heeft ‘verwoestende impact’ op toegang tot geestelijke gezondheidszorg
UpdateDe corona-pandemie heeft in 93 procent van de landen over de hele wereld kritieke geestelijke gezondheidsdiensten verstoord of stopgezet, terwijl de vraag naar geestelijke gezondheidszorg toeneemt. Deze ‘verwoestende impact’ blijkt volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uit nieuw onderzoek. GGZ Nederland maakt zich zorgen om de gevolgen van de tweede golf.
Delen per e-mail
Een enquête onder 130 landen levert de eerste wereldwijde gegevens op over de toegang tot de geestelijke gezondheidszorg en onderstreept volgens de WHO ‘de dringende behoefte aan meer financiering’. WHO-directeur geestelijke gezondheidszorg en middelengebruik Dévora Kestel verklaart tegenover deze site dat de WHO ‘aanneemt dat het gebrek aan toegang tot de geestelijke gezondheidszorg (ggz) ook ernstige consequenties heeft’.
Het gebrek aan toegang tot de geestelijke gezondheidszorg heeft mogelijk meer zelfmoorden of andere levensbedreigende situaties tot gevolg
,,Veel mensen lijden eronder, omdat zij het moeilijk vinden om verlichting te vinden’’, licht WHO-topvrouw Kestel toe. ,,Het gebrek aan toegang tot de geestelijke gezondheidszorg heeft mogelijk meer zelfmoorden tot gevolg, maar er kunnen ook andere levensbedreigende situaties door optreden. Mensen die bijvoorbeeld een epileptische aanval krijgen, gerelateerd aan het gebruik van opioïden’’, verwijst zij naar deze sterk verslavende pijnstillers.
‘Impact groter’
De WHO-directeur benadrukt dat de gevolgen van het gebrek aan toegang tot de ggz juist ook kunnen optreden in landen met een gemiddeld of een hoger inkomen, waartoe Nederland behoort. ,,In landen met lage inkomens is er vaak alleen toegang tot de geestelijke gezondheidszorg in speciale ziekenhuizen voor de geestelijke gezondheidszorg. Het kan zijn dat die zorg niet is stil komen te liggen en dat de verstoring juist in landen met midden- of hoge inkomens de impact groter is.’’
De Nederlandse ggz herkent het beeld dat uit het WHO-rapport naar voren komt deels. ,,Ook in Nederlands is er zeker in het begin van de corona-crisis sprake van uitval van zorg, maar deze is sterk beperkt gebleven’’, verklaart woordvoerder van GGZ Nederland Stefan Heijdendael. In een eerder rapport van de Inspectie Gezondheidszorg kwam naar voren dat ggz-instellingen de crisis ‘goed, flexibel en krachtig’ hebben opgepakt. ,,Continuïteit van zorg was voor de meeste cliënten geborgd’’, stelde de inspectie toen.
Zorgen om tweede golf
Maar, zegt GGZ Nederland, de tweede golf en de lange termijngevolgen die de pandemie heeft op patiënten en de ggz- ‘baart ons echter zorgen’. Veronique Esman, directeur van de Nederlandse ggz: ,,We zien ook steeds meer problemen op afdelingen waar personeel uitvalt door besmettingen. Dat heeft niet alleen qua directe zorg, maar ook voor behandelingen gevolgen. Essentieel is dat ook onze medewerkers voorrang krijgen bij een corona-test. Dat is tot nu nog steeds niet in alle gevallen de praktijk. Patiënten worden angstiger, ook omdat niemand weet hoe lang de pandemie het gewone leven blijft ontregelen. We doen er alles aan om onze cliënten zo goed mogelijk te helpen, maar de realiteit van de tweede golf is ook bij ons onontkoombaar.”
Ruim twee weken geleden bleek in Nederland nog dat mantelzorgers veel zwaarder belast worden doordat de zorg nog niet terug is op het oude niveau. Uit onderzoek door de landelijke vereniging voor mantelzorgers MantelzorgNL bleek toen dat dagbesteding, dagactiviteiten of andere vormen van tijdelijke overname van de zorg niet of slechts deels opnieuw waren opgestart. In Nederland wordt ernaar gestreefd dat mensen die bijvoorbeeld kampen met geestelijke problemen zoals dementie of depressies zoveel mogelijk thuis blijven wonen.
Het gebrek aan toegang tot de geestelijke gezondheidszorg heeft mogelijk meer zelfmoorden tot gevolg, maar er kunnen ook andere levensbedreigende situaties door optreden
Onderfinanciering
De WHO wees eerder ook op de onderfinanciering van de geestelijke gezondheid: vóór de pandemie besteedden landen minder dan 2 procent van hun nationale gezondheidsbudgetten aan geestelijke gezondheid, en hadden die ook al moeite om in de behoeften van hun bevolking te voorzien. Door de pandemie neemt de vraag naar geestelijke gezondheidszorg juist toe.
De zorg voor mensen die op sterven liggen staat onder druk tijdens de coronacrisis: naasten kunnen niet of nauwelijks waardig afscheid nemen van dierbaren. Rouwverwerking, isolatie, inkomensverlies en angst veroorzaken psychische aandoeningen of verergeren bestaande aandoeningen. Veel mensen kunnen te maken krijgen met een toegenomen alcohol- en drugsgebruik, slapeloosheid en angst. Ondertussen kan corona zelf ook neurologische en mentale complicaties geven, zoals beroertes of een delirium (acute verwardheid). Mensen met reeds bestaande psychische, neurologische of middelengebruiksstoornissen zijn ook kwetsbaarder voor een SARS-CoV-2-infectie. Zij lopen mogelijk een hoger risico op ernstige gevolgen en zelfs overlijden.
‘Wijdverbreide verstoring’
De WHO-enquête werd van juni tot augustus 2020 uitgevoerd onder 130 landen. Landen meldden een wijdverbreide verstoring van vele soorten kritieke diensten voor geestelijke gezondheidszorg:
- meer dan 60 procent meldde verstoringen van de geestelijke gezondheidszorg voor kwetsbare mensen.
- 67 procent zag verstoringen van geestelijke begeleiding en psychotherapie.
- bijna een derde (35 procent) meldde verstoringen van noodhulpmaatregelen.
- 30 procent meldde onderbrekingen in de toegang tot medicijnen voor psychische, neurologische en middelengebruikstoornissen.
- bijna driekwart meldde ten minste gedeeltelijke onderbrekingen van de geestelijke gezondheidszorg op school en op het werk (respectievelijk 78 en 75 procent).
Wil je praten over zelfdoding? Kijk voor hulp en advies op 113.nl of bel 113 of 0800-0113.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
‘Korting voor ophogen van verplicht eigen risico niet eerder zo hoog’
Wie bij zijn nieuwe zorgverzekering kiest voor het ophogen van het verplicht eigen risico kan een korting tot maximaal 312 euro per jaar krijgen op zijn premie. Dat heeft vergelijkingssite Zeker.com becijferd. Volgens de site was de maximale korting niet eerder zo hoog. -
PREMIUM
Bang voor een eenzame kerst? Zeg ‘ja’ tegen wat wél op je pad komt
Veel families komen dit jaar niet samen met de feestdagen. Pech voor opa en oma? Ach, die zijn wel wat gewend, zegt ons nieuwe panellid en verouderingsdeskundige Dorly Deeg (70). ,,Zeg vooral ‘ja’ tegen wat er wél op je pad komt.’’ -
‘Strengere eisen aan kwaliteit psycholoog nodig’
Psychologen zijn vaak niet of onvoldoende toegerust voor hun taak. Dat zeggen de voorzitters van beroepsverenigingen voor psychologen. Ze willen dat binnen tien jaar elke zelfstandig behandelend psycholoog in Nederland aan dezelfde minimumeisen voldoet als een arts. -
PREMIUM
Zorg voor structuur: acht tips om je ritme terug te vinden in coronatijd
Er mag nog steeds zo veel niet in coronatijd dat we zelf voor een nieuwe, zinvolle structuur in ons leven moeten zorgen. Hoe doe je dat in korte tijd? -
nog 2 dagen Zo kies je in vier stappen een passende zorgverzekering
Tot en met 31 december is het mogelijk om te veranderen van zorgverzekeraar of zorgverzekering. Hoe pak je dat aan? En waar moet je op letten? Hieronder een korte handleiding hoe je die keuze maakt.
-
PREMIUM
Borstkanker zet wereld op zijn kop, ook voor je naasten: ‘Spreek af wanneer je er níet over praat’
1 op de 7 vrouwen krijgt borstkanker. Een diagnose die niet alleen de wereld van de zieke, maar ook die van de naaste op zijn kop zet. Marieke Breunesse van Borstkankervereniging Nederland helpt hen. -
PREMIUM
tips Dermatoloog over het verzorgen van je handen: ‘Gebruik geen bodylotion’
We wassen onze handen stuk vanwege corona en nu wordt het ook nog koud. Dermatoloog Wianda Christoffers van het Isala Dermatologisch centrum in Zwolle legt uit hoe we droge handen, kloven en eczeem kunnen voorkomen. -
PREMIUM
Mondhygiënist: ‘Maak geen poetsbeweging met je elektrische tandenborstel’
Lekker van het strooigoed en de chocola aan het snoepen? Mondhygiënist en poetsonderzoeker Martijn Rosema helpt je met tandenpoetsen.