Een enquête onder 130 landen levert de eerste wereldwijde gegevens op over de toegang tot de geestelijke gezondheidszorg en onderstreept volgens de WHO ‘de dringende behoefte aan meer financiering’. WHO-directeur geestelijke gezondheidszorg en middelengebruik Dévora Kestel verklaart tegenover deze site dat de WHO ‘aanneemt dat het gebrek aan toegang tot de geestelijke gezondheidszorg (ggz) ook ernstige consequenties heeft’. 

,,Veel mensen lijden eronder, omdat zij het moeilijk vinden om verlichting te vinden’’, licht WHO-topvrouw Kestel toe. ,,Het gebrek aan toegang tot de geestelijke gezondheidszorg heeft mogelijk meer zelfmoorden tot gevolg, maar er kunnen ook andere levensbedreigende situaties door optreden. Mensen die bijvoorbeeld een epileptische aanval krijgen, gerelateerd aan het gebruik van opioïden’’, verwijst zij naar deze sterk verslavende pijnstillers. 

Maar, zegt GGZ Nederland, de tweede golf en de lange termijngevolgen die de pandemie heeft op patiënten en de ggz- ‘baart ons echter zorgen’. Veronique Esman, directeur van de Nederlandse ggz: ,,We zien ook steeds meer problemen op afdelingen waar personeel uitvalt door besmettingen. Dat heeft niet alleen qua directe zorg, maar ook voor behandelingen gevolgen. Essentieel is dat ook onze medewerkers voorrang krijgen bij een corona-test. Dat is tot nu nog steeds niet in alle gevallen de praktijk. Patiënten worden angstiger, ook omdat niemand weet hoe lang de pandemie het gewone leven blijft ontregelen. We doen er alles aan om onze cliënten zo goed mogelijk te helpen, maar de realiteit van de tweede golf is ook bij ons onontkoombaar.”

Ruim twee weken geleden bleek in Nederland nog dat mantelzorgers veel zwaarder belast worden doordat de zorg nog niet terug is op het oude niveau. Uit onderzoek door de landelijke vereniging voor mantelzorgers MantelzorgNL bleek toen dat dagbesteding, dagactiviteiten of andere vormen van tijdelijke overname van de zorg niet of slechts deels opnieuw waren opgestart. In Nederland wordt ernaar gestreefd dat mensen die bijvoorbeeld kampen met geestelijke problemen zoals dementie of depressies zoveel mogelijk thuis blijven wonen.

De WHO wees eerder ook op de onderfinanciering van de geestelijke gezondheid: vóór de pandemie besteedden landen minder dan 2 procent van hun nationale gezondheidsbudgetten aan geestelijke gezondheid, en hadden die ook al moeite om in de behoeften van hun bevolking te voorzien. Door de pandemie neemt de vraag naar geestelijke gezondheidszorg juist toe. 

De zorg voor mensen die op sterven liggen staat onder druk tijdens de coronacrisis: naasten kunnen niet of nauwelijks waardig afscheid nemen van dierbaren. Rouwverwerking, isolatie, inkomensverlies en angst veroorzaken psychische aandoeningen of verergeren bestaande aandoeningen. Veel mensen kunnen te maken krijgen met een toegenomen alcohol- en drugsgebruik, slapeloosheid en angst. Ondertussen kan corona zelf ook neurologische en mentale complicaties geven, zoals beroertes of een delirium (acute verwardheid). Mensen met reeds bestaande psychische, neurologische of middelengebruiksstoornissen zijn ook kwetsbaarder voor een SARS-CoV-2-infectie. Zij lopen mogelijk een hoger risico op ernstige gevolgen en zelfs overlijden.

Wil je praten over zelfdoding? Kijk voor hulp en advies op 113.nl of bel 113 of 0800-0113.