Experts over de gevolgen van het terugdringen van de vrije artsenkeuze
Kunnen we volgend jaar nog zelf onze dokter en ziekenhuis kiezen? In de rubriek zorgverzekeringsmythes schrijft gezondheidsjournalist Tijn Elferink wekelijks over zorgverzekeringen. Vandaag: waarom vrije artsenkeuze straks alleen nog voor rijke Nederlanders is weggelegd.
Het inperken van vrije artsenkeuze is de veenbrand van de zorg. In 2014 viel het kabinet er bijna over. Toenmalig minister Edith Schippers brandde haar vingers eraan en schoof de hete aardappel door. Nu is minister Ernst Kuipers aan de beurt. Artsen en patiëntenorganisaties staan in hoogste staat van paraatheid.
De reden om vrije artsenkeuze uit de winterslaap te halen is eenvoudig: zorgverzekeraars willen ervan af. Verzekeraars en zorgaanbieders sluiten contracten. Daarin maken ze afspraken over tarieven, maar ook over de inhoud van de zorg.
Zorgverleners kunnen ervoor kiezen geen contract te sluiten. Dat kan zorgverzekeraars ontmoedigen: zorg wordt dan niet altijd volledig vergoed en dus moeten verzekerden mogelijk zelf bijbetalen.
Waarom zorgverzekeraars van vrije artsenkeuze af willen
Zorgverzekeraars willen een stap verder. ,,Want als de contracteergraad omhoog gaat, kunnen zorgverzekeraars beter sturen op kosten en kwaliteit van zorg”, zegt Marco Varkevisser, hoogleraar Marktordening in de Gezondheidszorg bij Erasmus School of Health Policy & Management van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Dat is volgens Blanca de Louw van Dirkzwager Advocaten echt te kort door de bocht. ,,Niet gecontracteerd betekent niet dat iemand slechtere zorg levert”, zegt de advocaat gezondheidszorg. Hoogleraar Varkevisser: ,,Maar er zitten ook zorgcowboys tussen. De enige manier om die een halt toe te roepen is door hen te kunnen uitsluiten van vergoeding.” En dus wordt er aan meerdere stoelpoten van vrije artsenkeuze gezaagd.
Reden 1: het Integraal Zorgakkoord
Ten eerste is de vrije artsenkeuze onder druk komen te staan in het Integraal Zorgakkoord (IZA). Het ministerie van VWS en zorgpartijen waaronder zorgaanbieders en zorgverzekeraars maakten afspraken over de zorg. ,,In het conceptakkoord stond dat de vergoedingen voor niet-gecontracteerde zorg worden verlaagd”, zegt De Louw. ,,In de definitieve versie is toegevoegd dat dat wel met inachtneming van het zogenoemde hinderpaalcriterium moet gebeuren.”
Reden 2: vergoeding verder omlaag
De vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg mag niet zodanig laag zijn dat het prijsverschil voor verzekerden een belemmering is om naar een niet-gecontracteerde zorgverlener te gaan. In dat geval is er sprake van een hinderpaal. De vraag is: wanneer is er sprake van hinderpaal?
Een kwart van honderd euro is heel anders dan een kwart van tienduizend euro. Daarvan heeft de rechter ook gezegd: dat is ingrijpend op de financiën van een verzekerde
Zorgverzekeraars passen volgens De Louw voor alle zorgsoorten hetzelfde kortingspercentage toe, 75 procent wordt vergoed en 25 procent moet een verzekerde zelf bijbetalen. ,,Een kwart van honderd euro is heel anders dan een kwart van tienduizend euro. Daarvan heeft de rechter dan ook gezegd: dat is ingrijpend op de financiën van een verzekerde. Een generiek kortingspercentage is niet fijnmazig genoeg.” Toch blijven zorgverzekeraars generieke percentages hanteren, en dus blijven zorgverleners ze voor de rechter slepen. Begin december is de volgende uitspraak.
Reden 3: het verdwijnen van de restitutiepolis
Wie volgend jaar maximale artsenkeuze wil, kan volgens De Louw het best kiezen voor een restitutiepolis. Met deze polis krijgen verzekerden zorg volledig vergoed, ook als er geen contract tussen zorgverzekeraar en zorgaanbieder is.
Wel wordt de restitutiepolis schaars. Steeds meer verzekeraars zetten hun restitutiepolissen om in zogenoemde combinatiepolissen. ,,Daarmee heb je voor de ene zorgsoort wel vrije keuze, voor de andere niet.” Er zijn volgens De Louw nog zes zuivere restitutiepolissen over. En die zijn flink duurder geworden. ,,Nog even en vrije artsenkeuze is alleen weggelegd voor de welgestelde Nederlander.”
Wie een kleine portemonnee heeft, is aangewezen op een budgetpolis. De Louw vreest dat de keuzevrijheid hier met steun van de minister verder zal worden beperkt. ,,Ik verwacht dat de maximale vergoedingen verder zullen worden verlaagd, wellicht tot 65 procent of zelfs nog daaronder. Oppassen dus, zegt de advocaat. ,,Dat kan een behoorlijke hinderpaal vormen.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMHemd van het lijf
Rapper Willie Wartaal eet één maaltijd per dag: ‘Scheelt ook tijd en gedoe’
In de Mezza-rubriek Hemd van het Lijf vertellen BN’ers over hun gezondheid. Willie Wartaal eet één maaltijd per dag, gaat graag kapot in de sportschool en haat de smartphone. ‘Dat is een god geworden en ik ben atheïst, man.’ -
PREMIUMeigen tuin eerst
Dit moet je weten over snoeien: ‘Bomen en struiken hebben geen voordeel bij het afhakken van ledematen’
Snoeien, stekken, planten, verpotten, zaaien en schoffelen. Tuingoeroe Romke van de Kaa helpt een handje. -
PREMIUM
Waarom het loont om toch even het eerste loonstrookje van 2023 te checken
Het eerste salaris van 2023 staat op je rekening. Waarschijnlijk zie je een hoger nettosalaris dan vorig jaar, want veel werkenden in loondienst gaan er dit jaar op vooruit. Maar dat is niet het enige wat dit jaar anders kan zijn. Experts leggen het uit. -
Is mijn voorschotbedrag wel of niet aangepast naar het prijsplafond?
De overheid heeft besloten consumenten op weg te helpen met de hoge energieprijzen. Begin dit jaar is daarom het prijsplafond ingegaan, waardoor je een maximaal tarief betaalt voor energie. Betekent dit dat het voorschotbedrag nu ook is aangepast? Twee experts leggen uit hoe het zit. -
PREMIUM
Tiemen doneert nier aan beste vriend Alex: ‘Toen hij ‘ja’ zei hebben we wel even zitten huilen’
Nachtenlang lag nierpatiënt Alex Clement (50) er wakker van. Zijn beste vriend Tiemen had het hem jaren terug al aangeboden. En nu moest de ingrijpende vraag toch écht gesteld worden: dat aanbod van die nierdonatie, staat dat nog? De reactie was er binnen dertig seconden: ‘Maak je vraag niet af, het antwoord is ja’.
-
Hoe mensen met een uitkering worden geraakt door het verdwijnen van de collectiviteitskorting
Wat betekent het afschaffen van de collectiviteitskorting in 2023 voor onze portemonnee? In de rubriek Zorgverzekeringsmythes schrijft gezondheidsjournalist Tijn Elferink wekelijks over zorgverzekeringen. Vandaag: waarom de collectiviteitskorting vooral een sigaar uit eigen doos was. -
-
-
Restitutiepolis, naturapolis of acceptatieplicht? Alle termen over zorgverzekeringen op een rij
Van restitutiepolis tot eigen risico en collectiviteitskorting, de termen vliegen je om de oren. Tot eind van dit jaar is het mogelijk om over te stappen van zorgverzekering. Maar er is veel te kiezen: meer dan zestig basisverzekeringen, en nog veel meer aanvullende pakketten. Met deze woordenlijst helpen we je op weg. -
Aantal mensen dat orgaan afstaat in 2022 hoger dan ooit
Het aantal mensen dat na overlijden organen heeft afgestaan is in 2022 gestegen tot 285. Dat is volgens de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) het hoogste aantal ooit. Daardoor konden er aanzienlijk meer orgaantransplantaties worden uitgevoerd en zijn de aantallen weer terug op het niveau van voor de coronapandemie.