Dorpswandelingen uithangbord heemkundekring: ‘Het voormalige Land van Ooit is populair’

Na 30 maart 1945 hoefden de inwoners van Vlijmen niet meer angstig naar de lucht te turen als een gebrom stokte: het teken dat een V1 niet meer door een straalmotor werd voortgestuwd en naar beneden zou storten. De vliegende bommen, waarvan de eerste op 16 december 1944 werd afgevuurd om dood en verderf te zaaien in onder meer Londen ter vergelding - vandaar de naam Vergeltungswaffe 1 - van de geallieerde bombardementen op Duitse steden, leidden tot peilloos verdriet in het dorp: 28 mensen lieten door een V1het leven.

‘Vlijmen en de V1 vliegende bommen’, geschreven door Bart Beaard, kreeg een spin-off: een dorpswandeling. Zondag 8 maart was de primeur, startte de Drunenaar voor ongeveer twintig belangstellenden met een bezoek aan een monument op het kerkhof van de Sint-Jan Geboortekerk. ,,Hier liggen 38 mensen begraven, waaronder 27 slachtoffers van de V1", vertelt de Drunenaar. ,,Dat er een monument moest komen, was niet meer dan normaal. Maar toen begon de discussie: waar, wie gaat dat betalen? Pas in 1961 was het zover.” Komende zondag wordt de wandeling weer hervat.

Een dorpswandeling om de geschiedenis van Vlijmen een beetje te ontsluieren gebeurt al langer. Ook in Drunen en Nieuwkuijk nemen gidsen je mee naar het verleden, allemaal op touw gezet door heemkundekring Onsenoort. ,,Vier jaar geleden zijn Bart Beaard en Jan van der Linden daarmee begonnen”, zegt voorzitter Adrie Verboord (70). ,,Jan had oude ansichtkaarten van Drunen, dat was het startpunt.” 

Vlijmen en de V1 is de vierde. Staat er nog meer op stapel? ,,De kernen moeten er zich wel voor lenen, dat is niet altijd het geval.” Opvallend: Heusden, een schatkist van historie, ontbreekt. ,,Het Heusdens Buro voor Toerisme verzorgt al wandelingen. Dat moet je niet in de wielen rijden.”

Volgens de Nieuwkuijker zijn de wandelingen populair. ,,Zeker die van de Steenenborch, het voormalige Land van Ooit. Een enkele keer komt er wel tachtig tot honderd man op af. Heeft met de actuele ontwikkelingen te maken. Bovendien is de cultuur gesetteld in natuur. Dat spreekt weer andere liefhebbers aan.”

Heemkundekring Onsenoort heeft voor elke wandeling een boekje gemaakt. Bezoekers kunnen het verhaal op hun gemak nog eens tot zich nemen. En het levert een paar centen op. Maar de dorpswandelingen hebben Onsenoort een veel grotere bonus opgeleverd, meent Verboord. ,,We zijn veel meer zichtbaar. Tot voor tien jaar terug moesten de mensen de heemkunde komen ophalen bij Mariënkroon, waar we zijn gevestigd. Daarna zijn we de heemkunde naar de mensen toe gaan brengen.” 

Met tentoonstellingen, lezingen op locatie. En uiteindelijk ook dorpswandelingen. We zitten in abdij Mariënkroon, belangstellenden moesten maar naar ons toekomen. Eigenlijk is dat heel vreemd: cultuur is door de mensen gemaakt, dus overal. Dan moet je die plekken opzoeken. Uiteindelijk hebben de dorpswandelingen ons nog meer op de kaart gezet.” Aardige bijkomstigheid: de heemkundekring zet zich met die wandelingen in de picture. Bekend maakt ook bemind. ,,We zijn enorm gegroeid, hebben meer dan achthonderd leden.”

Eenmaal een dorpswandeling meegemaakt, doe je dat niet nog een keer. Toch verwacht Verboord niet dat deze activiteiten, die te hooi en te gras worden gehouden, aan populariteit zullen inboeten. ,,Naarmate je ouder wordt en dus langer ergens bent geworteld, neemt het historisch besef toe: hoe heeft het verleden mijn heem gevormd? Wat dat betreft, hebben we de vergrijzing mee.”

Aanmelden voor de wandeling, die om 10.00 uur bij het Fletcher Hotel in de Julianastraat begint, kan per mail of per telefoon: bartbeaard1@gmail.com of 0416-320995.