Met deze 5 tips werk je veilig vanuit huis

Is de oproep van het kabinet en Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) om zoveel mogelijk thuis te werken aan dovemansoren gericht? Zeker niet. Velen hebben een oplossing gevonden om hun werk vanuit huis te kunnen doen, zij het met het nodige kunst- en vliegwerk en creativiteit. En dat is maar goed ook: zoals het er nu naar uitziet, houdt de coronacrisis voorlopig nog wel even aan.

Als we de komende weken of maanden nog thuiszitten, hoe zorg je er dan voor dat je op een veilig en verantwoorde manier kunt werken? De tips in dit artikel helpen je op weg.

Het uitzoeken, schoonmaken en inrichten van een werkplek is de allereerste stap als je langere tijd vanuit huis moet werken. Zoek een plek in je huis of appartement waar je in alle rust en vrijheid ongestoord kunt werken, zoals de kelder of zolder. Heb je die ruimte niet, dan is de eet- of keukentafel ook een goed alternatief. Voordeel van de eettafel is dat je aan het eind van de dag je werkspullen moet opruimen -als je tenminste aan tafel wilt eten- en je de werkdag ook daadwerkelijk kunt afsluiten.

Voordat je je werkplek inricht, is het belangrijk om eerst goed schoon te maken en op te ruimen. Heb je stapels tijdschriften liggen, geef deze dan (tijdelijk) een andere plek. Is de ruimte een groot stofnest, ga er dan eerst met een schoonmaakdoekje en stofzuiger doorheen. Een opgeruimde werkplek bevordert de productiviteit. Is alles schoon en opgeruimd, geef dan je werkapparatuur een plekje.

Een computer of laptop aansluiten is voor de meesten gelukkig geen hogere wiskunde. Maar bij het inrichten van een werkplek komt meer kijken. Zo is het belangrijk dat je een beveiligde verbinding hebt, je eigen computer goed beveiligd is, je voorzichtig omspringt met binnengekomen e-mails en andere berichten, en ervoor zorgt dat je software up-to-date is. Hieronder geven we meer tekst en uitleg.

Om te voorkomen dat hackers niet met je kunnen meekijken, moet je iets aan de internetverbinding doen. Standaard wordt de data die over en weer gaat tussen jouw computer en de websites die je bezoekt niet beschermd. Cybercriminelen zijn hierdoor in staat om deze gegevens te onderscheppen, of kwaadaardige software (malware) te installeren op jouw pc. Als je computer hierdoor geïnfecteerd raakt, betekent dat een hoop ellende voor jou, maar ook voor je baas. Dat moet je te allen tijde zien te voorkomen.

Een VPN bewaakt niet alleen je internetverbinding. Het beschermt tevens de verbinding met het bedrijfsnetwerk van je baas. Bedrijfsgegevens komen zo niet in handen van criminelen. Dat is de reden waarom virtuele privénetwerken ooit zijn bedacht. Dat is een fijne gedachte, zowel voor jezelf als voor je baas.

Welke VPN moet je nemen? NordVPN en ExpressVPN zijn erg gebruiksvriendelijk en dus ideaal voor beginners. De goedkoopste VPN op dit moment is Surfshark: een abonnement kost hier minder dan twee euro in de maand.

Als je een VPN-provider hebt uitgekozen en de bijbehorende software geïnstalleerd, heb je een belangrijke eerste stap gezet om veilig vanuit huis te werken. Om hackers en cybercriminelen geen kans te geven om je computer te infecteren met virussen, moet je nog twee dingen doen: een antivirusprogramma installeren en firewall instellen.

Een antivirusprogramma is beveiligingssoftware die ongewenste bezoekers weerhoudt om jouw computer van afstand te besmetten. Mochten ze toegang tot je pc krijgen, dan kunnen ze er allerlei kwaadaardige dingen mee doen. Ze kunnen bijvoorbeeld een keylogger of spyware installeren, waardoor ze binnen de kortste keren al jouw online accounts met gebruikersnamen en wachtwoorden kennen. Een ander scenario is dat cybercriminelen jouw computer gijzelen en losgeld eisen (ransomware). Alleen op die manier krijg je weer toegang tot alle bestanden op je pc. En in het ergste geval hebben ze de volledige controle over je computer, die ze op hun beurt kunnen inzetten voor allerlei duivelse doeleinden, zoals op jouw naam producten via internet bestellen.

Om een antivirusprogramma te kopen hoef je tegenwoordig niet meer de deur uit: je koopt ze online via de website van de aanbieder. Google maar eens op namen als Norton, Kaspersky of McAfee. De verschillen tussen het ene en het andere beveiligingspakket zijn minimaal, wat uitkiezen een stuk gemakkelijker maakt. Een basispakket haal je voor enkele tientjes in huis en is voor de meesten meer dan voldoende. Voor extra functionaliteiten (ouderlijk toezicht, VPN, een digitale kluis, beveiligde cloudopslag, meerdere licenties, etc.) betaal je uiteraard meer.

Een firewall kun je beschouwen als een portier die ongewenste bezoekers buiten de deur houdt. Internet- en netwerkverkeer is geen eenrichtingsverkeer, maar een tweerichtingsbaan: als je een website bezoekt, stuurt deze informatie van een server naar jouw pc. Meestal is dit data die je op dat moment zoekt. Soms proberen cybercriminelen op deze manier je computer te besmetten met virussen, spyware, ransomware of andere vormen van malware. Als je in een moment van onachtzaamheid op installeren drukt, zit je met de gebakken peren. Een firewall filtert dit verkeer en voorkomt ongeautoriseerde toegang. Een firewall onthoudt als specifieke informatieverzoeken in het verleden tot storingen op je pc hebben geleid en blokkeert deze.

Klinkt best ingewikkeld en technisch, maar valt in praktijk reuze mee. Een firewall is doorgaans standaard geactiveerd zodat je hier geen omkijken naar hebt. Zowel Windows 10 als macOS hebben een robuuste firewall. De meeste antivirusprogramma’s zijn eveneens uitgerust met een firewall die je met een klik van de muis aanzet. Deze optie vind je in het instellingenmenu van de beveiligingssoftware.

Een vorm van internetfraude die regelmatig de kop opsteekt, is phishing. Criminelen proberen jouw persoonlijke gegevens buit te maken door je naar een malafide website door te sturen. Ze hopen dat je hier intrapt en alles invult. Deze data verkopen ze op de digitale zwarte markt, of ze geven zich uit voor jou en plaatsen online allerlei bestellingen. Jij krijgt dan -letterlijk- de rekening gepresenteerd. Phishing vindt meestal plaats via de e-mail, er zijn echter genoeg voorbeelden van oplichting via sms en WhatsApp.

Criminelen gaan geraffineerd te werk, zodanig dat het soms erg moeilijk is om phishing te herkennen. Ze gebruiken logo’s van instanties die we vertrouwen (politie, overheid, banken, incassobureaus) en bouwen hun websites vrijwel één-op-één na om betrouwbaar over te komen. Nu corona het nieuws domineert, gaan er veel phishingberichten over het virus de ronde. Zo zijn er nepmails en -sms’jes van enkele grote banken verschenen waar klanten wordt gevraagd om een “antibacteriële betaalpas” aan te vragen. Dat is gratis, maar na een bepaalde datum moet je fors bedrag betalen. Het is een truc om nietsvermoedende mensen over te halen snel te handelen.

Door goed naar verschillende elementen te kijken, is het mogelijk om phishingberichten te herkennen.
- Een phishingbericht heeft meestal geen persoonlijke aanhef, maar begint met ‘Beste klant’ of ‘Beste relatie’;
- Vaak staat een phishingbericht vol met spel- en schrijffouten of zinnen die grammaticaal niet lopen. Dat komt omdat deze berichten zijn vertaald door computerprogramma’s of criminelen die niet onze taal niet beheersen;
- Phishingberichten worden nooit vanuit het e-mailadres van het bedrijf verstuurd. Als er bij de afzender bijvoorbeeld het adres @mijn-rabo-klantinfo.online staat, weet je dat het een vals bericht is;
- Krijg je de tijd om te reageren, of eist de afzender dat je direct actie onderneemt? Dat is veelal een indicatie dat het bericht nep is;
- Phishingberichten bevatten een link die je naar een nagemaakte, malafide site leiden. Om daarachter te komen ga je met de muis op de link staan zonder op de muisknop te drukken. Het adres van de webpagina verschijnt dan linksonder in beeld en zie je direct of het legitiem of vals is. Werk je op een smartphone of tablet? Houd dan de link ingedrukt totdat het adres in beeld verschijnt.

Weet je na het lezen van de bovenstaande tips nog steeds niet of de boel te vertrouwen is? De website van de Fraudehelpdesk is een bron van informatie. Daar vind je onder meer phishingberichten die recentelijk zijn gemeld. Tevens kun je er terecht om zelf een melding van fraude te maken, achtergrondinformatie te raadplegen en nog veel meer.

De vijfde en laatste tip heeft te maken met updates. Een update is simpel gezegd de nieuwste versie van een besturingssysteem, programma of applicatie. Dat kan van alles zijn: de ene keer introduceert de fabrikant nieuwe functies, de andere keer verbetert de maker de algehele stabiliteit en snelheid van een programma.

Het dichten van potentieel gevaarlijke beveiligingslekken is echter de belangrijkste reden om een update uit te rollen. Als deze gaten niet gedicht worden, kunnen hackers over je schouder meekijken, jouw informatie afluisteren of apparaat van afstand overnemen. Dat is in de eerste plaats funest voor jezelf, maar ook voor je werkgever. Daarom het advies om updates direct te installeren zodra deze beschikbaar zijn.

Door Anton Mous