Op zoek naar gezondere snack: vergelijk jouw favoriet met anders lekkers uit de frituur

Het antwoord is ingewikkelder dan het lijkt. Eerst moeten we bepalen wat ‘gezond’ en ‘ongezond’ in deze context eigenlijk betekent. ,,Dat zijn termen die om veel nuance vragen”, legt diëtist Femke van Liere uit. ,,Leeftijd, geslacht, gezondheid, levensstijl en nog veel meer factoren hebben namelijk allemaal invloed op wat jouw lichaam wel en niet nodig heeft.”

Producten uit de frituur staan niet in de Schijf van Vijf. Dat wil echter niet zeggen dat je deze producten nooit kan eten, zegt Tara Eikenaar, woordvoerder voor het Voedingscentrum. ,,Eten volgens de Schijf van Vijf houdt in dat er ruimte is om drie tot vijf keer per dag iets kleins te eten of drinken buiten de schijf. En maximaal drie keer per week iets groots.”

Die eerste categorie heet bij de Schijf van Vijf de dagkeuze. De tweede de weekkeuze. ,,Er is geen snack die we kunnen labelen als ‘verantwoorde keuze’. Alle snacks in de snackbar vallen buiten de Schijf van Vijf en zijn weekkeuzes. Ons advies is om deze snacks niet te veel en niet te vaak te eten.”

_{Het verhaal gaat verder onder de tabel}

Maar wat is dan de ‘minst schadelijke’ bestelling? Van Liere: ,,Voor de gemiddelde Nederlander zonder specifiek dieet zou ik de calorieën als leidraad nemen. En omdat we veel hart- en vaatziekten zien, speelt verzadigd vet ook een belangrijke rol in de beoordeling.”

De diëtist bestudeerde de populairste snacks uit bovenstaande tabel en geeft daarop commentaar. De topsnack die er voor Van Liere meteen uitspringt, is de kipsaté: ,,Die zit het laagst in calorieën en totale hoeveelheid vet, vooral verzadigd. Dus die komt hier heel gunstig uit. Maar dat komt ook omdat het in dit overzicht niet veel meer dan stukjes kipfilet is, dus zonder saus.”

En die kipfilet gaat, ook heel belangrijk, niet in de frituur. ,,Als je dan toch in een snackbar bent, heb je met saté zonder saus een prima keus.”

Eet je geen vlees? Dan is de loempia een goede keuze: ,,De loempia komt ook redelijk uit de test want die heeft vrij weinig verzadigde vetten. Dus dat zou een ‘second best’ kunnen zijn.”

Wat je vooral niet wilt bestellen wanneer je op je dieet wilt letten, is de Mexicano. Van Liere: ,,Die heeft 390 calorieën; dat is fors. En daarvan bestaat ook nog eens een flink deel uit verzadigde vetten.“

Tel daarbij op dat de Mexicano ook nog eens een lage voedingswaarde heeft, met minder eiwitten per gram dan de saté, en het wordt duidelijk dat het geen goed resultaat behaalt.

De voedingswaarden van snackbarvoedsel vergelijken is één manier om de ‘beste’ optie te vinden, maar volgens Van Liere missen we daarmee een belangrijk onderdeel van het verhaal: de porties. ,,Een bitterbal is minder gezond dan saté, maar de bitterbal en kipnugget kun je beter doseren.” Bij een Mexicano of berenklauw gaat dat lastiger.

Wat dit vergelijk ook mist, zijn de sauzen. ,,Als het om saus gaat, weet ik vrij zeker dat ketchup de beste keuze is omdat het geen vet bevat. Curry bevat een stuk meer suikers.” Ter vergelijk: ,,Een eetlepel mayo bevat 130 calorieën, een eetlepel ketchup 13.”

Maar betekent dit dat je van nu af aan alleen nog maar schuldvrije saté met ketchup mag bestellen? Absoluut niet, zegt Van Liere: ,,Dit zijn snacks die de meesten van ons maximaal één keer per week eten, niet dagelijks. Daardoor heeft het minder impact op je totale calorie-inname.”

Of, zoals Eikenaar zegt: ,,Als je gezond en gevarieerd eet, dan is het geen probleem om af en toe iets uit de frituur te eten. Maar niet te veel en niet te vaak.”

Kinderen zetten je soms voor joker, zoals Kelly meemaakte met haar kind bij de snackbar. Hij zei over de rode Crocs van een klant ‘mam kijk, ik heb nog nooit zulke lelijke schoenen gezien!’. Meer genante situaties waarin kinderen je kunnen brengen vertelt Ouders van Nu.