Cor Swanenberg, onvermoeibare voorvechter van Brabants dialect, wint Zachte G-prijs
VIDEOMIDDELRODE - Hij heeft er weer een prijs bij: Cor Swanenberg (78) uit Middelrode. Deze week is hem - digitaal, vanwege corona - de Zachte G-prijs toegekend door de stichting Erfgoed Brabant. Hij is dan ook een onvermoeibare promoter van de Brabantse streektaal.
Delen per e-mail
Van Brabant Bokaal tot Ad de Laat-prijs en De Vergulde Klomp, ze staan allemaal bij Cor Swanenberg op de spreekwoordelijke schouw. En ook al is hij al zo’n dertig jaar Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, de Zachte G-prijs is hem nu al zeer dierbaar. ,,Omdat het een prijs voor mijn hele oeuvre is.”
Imposant levenswerk
En dat in vijftig jaar opgebouwde levenswerk is imposant, omvat honderden boeken, platen, cd’s, tijdschriften, artikelen, gedichten en liedjes. ,,Het is meer geworden dan ik zelf ooit kon bevroeden.” Voeg daar ook de optredens en lezingen bij die hij verzorgde, tot ver over de landsgrenzen. En sleet zit er nog lang niet op. Streektaal blijft hem onverminderd fascineren. ,,Ik ben in het dialect geboren. Als ik met mijn broers en zussen ABN zou praten dan denken ze dat ik het hoog in munnen bol heb. Met mijn zoons praat ik ook dialect. Met de kleinkinderen? Niet. Dan vinden ze dat ik gek praat. Daarom gaat de streektaal langzaam verdwijnen. Omdat de ouderen die het spreken langzaam maar zeker uit beeld raken.”
Ontario, Canada
Hij ziet het als een van de onvermijdelijkheden van het leven. Maar betreurt het wel. ,,Weet u dat veel Nederlandse emigranten die dementeren hun nieuwe taal en het Nederlands vergeten, maar hun eerste taal, het dialect, niet. Ik heb het zelf ervaren tijdens een optreden in een bejaardenhuis in Ontario, Canada. We zongen er liedjes als Hop Marjanneke, stroop in het kanneke. Zelfs degenen die al tijden nergens op gereageerd hadden, zongen mee. Het verplegend personeel stond helemaal paf.”
Overigens komen veel bijdragen voor de Brabantse spreukenkalender (al 33 jaar samengesteld door Swanenberg) van Nederlandse emigranten uit verre buitenlanden. ,,Dat vind ik nog altijd heel bijzonder.”
Alarmbellen
In alle jaren dat Swanenberg, oud-leraar Duits en Engels, op de bres staat voor het dialect heeft hij mee- en tegenwind gehad. ,,In de jaren zeventig was er de meeste belangstelling voor streektaal. Daarna taande die interesse. Maar gelukkig kwam er steeds weer een opleving, als de alarmbellen afgingen omdat het dialect dreigde te verdwijnen. Hopelijk houden we het dialect zo lang mogelijk in ere. Ik geniet er nog altijd van. Dat is meteen ook mijn drijfveer.”
Dat dialect alleen gesproken wordt aan de onderkant van de maatschappij, noemt Swanenberg een waanidee. ,,Dat jammer genoeg heel hardnekkig is. Het is lang als boers gezien. In Brabant dan. In Limburg zien ze dat heel anders. Daar spreekt iedereen, van hoog tot laag, dialect. Is het zelfs een officiële minderheidstaal, krijgen ze subsidie om die in stand te houden. Zover is Brabant nooit gekomen.”
Corona en dialect
Terwijl Brabant sinds enkele jaren in de vaart der volkeren - lees: boven de rivieren - omhoog wordt gestoten via een groeiend aantal reclames waarin met een zachte G wordt gesproken en door populaire Brabantse cabaretiers, is de provincie nu ineens de brandhaard van corona. En: het epicentrum van giga-varkensstallen. Een ‘woestijn van stank’, ook dat nog. ,,Dat alles doet het imago van Brabant geen goed. Maar ik geloof niet dat het uiteindelijk negatief uitpakt voor onze dialecten.” En anders heeft hij zelf het antigif in petto: een nieuw boek met als titel ‘Brabantse humor in verhalen, gedichten en liedjes’. Dat vaccin - mogelijk gemaakt door stichting Brabantse Hoeders - komt er nog wel dit jaar.
De Zachte G-prijs
De Zachte G-prijs is een prijs voor bijzondere prestaties op het gebied van de Brabantse streektaal, die dit jaar voor de vierde keer werd uitgereikt. De Zachte G-prijs is een initiatief van Erfgoed Brabant, het kennis- en expertisecentrum voor erfgoed in Brabant, dat gevestigd is in Den Bosch.
De prijs is een combinatie van een symbolische prijs en een bedrag van 1.000 euro, bedoeld om de streektaal verder te promoten.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Drukte en lentekriebels in de zon: ‘Vreemd, vorige week schaatste ik hier nog’
MEIERIJ - Schommelend klein grut in speeltuinen, volop wandelaars en fietsers. Pauze houden met beker afhaalkoffie of een ijsje. Opnieuw een weekend vol plezier, na alle sneeuw en ijs, maar nu 25 graden warmer met een lentezon. Alleen zwemmen is nog te vroeg. -
Drugspand in Schijndel moet half jaar dicht
SCHIJNDEL - Een bedrijfspand aan de Duinweg in Schijndel moet voor een half jaar dicht vanwege de vondst van harddrugs en hennep. Dit heeft burgemeester Kees van Rooij van de gemeente Meierijstad deze woensdag besloten. -
PREMIUM
Met alleen nog pensionpaarden en focus op dagrecreanten de coronacrisis door bij Manege De Rekkendonken
LIEMPDE/CROMVOIRT - Van vertrouwde leslocatie naar pure pensionplek. Dat was even slikken voor de familie Schellekens van Manege De Rekkendonken in Liempde. ,,Wel meer dan één keer.’’ De focus verleggen moet wel, nu in coronatijd de reserves opraken. Ze zijn niet de enige. -
PREMIUM
Annie (80) uit Schijndel moet haar woning uit. En ze is niet de enige
SCHIJNDEL - Annie Batens (80) moet binnen anderhalf jaar haar woninkje in het Schijndelse wooncomplex de Hoogakkers verlaten. En dat geldt voor nog eens 17 huishoudens, zo kregen zij te horen van woningcorporatie Woonmeij. ,,Ik snap niet dat zo met oudere mensen omgaan.” -
PREMIUM
Het Boxtel van Ludy Meister: ‘Vroeger dronken we moed in bij café Pallieter’
BOXTEL - Elk dorp kent ze: mensen die iets bijzonders doen voor de gemeenschap. In hun werk, hobby of als vrijwilliger. Deze week: Ludy Meister uit Boxtel.
-
Basisschool Schijndel even dicht om corona, ‘We zagen geen andere oplossing’
SCHIJNDEL - Basisschool De Kring in Schijndel is deze woensdag dicht vanwege een coronabesmetting van een van de leerlingen. De school gaat donderdag alweer open omdat nu blijkt dat het bewuste kind niet op school is geweest. -
De Brabants Dagblad-app: de nieuwsapp die draait om Brabant!
In de Brabants Dagblad-app navigeer je makkelijk en snel naar het nieuws dat jij belangrijk vindt. Dankzij de kubusnavigatie draait alles om Brabant. -
PREMIUM
Boxtels taalproject helpt vier statushouders aan werk
BOXTEL - Vier mensen hebben betaald werk, zeven Eritrese meisjes een opleiding MBO 1 afgerond en nog eens drie statushouders volgen een taalstage. Het resultaat van het project ‘Taal doen’ dat in Boxtel de afgelopen tijd liep.