Géén geld en lang wensenlijstje; het wordt een hete verkiezingsstrijd in Boxtel

De verkiezingsprogramma’s zijn geschreven. Links en rechts zijn al tekenen van de naderende strijd om de stemmen. Een campagne die in Boxtel doorgaans ‘heet’ is, daarvoor staan de politieke tegenstellingen (en -standers) garant. Op 18 november kiezen Boxtel en Esch een nieuwe volksvertegenwoordiging voor ruim vijf jaar. 

De echte discussie over de toekomst van het nieuwe Boxtel echter, brandt pas na die verkiezingsdag los. Immers, als raad is gekozen en college gevormd, pas dan komt daadwerkelijk op tafel hoe de politici Boxtel denken te gaan regeren met een nagenoeg lege portemonnee. Die zogenoemde kerntakendiscussie is over de verkiezingen heen getild.

Boxtel verkeert al geruime tijd in een financiële crisis. Deels door tegenvallers die door de overheid zijn veroorzaakt (jeugdzorg, Wet Maatschappelijke Ondersteuning) maar ook omdat Boxtel soms meer wil dan kan. Het noopte tot flink bezuinigen. En ondanks dat loopt het tekort voor dit jaar al weer richting de miljoen euro en deed de gemeente in 2019 een greep van liefst zeven miljoen in de eigen reserves. Daarvan is nu zo weinig over, dat bij nieuwe tegenvallers de problemen wellicht niet weer te repareren zijn.

Dat bracht vorig jaar het besef bij de gemeenteraad dat een grondige herziening van de uitgaven pure noodzaak is. Wat kunnen we nog wel en wat niet. Met uiteraard uitvoeren van een aantal wettelijke taken (zoals uitkeringen, maar ook uitgeven van rijbewijzen en paspoorten) als basis . Maar daarnaast is er nog voldoende waarover de gemeente zelf gaat. Het aanleggen van fietspaden, het exploiteren van een zwembad, verlenen van subsidies en hoe vaak wieden we de plantsoenen, om maar eens paar dingen te noemen.

Daarover gaat de raad in het voorjaar van 2021 praten. Hoe de schaarse middelen te verdelen? Maar is dat wel te rijmen met de ongetwijfeld ronkende beloften die de inwoners van Boxtel straks gedaan worden in de aanloop naar de verkiezingen? ,,Daaraan gaan wij niet meedoen”, zegt Jos Hegeman, fractievoorzitter van D66. ,,Simpelweg omdat we niet alles kunnen waarmaken wat we zouden willen.” 

En Combinatie’95 zal in het verkiezingsprogramma vooral aangeven wat de partij met de gemeente wil. ,,En waar naast de wettelijke taken wat ons betreft de prioriteiten moeten liggen. Die lijn zullen we ook vasthouden in de kerntakendiscussie”, aldus Ineke van Giersbergen van Combinatie’95.

Tekst loopt door onder de foto

In feite zeggen meer partijen dat te willen doen. De SP bijvoorbeeld: ,,Het sociale gezicht van Boxtel behouden. Voor en na de verkiezingen is dat onze inzet”, zegt Dave van de Ven. En Mariëlle van Alphen (BALANS): ,,Oplaten van luchtballonnen die toch niet te betalen zijn, heeft zelfs in verkiezingstijd geen zin. “ Zij pleit voor soberheid. ,,Uitvoeren van wettelijke taken en dan kijken wat er over is. Maar stoppen met allerlei hobbyprojecten zoals biomassa en het Greentech Park. Niet te hoge ambities hebben, maar ons werk goed doen.”

De VVD belooft in de verkiezingstijd eerlijk te zijn tegen de inwoners. Dymph van de Vries: ,,Er zullen moeilijke keuzes gemaakt moeten worden, laat ons dat ook op tafel leggen. Geen lastenverzwaringen voor de burgers, maar wij zoeken het in bezuinigen op het groene- en sociale beleid. Terug naar de basis, niet altijd voorop willen lopen.” 

Volgens Vera Brouns (CDA) vindt dat het voor de verkiezingen en bij het samenstellen van het nieuwe college vooral moet gaan over de grote lijn, de visie. ,,Daarna richt je die met de kerntakendiscussie concreet in. En bekijk je wat wel en niet kan. Maar wij zijn alvast wel reëel: voor hobbyprojecten is geen ruimte meer.”

INbox tenslotte gaat de komende maanden ook geen dingen beloven die niet waar te maken zijn. ,,Maar je kunt wel aangeven waar het accent moet komen liggen”, aldus Fred van Nistelrooij, een van de nieuwe voormannen van de partij. ,,Waarbij voor ons het sociale gezicht van Boxtel voorop staat. Een gemeente is er voor zijn inwoners, daar draait het om.”

Hegeman (D66) zegt nog liever gezien te hebben dat de discussie over de toekomst op een eerder moment zou worden gevoerd. ,,Wij pleiten er voor om als gehele raad te bespreken welke kant we op willen met Boxtel en dat vast te leggen in een raadsbreed akkoord waaronder iedereen zijn handtekening zet. Dat lijkt me voor de inwoners beter dan dat er dadelijk tijdens de verkiezingsstrijd weer allerlei beloftes worden gedaan.”

Tekst loopt door onder de foto

Vijfentwintig jaar geleden maakten inwoners van Boxtel ook een extra gang naar de stembus. Vanwege de herindeling met Liempde die destijds na veel rumoer per 1 januari 1996 zijn beslag kreeg. De herindelingsverkiezingen van 1995 staan te boek vooral vanwege de lage opkomst. Niet eens de helft (49,9 procent) van de stemgerechtigde inwoners nam de moeite naar het stemlokaal te gaan. 

Terwijl bij de reguliere verkiezingen in het voorjaar van 1994 dat percentage nog op 66,2 procent lag. Ook dat is overigens een getal waarvan Boxtel de laatste jaren alleen maar kan dromen bij gemeenteraadsverkiezingen. Vorig jaar was de gemeente al heel tevreden met de opkomst van 54,7 procent van de kiezers. De uitslag was in ieder geval wel opzienbarend. 

De SP tot aan de verkiezingsdag in 1995 de grootste partij in Boxtel, viel terug van vijf naar een schamel zeteltje. En de ‘Liempdse’ nieuwkomer Combinatie’95 haalde meteen vier zetels. De plaatselijke lijsten Werknemers en Boxtels Belang (nu verenigd in INbox) kwamen samen op zeven zetels uit. Nu doet INbox het met nog twee. Van de landelijke partijen deed het CDA het goed met vier zetels (waren er drie), hielden PvdA/GroenLinks en VVD hun twee zetels en zakte D66 van twee naar een.