20 kilometer dijk moet volledig op de schop voor ingrijpende operatie

Al jaren wordt er gesproken over de dijkversterking. Vooralsnog vooral over de nevengeul bij Varik en de kansen die er zijn om het gebied aantrekkelijker te maken, nu dit toch aangepakt wordt. Deze week is globaal duidelijk geworden wat er met de dijk zelf staat te gebeuren. 

In Atelier Varik hangen bordjes aan het plafond op 15 en 25 meter van de deur om aan te geven hoeveel breder de oude kronkelige dijk gemiddeld aan respectievelijk de buiten- en binnenzijde moet worden. Deze weken zijn er drie bijeenkomsten om de bewoners van de dorpen ervan op de hoogte te stellen wat dit voor het karakteristieke dijklandschap gaat betekenen.

Op grote kaarten staan globaal drie oplossingen aangegeven: de dijk komt meer naar buiten te liggen, de dijk komt meer naar binnen of er wordt gekozen voor een smalle oplossing door damwanden in de dijk aan te brengen. ,,De insteek is om monumentale huizen en dorpsfronten te sparen", zegt Bode. ,,Op die plekken is gekozen voor een ruimtebesparende, maar dure variant met damwanden." Langs het traject zijn veel monumentale panden, dorpsgezichten en landerijen. Aan de buitenzijde is er ook een groot obstakel. Bode: ,,De hele uiterwaarde is beschermde natuur die behoort tot Natura 2000. Deze Europese wetgeving is heel stringent. Toch proberen we ook naar buiten te gaan, bijvoorbeeld om het beschermde dorpsgezicht van Neerijnen te sparen."

(tekst loopt door onder de foto)

Per stukje dijk zijn zo de oplossingen geschetst. Het plan raakt talloze percelen van inwoners. Dat wil niet per se zeggen dat deze grond onbruikbaar wordt. Bode: ,,De bermen kunnen een flauwe helling tegen de dijk aan krijgen, met een 'leeflaag' zodat er bruikbaar grasland, een tuin of boomgaard mogelijk is. Optisch blijft er dan een smalle dijk. Het is de bedoeling dat er meer woningen aan de dijk komen, zoals bij de nieuwe wijk Slingerbos in Neerijnen."  

Op de kaarten zijn tussen de veertig en vijftig rode cirkeltjes geplaatst. Het zijn woningen die geraakt worden door het tracé van de nieuwe dijk. Het waterschap  gaat met de eigenaren in gesprek omdat de dijkversterking impact heeft op hun oprit, tuin of huis. ,,Met sommige woningeigenaren lopen al gesprekken", vertelt Bode. ,,Maar er wordt nog gewerkt aan de details van het ontwerp.  Vanaf 2019 zijn de details bekend en kunnen we met alle bewoners zoeken naar maatwerkoplossingen. Mogelijk kan het met een damwand of het opvijzelen van de woning opgelost worden. Sommigen zullen zeggen: 'koop het maar op'."

Bij Simone Jilderda uit Opijnen is er opluchting. ,,Er staat nog 'concept', maar het is wel duidelijk dat er om ons huis geen cirkel komt. Er komt waarschijnlijk wel een hoop gedoe en onrust in de gemeenschap over stukken land. En het zal lang duren voor het klaar is."

Ook Van Alebeek maakte de vorige dijkversterking mee. ,,Het is nooit leuk. Je zit een paar jaar in de troep. Een sterk punt is wel dat iedereen er nu bij betrokken wordt. Je krijgt echt de kans om mee te praten."

Een bewuste aanpak, vertelt Bode. ,,Een boom, een bankje, de positie van de dijktrap, toegang tot de uiterwaarde: we leggen alles vast en kunnen verantwoorden wat daarmee gebeurd is. We zijn niet voor niets met een camper de dijk op geweest om iedereen naar hun inbreng te vragen."

Naar verwachting is eind 2019 het definitieve ontwerp bekend. Doelstelling is om 2020 te beginnen en dat het project zo'n drie jaar duurt.