Plezier maken in de klas is de basis
OPINIE - Het licht gaat denkbeeldig uit, de spot gaat figuurlijk aan. Deze tot in de puntjes verzorgde show moet na elke vijftig minuten weer opnieuw worden opgestart en geïntroduceerd, voor een publiek dat doorgaans vrij dwangmatig het lokaal in gestuwd wordt, gedreven door een opgedrongen 'playlist' die de roostermakers zo zorgvuldig mogelijk hebben samengesteld.
Delen per e-mail
Er zitten geen souffleurs, geluidsmannetjes, technici of regisseurs verdekt opgesteld in de zaal die de boel in goede banen moeten leiden en waar je blind op kunt vertrouwen. De try-outs die je in de vorm van lesvoorbereidingen thuis aan de keukentafel maakte, worden op de proef gesteld. Dit alles om elke les opnieuw weer de illusie te hebben dat het cognitief, sociaal of motorisch (aan)geleerde zijn weg weet te vinden naar het juiste deel van de hersentjes in ontwikkeling.
Voorrecht
Hoewel bovenstaande alinea gelukkig enigszins is aangedikt en daardoor cynisch kan overkomen, is het als leraar zaak om zoveel mogelijk te relativeren en eventuele beperkende gedachten te verruilen voor een positieve kijk op situaties die zich kunnen voordoen. Dit alles ten behoeve van het creëren van een prettige werksfeer, waarin van elkaar leren een voorrecht mag zijn. Als beginneling dreigde ik ook geregeld in een sleur van strikte regels en aan mezelf opgelegde verwachtingen te moeten voldoen om een succesvol leraar te zijn. Onder andere door bijvoorbeeld de aan mij toegeëigende leerlingen allemaal met de neuzen dezelfde kant op te willen laten wijzen en halsstarrig vast te houden aan planningen, verwachtingen en zogenaamd educatief verantwoorde stiltes in het lokaal.
Tegenwoordig zie ik dan ook veel schoolervaringen van vroeger, het perfectionistisch willen zijn, de onderwijskundige en vooral (te) theoretische ballast uit de boeken als gewin en verrijking van mijn functioneren als leraar op dit moment. Al deze elementen maken immers dat het verleden een samensmelting is van lesgeven en omgaan met leerlingen op dit moment. Een meer positiever en luchtiger benadering van een prachtberoep dat je zelf té serieus kan nemen, biedt perspectief op vele fronten. Het heeft echter wel tijd nodig. Tijd waarvan je achteraf vaak pas beseft dat je die wellicht onbewust hebt ingezet om te komen tot waar je al die tijd al wilde zijn.
Dit schrijvende denk ik aan het optreden van spreker Jan van Setten, die het afsluitende woord had tijdens een nationaal onderwijscongres. Kern van zijn verhaal was dat wanneer iedereen een bruistablet zou zijn in het onderwijs, het er voor leraren en leerlingen heel anders zou uitzien dan dat nu het geval is. Positivisme weerlegt immers negatieve uitingen en feedback, optimisme zorgt voor bergen werklust en enthousiasme kost minder energie dan jezelf denkt. Dit gevoel heeft dan ook onherroepelijk zijn weerslag op de elk uur wisselende klassenpopulatie, de houding ten opzichte van onverwachte zaken, je omgang met tegenslagen en het (h)erkennen van allerlei emoties. Daarnaast gaf Van Setten een volledig andere betekenis aan het woord 'functie', in de zin van 'beroep', door een spatie op de juiste plek van dit woord te plaatsen.
Aandacht
En hij heeft gelijk. Zou het dan ook niet verstandig zijn om wat vaker stil te staan bij het bevoorrechte gegeven dat een leraar in 'functie' veel meer bereikt dan een leraar die stijf staat van de regels, vooroordelen, tijdsdruk, starheid en getemperde emoties? Door het bieden van aandacht voor persoonlijke verhalen, het los durven laten van de voorgeschreven leerstof, het welgemeende begroeten van de leerlingen bij binnenkomst van het lokaal, het uitdelen van complimenten aan elk kind op welk gebied dan ook, het minder moeten moeten en het hebben van fun in je ctie. Wat dat betreft kunnen we daarnaast ook nog veel leren van de creatieve en onbevangen geest van de leerlingen die we elke dag verwelkomen en begeleiden op weg naar geluk en wijsheid. Of van het antwoord dat Manon gaf, op de toetsvraag wat de belangrijkste regel in het lokaal van beeldend vormen is: 'Plezier maken!' De leraar van nu in mij rekende dit antwoord - met alle plezier - goed.
Pascal Cuijpers is docent in voortgezet onderwijs en auteur van het boek Leraren zijn net echte mensen.
Verder in het nieuws
-
PREMIUM
Ons waterhoentje koos gelukkig voor natuurlijke bouwmaterialen
Wij hebben werkelijk geen idee hoe zij denkt over ons, haar overburen. Ze kijkt ons neutraal aan: het expressieve vermogen en de mimiek van een waterhoentje zijn vrij pover. -
PREMIUM
Liever nog geen zonneparken op de akkers
In de krant van 18 april lezen wij met grote verbazing een artikel van de firma Groenleven om ook landbouwgronden aan te wenden voor opvang van zonne-energie in de vorm van elektriciteit, dus via zonnepanelen. -
Podium: stuur uw brief in
-
PREMIUM
De mooie kant van sociale media
Facebook brengt nieuws, ideeën en vriendschap razendsnel de wereld rond. Weg met alle trollen, nepnieuws en haatzaaierij, maar leve de sociale media. -
PREMIUM
Een vroeg telefoontje en dat kan maar één ding betekenen: ze is er!
'Het is zo wijd’, zegt mijn broertje op z’n Brabants. Hij klinkt nuchter, zoals altijd en dat verbaast me want als hij mij zo vroeg in de ochtend belt, kan dat maar één ding betekenen. Ze is er.
-
PREMIUM
Weinig taalgrapjes in ingezonden stukken
De naam van een aloude journalistieke vriend was een keer de oplossing in de zaterdagpuzzel van de Volkskrant. Al snel kwamen wij tot de conclusie dat dit eigenlijk het hoogste is dat je kunt bereiken. -
PREMIUM
Wereldberoemd, maar niet in Vlijmen. Avicii-wie?
De pushmeldingen op mijn telefoon volgden elkaar vrijdagavond in rap tempo op. Nieuws! Maar ik las niks over twee oud-burgemeesters die zich voor tienduizenden euro’s met de taxi door Tilburg en Den Bosch lieten rijden terwijl ieder ander mens de fiets had gepakt voor die kippeneindjes. Het grote nieuws ging ook niet over de zorg, waar net als in het onderwijs stakingen dreigen omdat personeel zich rot werkt voor te weinig. -
PREMIUM
Geschiedenis
U weet het natuurlijk wel, en u hebt de olijven dus al in huis gehaald, maar voor die enkele cultuurbarbaar die het niet standaard op de mentale evenementenkalender heeft staan: vandaag vieren we de stichtingsdag van Rome. Op 21 april, in 753 voor Christus, werden daar de eerste piketpaaltjes de grond in geslagen. U kent het verhaal: de tweeling Romulus en Remus, op dubieuze wijze verwekt door oorlogsgod Mars, werd in een mandje op de Tiber gezet, spoelde aan, werd opgevoed door een wolvin en zette zich neder in een nederzetting. Zo ging dat vroeger. En toen de vraag kwam naar wie de stad vernoemd moest worden, maakte Romulus zijn broer van kant. Einde discussie. Het werd Rome.