Bij de uitwerking van deze brede grondslag in het Natuurplan (2010) en later het Inrichtings en Beheerplan (2015-2019), het IBeP, stijgt de ambitie. Het streekeigene verschuift naar het op de kaart zetten van het gebied als nationale attractie. Het ontwikkelingsspoor wordt smaller. De nadruk op begrazing wordt groter. De grazers zelf en het graasgebied ook. Het lijkt erop dat de héle Maashorst één begrazingsbied wordt met wildernis via procesnatuur.

Tijdens dit traject worden vraagtekens en zorgpunten van diverse betrokken partijen weerlegd of als denkbeeldig afgedaan. Pas als er onlangs in een afgesloten wengebied zich incidenten voordoen met wisenten en als onbekommerde recreatie in het gedrang blijkt te komen, hebben de signalen van omwonenden en gebruikers effect. Het BRT, het Bestuurlijk regie Team stelt voor de IBeP-planning los te laten en het experiment te bevriezen.

Zorgen van bewoners en omwonenden waren de aanleiding voor de oprichting van onze groep. We hebben verder gekeken dan alleen de zorg om wisenten. We hebben de functies van het gebied voor deze regio en voor de bewoners erbij betrokken. We hebben oorzaken en achtergronden bekeken, en een groot deel van de ijsberg boven water kunnen halen.

De uitkomst van een speciale studie naar de Maashorst is dat bij volcontinu begrazing

1) de centrale ruimte waarschijnlijk toch dicht zal groeien; 2) het natuurlijke bos eromheen mager zal uitpakken en 3) er negatieve effecten te verwachten zijn voor het wijst-herstel.

Andere deskundigen wijzen op basis van onderzoek elders op andere minpunten van 24/7 begrazing, zoals het verdwijnen van beschermde planten en de achteruitgang van de biodiversiteit. Met name exoten als wisenten hebben bovendien veel meer oppervlakte nodig om hun natuurlijke gedrag te kunnen ontplooien. Wisenten hebben nog een ander specialisme: naast het kort houden van grassen en andere gewassen, vreten ze 's zomers jonge boompjes weg en 's winters snoeien en schillen ze de oudere.

Kunnen wij ons dergelijke grazers in deze regio wel permitteren? De stevige bloei van de veehouderij brengt, behalve economische bedrijvigheid, ook veel luchtverontreiniging en fijnstof mee. Deze emissies dragen ook bij aan de verslechtering van ons klimaat en de achteruitgang van de natuur. Om daar voor nu en voor de toekomst iets aan te doen, hebben we hier juist meer behoefte aan bomen. Vanwege hun filterende werking. Omdat ze zuurstof produceren. En vanwege de noodzaak om meer CO2 op te slaan.

Daarom. Wij vragen een heroverweging. Wij willen nuancering van het huidige smalspoorbeleid. Het Maashorst Manifest biedt beleidsmatig meer ruimte. Onze aandachtspunten:

- beperking van de nieuwe wildernis tot een educatieve exemplarische leefgemeenschap;

- focus op virtuele beleving van wildernis-attractie in een spraakmakend bezoekerscentrum;

- begrazing op maat van de centrale ruimte door streekeigen vee van eigen boeren;

- voorrang voor natuur met een functie voor herstel van luchtkwaliteit en klimaatschade;

- een breder profiel voor de Maashorst met soortenrijkdom, archeologie en geologie (wijst).

En met een veilige en toegankelijke Maashorst is draagvlak weer vanzelfsprekend. En dat draagvlak is zowel volgens het Manifest als volgens het Natuurplan cruciaal.

Frank van den Dungen is lid van de Bernhezer Buitenwacht, participerend in het samenwerkingsverband de Maashorstburgers.