Schooldirecteur spreekt over spoordrama Oss: 'Het zal nooit meer hetzelfde zijn'

Schooldirecteur Peter Janssen zit donderdag bij het kringgesprek van groep 1/2 als zijn telefoon trilt. Of hij al heeft gehoord van het ongeluk, even verderop bij het spoor in Oss? Janssen heeft dan nog geen idee, maar in de klas valt hem plots een leeg stoeltje op. Het zal toch hopelijk niet?

De directeur van basisschool De Korenaer schakelt de hulp in van twee collega’s. Samen gaan ze alle klassen af om te zien of er kinderen missen. Al snel ontdekken ze dat vijf leerlingen ontbreken, zonder dat ze daar een afmelding van hebben. Bij Janssen dringt het besef door dat er misschien wel iets heel ergs is gebeurd aan het begin van deze schooldag.

Nog geen tien minuten later krijgt hij van de politie het bericht waar hij dan al voor vreest. Er is een ongeluk gebeurd, waarbij vijf kinderen van De Korenaer betrokken zijn. Vier van hen zijn overleden, de vijfde is zwaargewond en dat geldt ook voor de begeleider. Het wordt even heel stil in de gang van de school.

Het verdriet is immens en het land rouwt mee, merkt Peter Janssen in de dagen na het drama. Dagen die hij door de hectiek inmiddels niet meer uit elkaar kan houden. Op eigen verzoek en met instemming van de getroffen ouders doet de directeur nu voor het eerst zijn verhaal. Om uit de eerste hand te vertellen wat zijn school is overkomen. 

,,Een school die 41 jaar bestaat en in die tijd nooit één kind heeft verloren. Als je dan het bericht krijgt dat het hier om vier kinderen gaat en je niet weet hoe de vijfde het ervan af gaat brengen, dan staat de wereld even stil.”

Het schoolhoofd vertelt zijn verhaal rustig en precies, zonder de doos tissues in zijn kantoor aan te breken.

(Tekst loopt door onder de foto)

Tijd om door de grond te zakken, heeft Janssen die donderdag niet. Al is het maar omdat er nog ruim vierhonderd kinderen binnen zitten. ,,Je komt meteen in de organisatiestand en gaat nadenken: wat moet er nu eerst gebeuren? We hebben de leerkrachten uit de groepen gehaald om het nieuws te delen. Je zag ook hen schakelen: we moeten er nu zijn voor de kinderen, nog even niet voor onszelf. Mensen zijn zo krachtig als het erop aankomt.”

De kasten met draaiboeken blijven dicht. Medewerkers van De Korenaer handelen op gevoel. Leerkrachten bellen driehonderd gezinnen met de vraag of zij hun kinderen op komen halen. De directeur zelf gaat naar wijkcentrum de Hille, waar de ouders van de slachtoffers naartoe komen. ,,Er voor ze zijn is eigenlijk het enige dat je kunt doen op zo’n moment. Een hand vasthouden, een arm om de schouder.”

Het verdriet van de getroffen ouders spookt door zijn hoofd als Peter Janssen donderdag doorrijdt naar het stadhuis. Daar is aan het begin van de middag een persconferentie, geleid door zijn vrouw Wilma Willemse, woordvoerder van de gemeente Oss. Zij houdt de buitenwereld op de hoogte terwijl haar echtgenoot vooral bezig is met de vraag: hoe gaan we verder als school. 

,,Ik ben daarna eerst naar sporthal de Ussenstelt gereden, waar ouders van andere kinderen en leerlingen samen waren om hun verdriet te delen. Toen ik later weer terugkwam in De Korenaer waren daar nog mensen van Slachtofferhulp en de GGD. We hebben zo ontzettend veel aan hun advies en steun gehad, ook aan dat van de hulpdiensten en de gemeente.”

(Tekst loopt door onder de foto)

Het team van De Korenaer wil dat de school de volgende ochtend toch opengaat. De school moet door, zij het met een aangepast programma. ,,Iedereen was er die vrijdag. Zulke momenten voelen heel goed. Ik geef nu twaalf jaar leiding aan deze school en heb echt de kracht van De Korenaer gevoeld.” 

Leerlingen én hun ouders krijgen alle ruimte om het verdriet op hun eigen manier te verwerken. Ouders mogen bij aanvang mee de klas in en kunnen terecht bij mensen van Slachtofferhulp. Leerlingen uiten hun gevoel door te kleuren, knutselen, praten, sporten – net wat op dat moment goed voelt. ,,Je ziet dat iedereen het op zijn eigen manier een plekje geeft. Sommige kinderen zijn heel verdrietig. Anderen misschien nog te klein om te beseffen wat er is gebeurd.”

Als de schooldag er vrijdag op zit, besluiten de ruim dertig leerkrachten samen naar de gedenkplek te gaan die vlakbij het spoor is ontstaan. Voor de zee van bloemen, knuffels, kaartjes en kaarsjes laten ze hun emotie de vrije loop, gesteund door meer dan honderd collega’s van andere scholen in Oss. ,,Een belangrijk moment van saamhorigheid op de plek waar het is gebeurd”, zegt Janssen er nu over. 

Het is ook een moment dat de directeur zelf mist doordat hij op bezoek is bij een van de getroffen gezinnen. Zij krijgen voorrang bij alles dat de school doet.

(Tekst loopt door onder de foto)

Met hun goedkeuring wordt in het weekend een gedenkplek ingericht in de aula van De Korenaer. Op de tafeltjes staan foto's van de kinderen die het ongeluk niet overleefden. Er branden kaarsjes en liggen vier boekjes waar  leerlingen en ouders iets in mogen schrijven. Naast elk tafeltje staat een boom die afgelopen dagen is volgehangen met tekeningen van leerlingen. 

Het valt Janssen op hoe rustig de kinderen zijn als ze hier in de aula een volgende tekening maken of iets in een van de boekjes schrijven. Ook hier geldt: iedereen mag het op zijn eigen manier verwerken.

(Tekst loopt door onder de foto)

Maandag praat Janssen samen met twee familierechercheurs kinderen van groep 8 bij. Zij hebben alles mogen vragen over hun klasgenootje dat nog in het ziekenhuis ligt. 

,,Er waren zo veel vragen. Hoe is het met haar? Ik lees dit en dat op social media, wat klopt daarvan? Het was voor de kinderen een hele geruststelling toen ze hoorden dat het niet meer levensbedreigend is, al heeft ze nog wel een lange weg te gaan. We laten ook weten aan de ouders dat dit gesprek is geweest, zodat zij weten waar de kinderen mee thuis komen. Je probeert het zo te sturen dat de kinderen extra aandacht krijgen van hun ouders. Ik heb het idee dat dat heel goed gaat.”

Er komen nog moeilijke dagen aan. Deze en volgende week zijn er uitvaarten van de slachtoffertjes. Op 8 oktober een officiële herdenkingsdienst van de gemeente. Janssen wil bij die laatste bijeenkomst iets zeggen, al weet hij nog niet precies wat. 

Ondertussen warmt hij zich aan de steun van collega’s van scholen in binnen- én buitenland. ,,Het is ongelooflijk wat we hier op De Korenaer binnen krijgen aan brieven, e-mails, bloemen, steunbetuigingen en ook complimenten voor hoe we hiermee omgaan. Het geeft ondanks alle narigheid en ellende een goed gevoel om te zien dat er zoveel kracht in het team zit en dat zoveel mensen je steunen.”

(Tekst loopt door onder de foto)

Met het onderzoek naar hoe het bakfietsongeval kon gebeuren, houdt Janssen zich niet bezig. Dat is voor anderen, hij is er voor de school en iedereen die daar een rol in speelt. 

,,We moeten als school verder met het idee dat vier kinderen nooit meer terugkomen. Het zal daardoor nooit meer dezelfde school zijn als het 41 jaar was. De school gaat verder, maar er zullen momenten blijven komen waarop we stilstaan bij dit drama. Of dat nou dit jaar is met kerst of volgend jaar op 20 september of een andere keer. Het hoort vanaf nu voor altijd bij de school.”