Overal aan meebetaald, maar nergens recht op

In 1982 kwam ik vers afgestudeerd van de School voor de Journalistiek op de arbeidsmarkt. ,,Oh, journalist. Daar hebben we nooit vacatures voor'', zei de mevrouw van het Arbeidsbureau. 'Geeft niet', dacht ik, 'ik vind wel wat'.

Dat viel nog vies tegen. Ruim een jaar leefde ik van een uitkering. Die was best riant, dus financieel kwam ik niets te kort. Maar de zoveelste afwijzingsbrief na de zoveelste sollicitatie maakte wel eens moedeloos.

Het was eigenlijk de eerste keer dat ik economische malaise meemaakte. Geboren in 1961 maakte ik als kind alleen maar mee dat het beter ging. De welvaart kwam letterlijk het huis binnen. We kregen tv, jaren later zelfs kleuren-tv, de 3Es limonadegazeuse werd vervangen door echte sinas en de Volkswagen Kever werd een Ford Taunus. Het waren de jaren van hoge economische groei en de opbouw van de verzorgingsstaat. Helemaal toen Nederland over een enorme gasbel bleek te beschikken.

Meer te weten komen over de Verloren Generatie of alle generaties daarna? Blader door onderstaande tijdlijn of kijk in het dossier Dit Zijn Wij. Deze verhalen en meer zijn gebundeld in het gelijknamige boek. Bestel nu! 

Het verhaal van Peet Vogels gaat verder onder deze tijdlijn. 

Dat wij het beter zouden krijgen dan onze ouders was niet meer dan vanzelfsprekend. Terwijl wij op de lagere school, zoals de basisschool toen nog heette, de tafels van buiten leerden, Thunderbirdje speelden en naar Floris op de tv keken, kwam de wet op de arbeidsongeschiktheid. En toen we ons verdiepten in de parabolen en sinussen werd de VUT ingevoerd.

Mijn eerste eigen ervaring met de verzorgingsstaat was de uitkering, zoals al eerder gemeld. Heel behoorlijk vond ik, alhoewel het daarvoor nog rianter was, vertelden generatiegenoten die al eerder getroffen waren dor de gure arbeidsmarkt. De crisis noopte de kabinetten in die jaren tot bezuinigingen. Het tekort vloog omhoog.

Geen punt, ik had nog nooit gewerkt en dus nog nooit sociale lasten of belasting betaald. Betalen voor een voorziening waar je geen gebruik van kunt maken, was er dus niet bij voor mij.

Als het niet kan zoals het moet, moet het maar zoals het kan. Die ouderlijke wijsheid gold voor mij en mijn generatiegenoten. Mijn werkzame leven begon met een baantje in de horeca. Daarna werkte ik nog een halfjaar in een metaalbedrijf. Het leverde geld op en betaalde mijn avondstudie economie. Daar zaten we met veel lotgenoten. Allemaal generatiegenoten die hogerop wilden. Ambitieus en hoopvol.

De hoop betaalde zich uit met mijn eerste vaste baan als journalist. En ik was echt niet de enige. Veel vrienden, studiegenoten en anderen gingen aan het werk of stroomden door naar de banen die ze ambieerden. En zo werden wij van de 'Verloren Generatie' na een paar jaar toch nog definitief werkende Nederlanders, iets waar we best wel trots op waren. Het voelde toch als het definitieve bewijs dat we volwassen waren geworden.

Spannend was dat, nieuwe collega's en werk waarvoor ik opgeleid was. Betaalden al die uren avondstudie zich toch nog uit. Het was ook de eerste keer dat ik me in mijn salarisstrook verdiepte. Ik wist wel wat ik bruto verdiende, maar niet wat ik netto overhield.

Dat salaris bleef maar stijgen. Het was duidelijk, ook wij zouden het weer beter krijgen dan onze ouders. En zo was het ook. Het vierdehands Renaultje 5 werd een kloeke Audi 100 (de volgende auto overigens een Lada) en die lp's konden ook vervangen worden door cd's.

Ik weet nog dat we in een kantoor werkten tegenover het ministerie van Financiën in Den Haag. De grote belastinghervorming van minister van Financiën Gerrit Zalm en zijn staatssecretaris Willem Vermeend pakte heel goed uit voor mijn nettoloon. Met mijn salarisstrook in de hand, die kreeg je nog gewoon op papier in die tijd, heb ik nog vrolijk naar de ambtenaren van Financiën staan te zwaaien.

Net zoals ik in die tijd menig collega uitzwaaide die met de VUT ging. Een prachtige uitvinding in 1974 toen de werkloosheid steeg en ouderen op deze elegante manier plaatsmaakten voor jongeren. Misschien heb ik er zelf ook nog wel een baan aan overgehouden, wie weet. Maar deze crisismaatregel was langzaam verworden tot een 'verworven recht'. Voor de Babyboomers wel te verstaan.