Al 100.000 Nederlanders geloven in complot ‘kwaadaardige elite’, en dat aantal neemt verder toe
De complottheorie dat een kwaadaardige, wereldwijde elite mensen tot slaaf wil maken of wil doden gaat niet meer weg, denkt geheime dienst AIVD. Sterker: sinds de coronatijd groeide het aantal aanhangers zelfs iets.
Al meer dan 100.000 mensen in ons land geloven in een kwade elite die achter de schermen aan de touwtjes trekt. Die extremistische groepering dreigt zich in een uiterste geval zelfs af te splitsen van de samenleving met alle gevolgen van dien, waarschuwt veiligheidsdienst AIVD in een rapportage.
In de coronaperiode won de complottheorie terrein: het coronavirus zou bewust zijn ontwikkeld en verspreid, door een kwaadaardige groep leiders die in de schaduw de touwtjes in handen zou hebben, met als doel om via de wetenschap, de media en grote bedrijven totale wereldcontrole te vergaren. Het World Economic Forum van Klaus Schwab wordt in dat verband vaak genoemd, ook door Forum voor Democratie van Thierry Baudet.
Volgens de AIVD is de complottheorie zo ‘wendbaar’ dat die door een groep van zo’n 20 aanjagers in ons land steeds ‘aangepast’ kan worden aan de actualiteit. Zo wordt inmiddels ook de oorlog in Oekraïne erin betrokken, maar bijvoorbeeld ook het treinongeval bij Voorschoten. De dienst wil overigens niet zeggen wie die 20 aanjagers zijn. De 100.000 aanhangers zijn ‘geteld’, het blijft een schatting, vooral op basis van likes en commentaren op social media.
Die complotten leidden volgens de dienst al tot onlinebedreigingen, maar ook brandstichting bij GGD-locaties, of het openbaar maken van adresgegevens van wetenschappers.
De populariteit wordt volgens de AIVD gevoed door onvrede onder burgers, bijvoorbeeld over het grote aantal crisissen in de politiek: van de toeslagenaffaire tot de bevingsschade in Groningen, van de stikstofdiscussie tot de asielcrisis.
Wat daarbij ‘helpt’ is dat de aanhangers heel ‘inclusief’ zijn, vertelden analisten in een briefing aan de media. Ofwel: iedereen mag erbij en overtuigingen hoeven niet één-op-één overeen te komen, zolang de gemeenschappelijke vijand maar de kwaadaardige elite is.
Aanjagers
Hoewel de aanjagers van de groep niet expliciet aanzetten tot geweld, kan dit wel het gevolg zijn, vreest de AIVD. De arrestatie van een man die een moordaanslag op premier Mark Rutte wilde plegen is een voorbeeld, net als de man die met een brandende fakkel opdook bij het huis van D66-leider Sigrid Kaag.
Een ‘mogelijk risico’ noemt de AIVD dat aanhangers van de theorie zich als ‘soevereinen’ als het ware (in hun woorden) ‘uitschrijven’ van de maatschappij. En dat als ze geen belasting meer betalen, regels niet meer volgen, er conflict komt en ‘voor sommige personen een legitimering van het gebruik van geweld kan vormen’. ,,Vergelijkbare bewegingen, zoals de Duitse Reichsbürger (die ervan worden verdacht een staatsgreep te hebben willen plegen) en de Amerikaanse sovereign citizens vormen op dit moment een reële geweldsdreiging’. Soortgelijke groepen zijn er ook al in Zweden, België en Tsjechië.
Olie op het vuur
AIVD-analisten beseffen maar al te goed dat hun analyse ook olie op het vuur kan zijn. Zie je, kunnen complotdenkers zeggen, de geheime dienst waarschuwt voor groepen die kritiek hebben op de overheid. Maar het rapport benadrukt dat kritiek op de staat kan, mag en moet. Maar het kwaadwillende narratief is ‘feitelijk onjuist’, schrijft de dienst. En dat verhaal ondermijnt het vertrouwen óók tussen burgers onderling.
Overigens is de rapportage er niet één zonder hoop. De ‘democratische rechtsorde’ is ‘weerbaar’, schrijft de AIVD. ‘Het is onwaarschijnlijk dat deze zomaar uit elkaar zal vallen.’ En de ‘bewustwording’ rond complotten ‘neemt toe’.
Dat bijvoorbeeld een land als Rusland - dat populair is in het kwaadaardige elitekamp - de complotten zal gaan voeden om ons land instabieler te maken, vreest de dienst niet. Daarvoor is ons land, zeggen analisten, te pro-Oekraïens. En vooral: niet belangrijk genoeg in vergelijking met Duitsland of Engeland.
Bekijk hier al onze video’s over de politiek:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
podcast
Op het allerlaatste moment ging het nog bijna mis met de pensioenwet
-
COALITIE KAN KIEZEN
BBB weigert mee te doen aan ‘sprokkelen’ Senaatszetels, GroenLinks dumpt dissidente Volt-stemmer
De gehavende regeringscoalitie heeft straks nog maar 24 zetels in de Eerste Kamer, maar dat is wel genoeg om bij de linkse én rechtse oppositie te winkelen voor steun. Verkiezingswinnaar BBB wordt met afstand de grootste in de Senaat, bij GroenLinks ging het mis: een dissident Statenlid stemde op Volt, waardoor GL een Senaatszetel misgrijpt. -
PREMIUM
Zo ben je de buxusmot te slim af: ‘Timing van de behandeling is cruciaal’
Buxusliefhebbers, let op, de rupsen van de buxusmot zijn al volop aan de vraat. Rond deze tijd verpoppen ze tot mot, met een nieuwe generatie tot gevolg. Ingrijpen is de boodschap! Hoe roep je de plaag een halt toe en houd je je geliefde planten gezond? Tuinexpert Laurence Machiels weet raad: ,,Een feromoonval lokt de mannetjes en kan voorkomen dat de buxusmotten paren.’’ -
Met video1
Woedende oorlogsweduwen van tribune Tweede Kamer verwijderd: ‘Dit is een schandaal’
Een groep oorlogsweduwen heeft tijdens een vergadering in de Tweede Kamer woede laten blijken over achterstallige betalingen. Ze schreeuwden vanaf de publieke tribune in de zaal naar Kamerleden. De veelal oudere personen werden van de tribune verwijderd, Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp maakte daarna excuses dat dit te ruw verliep. -
Rutte vraagt weer geduld voor oplossen toeslagenaffaire: ‘De frustratie is dat dit tijd kost’
Nu het compenseren van de slachtoffers van de toeslagenaffaire hapert, richt de woede van de Tweede Kamer zich op premier Mark Rutte. Die vraagt andermaal om geduld. ,,Niemand wil dit een dag langer laten duren dan nodig.’’
-
Vraag naar tweedehands dieselauto’s stijgt: dit is de reden
-
-
-
lezersvraag
Mijn moeder (75) slikt al jaren elke dag vijftien pillen, zijn die echt allemaal nodig?
Passen de medicijnen die je slikt nog wel bij jou? Want van sommige neemt de werking af, of er zijn pillen gekomen met minder bijwerkingen. Als je je zorgen maakt om je vader of moeder dan kan het zeker geen kwaad om de medicatie met je apotheker of huisarts te bekijken, zegt apotheker Sander van den Bogert. In deze rubriek beantwoorden onze deskundigen elke week een lezersvraag over relaties, gezondheid, voeding en andere onderwerpen. -
Asieldiscussie in kabinet duurt nog ‘aantal weken’ voort
Het kabinet worstelt met het asielvraagstuk, maar het duurt nog zeker ‘een aantal weken’ voordat er een plan ligt om de hoge instroom aan te kunnen in de nabije toekomst. Dat heeft premier Mark Rutte gezegd na afloop van de ministerraad.Ter Apel