Brussel, begin vorige week gevraagd om een analyse van de oorzaken van de energiecrisis en voorstellen voor oplossingen, legt daarmee de bal terug bij de lidstaten. Zij kunnen hun meest kwetsbare huishoudens bijstaan met inkomenstoeslagen, vouchers of een eenmalige betaling, een tijdelijke verlaging van de energiebelasting, uitstel van betaling van hun energierekening of hulp om te voorkomen dat ze bij wanbetaling worden afgesloten.

Binnen de Europese staatssteun- en concurrentieregels kunnen ze ook hun MKB een reddende hand toesteken. Geld kan geen probleem zijn, want de handel in emissierechten bracht de lidstaten de eerste negen maanden van dit jaar maar liefst 10,8 miljard extra op. Het gaat sowieso maar om een periode van zes maanden, want komend voorjaar – aldus EU-commissaris van energie Kadri Simson vanmiddag - gaan de prijzen weer dalen, zij het niet helemaal tot het niveau van vroeger.

,,Burgers in heel Europa hebben problemen met hun energierekening, maar de situatie verschilt van land tot land. Daarom zijn de lidstaten het beste geplaatst om de korte termijn-problemen rond hoge energieprijzen op te lossen”, aldus Simson. Voor de middellange en lange termijn ziet Brussel voor zichzelf wel een rol. Zo wil het samen met de lidstaten de overgang naar duurzame energie versnellen.

Europa beperkt daarmee zowel de kosten als zijn energieafhankelijkheid van derde landen, en als gevolg daarvan ook het risico op schokken. Voor de middellange termijn blijft gas belangrijk. Daar moeten Europa en de lidstaten zorgen voor meer en betere (gespreide) opslag, gezamenlijke inkoop en tegengaan van marktmanipulatie. De gasopslagcapaciteit dekt nu 20 procent van de jaarbehoefte, maar de voorzieningen verschillen van land tot land.

Overigens lopen de voorraden alweer langzaam op (nu 77 procent), onder meer door toegezegde extra leveranties vanuit Noorwegen. Brussel wil nadrukkelijk ook meer opslagcapaciteit in batterijen en waterstof om stroom uit duurzame bronnen op te slaan. Over de eventuele inzet van extra kernenergie, waarop bijvoorbeeld Frankrijk sterk aandringt, heeft de Commissie (nog) geen mening. Studies daarnaar lopen nog.

Een handicap voor Brussel is dat het om energiepolitieke redenen wel kan oproepen tot diversiteit in bronnen, maar lidstaten nog steeds hun eigen energiemix bepalen. Door het klimaatbeleid wordt dat wel minder, omdat fossiele brandstoffen, met een tijdelijke uitzondering voor gas, vanzelf verdwijnen.

De hoge energieprijzen en het energiebeleid op middellange en lange termijn zijn twee van de belangrijkste agendapunten voor een top van staats-en regeringsleiders midden volgende week in Brussel. De week daarna zijn ze het hoofdmenu op een bijeenkomst van EU-energieministers. 

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: