De druk om de harde lockdown los te laten werd immens na zeldzaam felle kritiek van ondernemers en lagere overheden de afgelopen dagen. Uit alle hoeken, van alle sectoren, klonk de roep om heropening, om perspectief. 

Het kabinet waagt de versoepelstap, het Outbreak Management Team (OMT) vindt het verantwoord, meldt een ingewijde na afloop van het eerste Catshuisberaad van het nieuwe kabinet over corona. ,,Het is in lijn met het advies.” Het kabinet houdt wel de ‘vinger aan de pols’ en zal ook versoepelen voor horeca en cultuur zodra het kan, zegt deze bron: ,,Ondanks de hoge omikron-aantallen tonen de laatste gegevens dat deze variant voor minder toestroom naar ziekenhuizen zorgt, de ligduur is korter. Dus er is iets van ruimte.” 

_{De tekst gaat verder onder de foto.}

Dat betekent dat vanaf zaterdag winkelen op afspraak weer kan, sporten weer mag (ook in sportscholen), en bedrijven rond contactberoepen - zoals de kapper - opengaan. Vanaf maandag kunnen ook hogescholen, universiteiten en mbo's weer fysiek lesgeven. Morgen volgen de details op de coronapersconferentie. 

Om terug te gaan naar het regime van voor deze harde lockdown - toen alles zo’n beetje open was van 05.00 uur tot 17.00 uur - is het dus nog te vroeg, melden ingewijden. Want de infectiepiek van de omikrongolf moet naar verwachting nog komen, maar de roep om een losser coronaregime klinkt luid. Talloze ondernemers kondigden aan hoe dan ook open te gaan. En in een zeldzaam salvo volgde gisteren de ene kritische noot na de andere noodkreet - van winkeliers tot kappers, van psychiaters tot brancheverenigingen, en bijzonder: van provinciebesturen tot burgemeesters. 

Dat de kappers nu weer open mogen, kan rekenen op blije gezichten. ,,Hier hebben we de afgelopen weken keihard voor gestreden”, zegt een woordvoerder van kappersbrancheorganisatie Anko. ,,We hebben steeds gezegd dat we veilig kunnen werken, met mondkapjes en op afspraak bijvoorbeeld.” 

Winkeliersvereniging INretail is hoopvol. ,,Er lijken zaken mogelijk te worden die niet mogelijk waren’', zegt een woordvoerder. ,,Het is in ieder geval hoopvol dat in Den Haag lijkt te zijn geland dat mensen terug willen naar een normaler leven.’'

INretail vindt dat winkels veilig open kunnen. De branchevereniging snapt dat wordt gedacht aan een maximaal aantal klanten per vierkante meter. Zij zet zelf in op een klant per vijf vierkante meter. ,,Daar kan iedereen mee uit de voeten’', aldus de zegsman. ,,We moeten naar een systeem waarmee we naargelang de situatie mee kunnen schuiven en meer open of dicht gaan. We willen niet meer van crisis naar crisis hobbelen.’’ De winkelbranche startte gisteren nog een landelijke campagne om de winkels weer open te krijgen. 

Grotere winkelketens zoals Ikea, MediaMarkt, Blokker en Action staan klaar om de deuren te openen, laten woordvoerders weten. ,,Mochten de winkels weer open mogen zaterdag en we besluiten dat ook direct te doen, hebben we voldoende bezetting”, zegt een woordvoerder van Ikea. Ook MediaMarkt zegt zaterdag gewoon open te kunnen. Er is voldoende personeel beschikbaar en ziekteverzuim is geen probleem. ,,We hebben in april 2021 ook gewerkt met een afspraakkalender. We zijn er wel sceptisch over, want onze winkels zijn zo groot dat veilig winkelen goed mogelijk is”, zegt een woordvoerder.

Ook de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) noemt het ‘heel positief’ dat het kabinet aanstuurt op heropening van het hoger onderwijs en het mbo. ,,Als het klopt, zijn alle studenten heel blij met dit nieuws”, reageert voorzitter Ama Boahene. ,,Dan kunnen studenten een korte, maar slechte periode afsluiten, waarin ze weer veel thuis op hun kamers zaten en weinig contact konden hebben met docenten en medestudenten.”

_{(Artikel gaat verder na de video)}

OMT-lid Andreas Voss vertelde bij Op1 gisteren dat het OMT zich gebogen heeft over de versoepelscenario’s en gevolgen voor de ziekenhuizen en het aantal infecties. ‘Versoepelen moet in stappen’. 

De horecasector is minder te spreken over de versoepelingen. De ruimte die er is om coronabeperkingen te versoepelen moet eerlijker verdeeld worde, vindt voorzitter Robèr Willemsen van brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN). Veel horecaondernemers zullen rebelleren en zaterdag hun zaak toch opengooien, voorspelt Willemsen.

,,Winkels kunnen op afspraak klanten ontvangen. Bij ons bestaat dat ook en heet het reserveren, wat één op één veilig in te voeren is”, zegt de KHN-voorzitter. Dat het kabinet de horecabranche nog niet van het slot haalt ‘zorgt voor veel maatschappelijke onrust’. ,,Ik vrees dat er veel kikkers zullen zijn die we niet in de kuip kunnen houden”, zegt Willemsen over horecaondernemers die uit wanhoop toch hun zaak openen. De brancheorganisatie zelf zal nooit oproepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid, voegt hij daaraan toe.

Het OMT sprak gisteravond over de nieuwste RIVM-prognoses en diverse versoepelscenario’s. De Belgische viroloog Marc Van Ranst zegt dat omikron ‘in de buurt komt van griep’, onderzoeken uit het buitenland tonen ook fors minder ziekenhuisopnames door de variant, vergeleken met de deltaversie van het virus. Het feit dat veel omringende landen de omikrongolf voorlopig zonder zo'n harde lockdown doorkomen, vergrootte de versoepeldruk nog eens extra. 

Het kabinet aarzelde echter, mede omdat na versoepelingen het aantal infecties snel zal toenemen en het land ontwricht kan raken als honderdduizenden mensen geïnfecteerd of in quarantaine thuiszitten. Het OMT is ook gevraagd of de quarantaineregels versoepeld kunnen worden, zodat ze ‘goed bij de nieuwe variant passen’. 

De coronapersconferentie van morgen krijgt overigens een andere opzet.