Het Centraal Bureau voor de Statistiek bracht maandag naar buiten dat 1115 van zulke uithuisplaatsingen plaats hebben gevonden in gezinnen die bekend staan als slachtoffer van de toeslagenaffaire. Die uitkomst leidde tot geschokte reacties in de Tweede Kamer. Parlementariërs waren boos dat het kabinet de CBS-uitkomsten niet zelf met de Kamer in een brief had gedeeld. 

Nu is die brief er alsnog gekomen. Demissionair minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker noemt het daarin ‘verschrikkelijk als problemen met de kinderopvangtoeslag op welke manier ook een rol hebben gespeeld bij een uithuisplaatsing’. Hij onderkent dat als gevolg van de toeslagenaffaire thuis een situatie kan zijn ontstaan ‘waardoor instanties uiteindelijk genoodzaakt waren over te gaan tot uithuisplaatsing van kinderen’.

Ook demissionair minister-president Mark Rutte heeft inmiddels gereageerd. Dat honderden kinderen van gedupeerden van de toeslagenaffaire uit huis zijn geplaatst, is ‘zeer ernstig’, zei hij in Brussel. Dat ‘moeten we zeer ernstig bekijken', aldus de premier. 

Volgens Dekker kan het werkelijke aantal kinderen nog hoger liggen dan de gemeten 1115, omdat nog niet alle ouders die zich als gedupeerde hebben gemeld zijn beoordeeld. Bovendien melden nog steeds nieuwe ouders zich als slachtoffer.

Daarnaast deed het CBS alleen onderzoek naar de periode tussen 2015 en 2020, en is er dus een kans dat ook voor die tijd al kinderen op last van de rechter in een instelling of pleeggezin werden opgenomen. Volgens Dekker wordt pas sinds 2015 centraal bijgehouden hoeveel kinderen onder jeugdbescherming komen en uit huis worden geplaatst. De periode daarvóór onderzoeken is dus lastig. 

Dekker wijst erop dat het kabinet voor getroffen ouders en kinderen regelingen heeft opgetuigd. Hij erkent echter ook dat voor gezinnen die nog altijd worden getroffen door uithuisplaatsingen meer nodig is. Zo moet er een plek komen waar zij met vragen terecht kunnen. Tegelijkertijd ‘kan bekeken worden of herstel van de gezinssituatie wenselijk en mogelijk is, en in hoeverre een lopende uithuisplaatsing heroverwogen kan worden’, schrijft Dekker.

Hij wijst er daarbij wel op dat er per geval een individuele afweging gemaakt zal moeten worden, ‘waarbij het belang van het kind voorop dient te staan’. Kinderen kunnen alleen na tussenkomst van de rechter voor een jaar gedwongen uit huis worden geplaatst. Als jeugdzorg van mening is dat het verblijf moet worden verlengd, moet de rechter daarmee instemmen.

Dekker zegt dat hij over de precieze uitwerking van de aanpak zo spoedig mogelijk duidelijkheid zal geven aan de Kamer.

Kijk hier onze video's over de toeslagenaffaire: