Premier Mark Rutte zei zojuist tijdens de persconferentie: ,,Er zijn grote onzekerheden en daarom kan niet alles tegelijk open. Ik heb begrip voor de ongelofelijke teleurstelling van sectoren die nog niet open kunnen. Ik snap heel goed dat het moeilijk is. Van alle kanten neemt de druk toe, maar alles kan niet tegelijk. Die pijn kunnen we vandaag niet wegnemen.”  

Rutte kondigde aan ‘later deze maand’ met een plan te komen voor de langere termijn en een andere manier ‘van communiceren’. 

Luister ook onze podcast Politiek Dichtbij:

Omringende landen hebben geen lockdowns ingesteld, maar Rutte hamert toch op het belang. ,,We weten dat omikron leidt tot minder ziekenhuisopnames, maar wat het effect precies is weten we nog niet.” Hij wees erop dat nu vooral jongeren besmet zijn geraakt met de variant, ouderen nog minder. ,,Er zijn veel mensen die vinden dat we meer moeten doen, er zijn veel mensen die vinden dat we minder moeten doen. Maar het overgrote deel is gewoon bereid deze maatregelen te volgen.”

Gisteren lekte al uit dat het kabinet koerst op een gedeeltelijke heropening: het onderwijs (mbo, hbo en universiteit) gaat open, sporten mag weer, een bezoek aan winkel en kapper kan ook. Shoppen leek alleen op afspraak te kunnen, maar ingewijden stellen dat die restrictie van de baan is. Winkelen kan zonder afspraak, wel zal er een beperkt aantal bezoekers welkom zijn en moet de boel om 17.00 uur dicht. 

Het OMT vindt het nu te vroeg om ook horeca en cultuurinstellingen in één keer te openen. Het kabinet volgt die lijn en versoepelt niet voor cafés, restaurants en theaters. Wel komt er snel een nieuw weegmoment, op 25 januari. 

Minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid), voor wie het de eerste persconferentie was, sprak van een ‘nieuwe fase’ waarin corona ‘niet meer weggaat'. ,,Meestal word je minder ziek van omikron, maar als het aantal mensen dat besmet raakt zo groot is, dan hebben toch veel mensen zorg nodig. We hebben honderdduizenden mensen die thuiszitten, dat kan de maatschappij ontwrichten. We zien dat ook in andere landen. En ook bij ons: een op de tien zorgmedewerkers zit thuis. Toch nemen we nu dit risico, want jongeren hebben het nodig leeftijdsgenoten te zien.”

Rutte weet dat burgemeesters dreigen horeca en cultuur toch te openen. ,,Maar naleving is uw en mijn verplichting. Handhaving is het sluitstuk. Burgemeesters in dit land zijn verstandig, een demonstratie mag niet leiden tot semi-openstelling. De afspraken met het burgemeestersberaad zijn strak gemaakt. Geen gedoogsituaties.” 

Kuipers voegde daaraan toe: ,,Als de naleving van dit pakket niet goed is, dan komen we in de situatie dat we versoepelingen moeten terugdraaien.” 

Bij cultuurinstellingen en cafés en restaurants klinkt kritiek: ondernemers zijn het zat, eisen ook heropening en dreigen met muiterij. ,,Ik vrees dat er veel kikkers zullen zijn die we niet in de kuip kunnen houden", zegt voorzitter Robèr Willemsen van de Koninklijke Horeca Nederland. ,,We zijn het enige land in Europa dat dicht is.” 

De burgemeesters van vijftien gemeenten in Zuid-Limburg geven horeca- en cultuurinstellingen zaterdag (van 10.00 uur 's ochtends tot 20.00 uur 's avonds) de ruimte om de deuren te openen - tegen de regels in. ,,Op deze manier hebben zij de gelegenheid om een signaal af te geven dat de ernst van hun situatie onderschrijft”, aldus de burgemeesters in een statement. De opening moet wel op een veilige manier gebeuren. Er moet 1,5 meter afstand worden gehouden, mondkapjes zijn verplicht en coronatoegangsbewijzen moeten worden gecontroleerd.

_{Tekst gaat verder na de video.}

Burgemeesters gaan zelf over de handhaving van de coronaregels. Eerder lieten al diverse burgemeesters weten dat ze opening van winkels en horeca zaterdag oogluikend zullen toestaan. Ze zien het als een demonstratie tegen de strenge lockdown. 

Hoewel justitieminister Dilan Yeṣilgöz eerder deze week even leek te twijfelen of er dan strak gehandhaafd moet worden, stelt ze na kritiek daarover dat de regels wel degelijk nageleefd moeten worden. Ook het Veiligheidsberaad benadrukte dat gisteren na overleg. Ondernemers die toch open gaan krijgen eerst een waarschuwing of een boete. In het uiterste geval kan een zaak gedwongen gesloten worden, zei voorzitter Hubert Bruls. 

Justitieminister Yeṣilgöz en minister Kuipers van Volksgezondheid gingen woensdag in op vragen over handhaving bij ondernemers die de coronaregels negeren:

Bekijk hier onze video’s over het coronavirus: