MIVD verstrekt te lichtvaardig gevoelige persoonsgegevens aan omstreden diensten

De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten (CTIVD) tikt hiermee de MIVD op de vingers. ,,Juist bij buitenlandse diensten die niet aan alle wettelijke samenwerkingscriteria voldoen (…) is het van belang dat in de praktijk op een juiste wijze met deze risico’s wordt omgegaan.’’

,,We hebben geen aanwijzing dat er iets fout is gegaan met een persoon,’’ zegt Harm Trip van de CTIVD. ,,Maar we hebben daar geen zicht op.’’

In zes maanden tijd deelden zowel de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) als de MIVD 87 keer persoonsgegevens aan drie onderzochte risicovolle landen. De MIVD deed dit 22 keer en 12 keer was dit onrechtmatig. In alle 22 gevallen is ‘geen toestemming op het juiste niveau’ gegeven en voor de verstrekkingen ontbrak een ‘deugdelijke motivering’. Ook werden voorwaarden als ‘vernietiging’ en ‘alleen gebruik voor inlichtingendienst’ niet gesteld.

Ook is er geen systeem binnen de MIVD waar een overdracht van die gegevens wordt gemotiveerd. Daar zou eind 2018 aan gewerkt worden, maar pas in de loop van 2020 kwamen er zogenaamde autorisatienota’s.

De drie landen die zijn onderzocht zijn niet bekend gemaakt door de CTIVD. Maar er rammelt iets bij de criteria die Nederland normaal gesproken hanteert bij een goede samenwerking. Het kan een niet-democratisch land zijn, de mensenrechten staan er onder druk of de professionaliteit van de dienst is discutabel. Zo is bekend dat Nederlandse inlichtingendiensten op gebied van contraterrorisme samenwerken met hun collega's in Marokko. Tegelijkertijd stellen internationale mensenrechtorganisaties dat in dat land de mensenrechten van gevangen worden geschonden.

De AIVD verstrekte tussen september 2019 en maart 2020 65 maal inlichtingen. Daar heeft de dienst volgens het CTIVD ‘enkele malen’ een fout gemaakt. Het AIVD-beleid is beduidend beter op orde. De dienst kent volgens de CTIVD specifieke waarborgen. Zo moet er een schriftelijke motivering van noodzaak worden aangegeven, wordt er advies van juridische zaken gevraagd en moet het hoofd van de AIVD groen licht geven. Dat ontbreekt nog bij de zusterdienst MIVD.

De verantwoordelijke ministers van Binnenlandse Zaken en Defensie nemen alle aanbevelingen om tot verbetering te komen over van de CTIVD.

Kijk onze nieuwsvideo's in onderstaande playlist: