Een spoeddebat van de Rotterdamse gemeenteraad in 2017 na de overstap van Leefbaar-raadslid Mo Anfal naar de partij NIDA. © ANP

‘Steeds meer afsplitsingen in lokale politiek: al 150 nieuwe fracties’

In bijna de helft van de gemeenteraden (45,6 procent) zijn de afgelopen 3,5 jaar één of meer raadsleden vertrokken bij hun oorspronkelijke partij om een eigen fractie te beginnen. Dat blijkt uit onderzoek van NRC. Dat betekent dat er nu 150 fracties actief zijn waar kiezers in 2018 niet voor hebben gestemd.

Politieke redactie 18-10-21, 03:35 Laatste update: 18-10-21, 08:13

De meest genoemde reden voor een afsplitsing is een ‘verschil van inzicht’. Dat kan zowel persoonlijk zijn - botsende karakters - als inhoudelijk: een raadslid kan zich niet langer verenigen met een standpunt dat de rest van de fractie inneemt.

Afsplitsingen zijn niet verboden; de Kieswet kent geen politieke partijen, alleen gekozenen. Een volksvertegenwoordiger mág dus opstappen en zijn zetel behouden. Maar al jaren gaan er stemmen op om afsplitsen te bemoeilijken.

Zeker omdat het aantal de laatste jaren toeneemt. Dagblad Trouw berekende vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 dat in 30 procent van de gemeenteraden afsplitsingen waren. Tussen 1998 en 2000 was dat percentage volgens onderzoek van het wetenschappelijk bureau van de PvdA slechts 5,8 procent.

Het hoogste aantal afsplitsingen per gemeente is drie. Dat gebeurde onder meer in Wassenaar. In 22 gemeenteraden, waaronder Maastricht, kwamen er twee nieuwe fracties bij.

Bekijk hier al onze video’s over de politiek: