Veel kiezers mijden de stembus in maart: ‘Dit kan natuurlijk niet’
VIDEOZo’n 10 procent van de kiezers zegt in maart niet naar de stembus te gaan als de situatie rond het coronavirus nog net zo is als nu. Toch trekt het kabinet alles uit de kast om de Tweede Kamerverkiezingen gewoon door te laten gaan.
Delen per e-mail
Van de kiezers die in 2017 stemden, zegt 10 procent nu ‘zeker niet’ of ‘waarschijnlijk niet’ te gaan stemmen vanwege mogelijk besmettingsgevaar. Dat blijkt uit onderzoek door Peil.nl, het bureau van Maurice de Hond. Vrouwen en ouderen zijn huiveriger dan mannen en jongeren.
Het zou zo kunnen zijn dat wij zeggen, luister eens, dat moeten we niet doen dadelijk in maart
Volgens De Hond wordt de uitslag anders als deze kiezers thuisblijven. ,,Dit kan voor diverse partijen per saldo één zetel meer of minder opleveren. En bij de kleine, nieuwe partijen kan dat betekenen dat men net wel of niet de kiesdeler haalt en dus wel of niet in de Tweede Kamer komt.’’
Ic-baas Diederik Gommers sluit niet uit dat het Outbreak Management Team (OMT) adviseert de verkiezingen uit te stellen. ,,Het zou zo kunnen zijn dat wij zeggen, luister eens, het gaat echt de verkeerde kant op, ja jongens, dat moeten we niet doen dadelijk in maart’’, zei Gommers gisteren op NPO Radio 1. Hij voegde wel toe dat het nu te vroeg is om daar met zekerheid iets over te zeggen.
Drie dagen stemmen
De kans dat de verkiezingen worden uitgesteld, is vooralsnog niet groot. Het kabinet wil dat de stembusgang ‘koste wat kost’ doorgaat. ,,Als bij wijze van spreken iedereen binnen zou moeten blijven, dan zou dat kunnen’’, zegt minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) over eventueel uitstel. ,,Maar wij koersen erop dat de verkiezingen altijd door kunnen gaan.’’
Met een tijdelijke wet regelt het kabinet dat in maart op drie dagen gestemd mag worden. De verkiezingsdag blijft woensdag 17 maart, maar op de maandag en dinsdag ervoor is een klein deel van de stembureaus al geopend. Het kabinet wil dat die twee dagen vooral mensen met een kwetsbare gezondheid hun stem uitbrengen.
Verder mogen alle 70-plussers dit jaar - voor het eerst - per post stemmen. Zij krijgen een stembiljet thuisgestuurd en mogen zelf weten of ze per post stemmen of toch gewoon naar het stembureau gaan. Het gaat om 2,4 miljoen ouderen. Volgens Peil.nl wil 40 procent van die groep per post stemmen.
Stemstraten
Het kan natuurlijk niet dat zo’n 10 procent van de mensen thuisblijft uit angst voor besmetting
Ook in de huidige lockdown - die waarschijnlijk nog tot diep in februari duurt - kunnen de verkiezingen gewoon doorgaan, zegt een Haagse bron. ,,Er moet wel heel wat veranderen om voor uitstel te kiezen. De wet schrijft voor dat we op 17 maart gaan stemmen, daar kunnen we echt niet zomaar van afwijken.’’
De SP is bezorgd over de stembusmijders uit het onderzoek van De Hond. ,,Het kan natuurlijk niet dat zo’n 10 procent van de mensen thuisblijft uit angst voor besmetting’’, zegt SP-Kamerlid Maarten Hijink. Hij wil onder meer dat er speciale ‘stemstraten’ komen - voor mensen die quarantaine zitten of bang zijn voor besmetting - waarbij kiezers vanuit hun auto kunnen stemmen.
In Nederland zijn de Kamerverkiezingen nog nooit uitgesteld. In 2002, na de moord op Pim Fortuyn, is het wel overwogen, maar niet gebeurd. Gemeenteraadsverkiezingen zijn wel eens uitgesteld, met name in 1953, na de watersnoodramp. Toen volgde uitstel in 36 gemeenten.
Bekijk onze video’s over het coronavirus:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
ANALYSE Rutte rekent op genade van de kiezer voor rol in toeslagenaffaire
Premier Mark Rutte vertrouwt erop dat hij de komende verkiezingen kan winnen ondanks zijn rol in de toeslagenaffaire. De politieke concurrentie blijft proberen om hem in de aanloop naar 17 maart maximaal te beschadigen. -
PREMIUM
OMT-ADVIES Heropening scholen op losse schroeven, effect avondklok is bekend: ‘We hebben een extra zet nodig’
Het ziet er slecht uit voor de basisscholen. Voor heropening eind januari lijkt het te vroeg nu het aantal infecties hoog blijft en er onzekerheid is over de Britse variant. Extra maatregelen als een avondklok of reisbeperking zijn inmiddels doorgerekend en volgens sommige OMT’ers hard nodig. ,,We hebben echt een extra zet nodig.” -
VIDEO Kabinet overweegt avondklok, maar burgemeesters en politiebonden zijn tegen
In de zoektocht naar extra lockdown-maatregelen is de avondklok een van de laatste opties, melden Binnenhof-bronnen. Al blijft er weerstand bij partijen, burgemeesters en politiebonden. ‘Wie is er nu op straat zo laat?’ Vandaag wordt de knoop doorgehakt. -
PREMIUM
Ook een demissionair kabinet kán daadkrachtig optreden - mits de Kamer dat toestaat
Als het kabinet aftreedt om de toeslagenaffaire, zal de aanpak van de coronacrisis daar niet onder lijden, bezweert premier Rutte. Maar het is de vraag of hij die belofte kan waarmaken. -
SGP wil bezit van porno verbieden, nieuwe partijvoorzitter wil niet samenwerken met FvD
De SGP wil ‘op grond van een Bijbelse waarde’ een totaalverbod op ‘de productie, distributie en bezit’ van porno. Ook wil de partij alle reclame voor sites die overspel aanmoedigen in de ban doen. De leden hebben daarvoor op het digitale partijcongres het verkiezingsprogramma aangepast.
-
RENOVATIE BINNENHOF Verhuizing Tweede Kamer naar tijdelijk pand gaat tóch door
De soap rond de verhuizing van de Tweede Kamer lijkt voorbij. Ondanks protest van Kamervoorzitter Khadija Arib gaat het parlement komende zomer verkassen naar een tijdelijk onderkomen in Den Haag. Een meerderheid in de Kamer is vóór verhuizen. -
Langere lockdown: ‘We hebben geen andere keuze, ook door de Britse variant’
Nederland blijft in lockdown tot en met zeker 9 februari en gaat nog eens serieus kijken naar het instellen van een avondklok. ,,Iedereen zal begrijpen dat er geen andere keuze is. De cijfers dalen niet genoeg en we maken ons grote zorgen om de Britse variant.” -
Kabinet stapt eensgezind op: 'We moesten een daad stellen’
Het kabinet stapt op vanwege de toeslagenaffaire en zal demissionair verder gaan. De coalitie neemt gezamenlijk de politieke verantwoordelijkheid voor het drama waarbij duizenden ouders gedupeerd zijn. De aanpak van de coronacrisis moet wel gewoon doorgaan, vinden de ministers.