Van drie uur naar twee minuten door KempenGlas in Reusel

In twee minuten heeft aardappelteler Jacob van den Borne uit Reusel het mapje met luchtfoto's - samen 2,1 gigabytes - geüpload. De beelden, afkomstig van zijn drones, zijn onmisbaar voor de innovatieve precisielandbouw waar zijn bedrijf wereldwijd vermaard om is. Twee minuten, leunt Van den Borne opgetogen achterover. Vroeger duurde het uploaden drie dagen én moest hij ervoor naar het centrum van Reusel. Zijn bedrijf aan de Postelsedijk ligt zo diep in het buitengebied dat internetverkeer hopeloos traag was. „Nu heb ik de snelste internetverbinding van Nederland."

Van den Borne geeft het grif toe: eigenbelang was voor hem de reden om vier jaar geleden samen met Jo van de Pas en Tommy Huijbregts KempenGlas op te zetten. Het leefbaarheidsinitiatief moest het buitengebied van de Kempen van glasvezel voorzien. Aansluiten bij plannen van anderen was een paar keer op niets uitgelopen. „Toen we na weer zo'n vergadering buiten stonden, zeiden we: 'We gaan het zelf doen'", vertelt Van den Borne strijdvaardig. 

Van de Pas had al enige ervaring opgedaan met het opzetten van een coöperatie voor een glasvezelnetwerk in Hilvarenbeek. Dat model werd ook op Reusel losgelaten. Geen commercieel belang, geen directeuren, maar allemaal vrijwilligers. „We hadden 1.900 aansluitingen nodig om door te kunnen", legt Huijbregts uit. „Met vier coöperaties in de gemeenten Reusel-De Mierden Bladel, Oirschot en Moergestel kwam die omvang in beeld." 

Daarbij waren gangmakers en straatcoaches essentieel. „Mensen moesten zelf de rest van de straat overhalen, dat is het succes van KempenGlas", zegt Van den Borne. „Want glasvezel zou er alleen komen, als er genoeg deelnemers waren." Hij had een kaartje op de site gezet waarop je precies kon zien wie er al meededen. En vooral: wie niet. „Dat kaartje was de motivator. Maar we hebben het weer vrij snel moeten verwijderen vanwege privacyredenen", zegt de aardappelteler quasi-spijtig maar met een brede lach. 

KempenGlas richtte zich op de zogenaamde 'witte gebieden', de buitengebieden waar geen andere aanbieder van snel internet voorhanden was. Daardoor kwam het initiatief in aanmerking voor een achtergestelde lening van ruim 3,3 miljoen euro uit het Breedbandfonds. De rest van de investering van bijna 9 miljoen werd bijeengebracht door de leden en uit een lening van de Rabobank.

Dat het project binnen 1,5 jaar klaar zou zijn, bleek al snel te optimistisch gedacht. „We zijn geen professionele bestuurders. Niemand wist hoe het moest met statuten en het opzetten van een coöperatie", zegt Van den Borne. „We hebben zoveel moeten leren. Pas na twee jaar zijn we mondelinge afspraken gaan notuleren."

Bestaande programma's en databases waren voor KempenGlas niet bruikbaar, omdat die rekenden vanuit de dorpskern. Daar ging het netwerk van de coöperatie juist omheen. „Alles was maatwerk, dat kostte tijd", zegt Huijbregts. Met achttien bestuursleden, veertig actieve vrijwilligers en zo'n honderd straatcoaches wisten ze de benodigde aansluitingen uiteindelijk bij elkaar te krijgen. Vanuit de coöperatieve gedachte betaalde elk lid dezelfde aansluitkosten, terwijl er dure individuele aansluitingen bij zitten van bijvoorbeeld 60.000 euro. Meedoen met de coöperatieve prijs kon tot de sleuven met de leidingen dichtgegooid waren. Wie daarna wilde aanhaken, draaide zelf voor de daadwerkelijke aansluitkosten op.

Er is meer dan vierhonderd kilometer gegraven, maar nu ligt er een netwerk voor 2.700 aansluitingen, waarvan er 2.140 nu gerealiseerd zijn. Tijdens een feestelijke bijeenkomst op 5 oktober vindt de oplevering plaats. Daarna ligt de focus van het bestuur op het aansluiten van de laatste vijftig leden en het actief werven van de andere vijfhonderd adressen. „Over twintig jaar is het netwerk afbetaald en eigendom van de coöperatie", zegt Van den Borne. „Daar gaan we nog veel plezier van beleven. We kunnen het makkelijk uitbreiden en upgraden voor toepassingen als camerabewaking en domotica."

Met de fysieke oplevering van het netwerk valt er een grote last van hun schouders. Van den Borne: „We waren super ambitieus, maar niet altijd even realistisch. Maar we hebben het voor elkaar gekregen."